"Belgische tieners slikken te makkelijk medicatie"

Antibiotica, pijnstillers, slaap- of kalmeermiddelen: minister van Volksgezondheid Maggie De Block omschreef de Belgen onlangs nog onverkort als 'Olympische kampioenen' als het aankomt op geneesmiddelengebruik. En die hang naar pillen start al vroeg, blijkt uit onderzoek van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Van hun bijna 200.000 leden van 12 tot 18 jaar, slikt 56 procent minimaal één (terugbetaald) geneesmiddel per jaar.

In de meeste gevallen gaat het om antibiotica: 30 procent van de jongeren nam in het onderzochte jaar (2016) antibiotica, en dit gemiddeld 23 dagen lang. Op de tweede plaats komen (ontstekingsremmende) pijnstillers zoals Ibuprofen: bijna een op de vijf jongeren (19 procent) kreeg in 2016 zo'n pijnstiller op voorschrift terugbetaald. "Gemiddeld worden ze twintig dagen per jaar genomen, maar het werkelijke gebruik ligt vast nog een stuk hoger", zeggen de onderzoekers. "In elke gezinsapotheek vind je wel een verpakking terug. Er wordt iets te luchtig gedaan over deze geneesmiddelen. Ze hebben vaak voorkomende en soms gevaarlijke bijwerkingen."

Op de derde plaats van de meest gebruikte geneesmiddelen door jongeren, staat de groep met antiallergische geneesmiddelen: die worden genomen door 9,6 procent van de jongeren. In 2013 was dit nog maar 8,8 procent.

Koplopers

Of onze Belgische tieners meer slikken dan hun leeftijdgenoten in de rest van Europa is niet bekend, omdat er geen vergelijkbare onderzoeken zijn. Uit de statistieken van Eurostat leerden we enkele jaren geleden al dat we in de categorie 15-24 jaar absolute koplopers zijn.

"We moeten ons vragen stellen bij het gemak waarmee onze jongeren naar geneesmiddelen grijpen", zeggen de onderzoekers van Onafhankelijke Ziekenfondsen. "Onze analyse bevestigt de moderne tendens om leeftijdsgebonden moeilijkheden tijdens de adolescentie (onrust, laag zelfbeeld, angst...) op te lossen met geneesmiddelen. Uit de cijfers blijkt ook de lage tolerantie die we hebben voor dagelijkse pijn, zoals hoofdpijn of stijve spieren. Sowieso zijn meer inspanningen nodig om adolescenten en hun ouders te sensibiliseren over de ongewenste effecten van geneesmiddelen, in het bijzonder van ontstekingsremmers vanwege hun potentiële bijwerkingen. Is er sprake van koorts? Dan is paracetamol de eerste keuze."

De oplossing moet ook niet automatisch worden gezocht in een pilletje, klinkt het nog. "Om gezondheidsproblemen bij jongeren aan te pakken, kunnen we hen en hun naaste omgeving enkel aanmoedigen om eerst aan niet-medicamenteuze oplossingen te denken. Aanpassingen van de levensstijl: meer sporten, de strijd met schermverslaving aangaan of niet roken, bijvoorbeeld. Het zou ook niet slecht zijn als scholen en jeugdbewegingen aan gezondheidseducatie gaan doen."