NieuwsKlimaat
Anderhalve graad opwarming van de aarde mogelijk volgend jaar al een feit
Klimaatwetenschappers zien de mogelijkheid opdoemen dat al volgend jaar de 1,5 graden opwarming van de aarde een feit wordt. Ook al is de kans daarop klein, het zou voor het eerst zijn dat een hard klimaatdoel wordt overschreden.
Dat zeggen klimaatwetenschappers nu het er steeds sterker op lijkt dat het klimaat volgend jaar in een warme ‘El Niño’-fase komt. De aarde is momenteel 1,2 graden warmer dan in de 19de eeuw – de fase voordat de mens op grote schaal broeikasgassen ging uitstoten. Volgens nieuwe modelprognoses is het niet uitgesloten dat El Niño het wereldklimaat in 2024 voor het eerst over de magische grens van 1,5 graden duwt.
Dat zou een schokmoment zijn voor de wereld. Nog maar acht jaar geleden nam de internationale gemeenschap zich plechtig voor de opwarming te beperken tot 1,5 graden. Het VN-klimaatpanel IPCC verwachtte die mate van opwarming eigenlijk pas rond het jaar 2030.
Scherp omhoog
“De kans is groot dat er vanaf het vroege voorjaar een overgang van de huidige La Niña naar een El Niño komt”, beaamt ook de Nederlandse KNMI-klimaatwetenschapper Peter Siegmund. Of dat genoeg is om de 1,5 graden te halen, is nu overigens nog niet te zeggen, denkt hij. “Ik zou begin maart nog eens kijken.”
Niettemin schiet in een van de ongeveer dertig klimaatmodellen die het Amerikaanse onderzoeksinstituut het Climate Prediction Center gebruikt om het komende jaar te overzien al vanaf komende zomer de temperatuur scherp omhoog. Bij een andere analyse, van zo’n 25 modellen, zien wetenschappers van het International Research Institute for Climate and Society (IRI) ook één toekomst waarin de El Niño extreem heftig uitpakt.
Een El Niño betekent overigens niet alleen maar slecht nieuws. Zo leidt warmer zeewater bij Zuid-Amerika doorgaans tot meer neerslag in gebieden van Zuid-Amerika en de Verenigde Staten die de afgelopen jaren juist te lijden hadden van droogte. In Australië en Indonesië zorgen El Niño-jaren vaak juist voor extra hitte, droogte en, als gevolg daarvan, bosbranden en oogstproblemen.
Lees ook
2022 had koeler moeten zijn door La Niña, maar brak juist warmterecords
Noordelijk halfrond
Op het noordelijk halfrond overschreed de gemiddelde temperatuur al in het jaar 2020 de anderhalve graad opwarming, meldden onderzoekers een jaar geleden. Het noordelijk halfrond is inmiddels gemiddeld 1,6 graden opgewarmd, doordat er daar meer land ligt, en land meer opwarmt dan de oceanen.
Als geheel was de atmosfeer in 2022 gemiddeld 1,18 graden warmer dan voor de industriële revolutie. Daarmee komt 2022 op plek vijf van de warmste jaren ooit gemeten, na achtereenvolgens 2016, 2020, 2019 en 2017. Een klimaatrecord was er ook: in Europa was de zomer in de metingen nog niet eerder zo warm.
Dat het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5 graden nog een haalbare kaart is, geloofde eigenlijk al niemand meer. Niettemin hield de internationale gemeenschap op de afgelopen klimaattop in Sharm-el-Sheikh nog vast aan deze doelstelling. Enkele landen drongen erop aan de doelstelling te schrappen, maar voorstanders van de limiet wonnen het pleit.
