"300.000 liter radioactief water is niets vergeleken bij wat al in zee stroomde"

"Aanzienlijke hoeveelheden", lekten na de zeebeving en de daarop volgende tsunami de zee in, zegt Draaisma, als stralingsdeskundige verbonden aan de onderzoeksreactor in het Nederlandse Petten. De 300.000 liter die gisteren uit een opslagvat lekten klinkt veel, maar is vergeleken daarbij niets. Overigens is niet duidelijk of het nieuw gelekte water in zee zou kunnen stromen. Centralebeheerder Tepco beweert van niet, de Japanse toezichthouder beweert dat het water wel degelijk in zee terecht komt. Draaisma is stelliger: "Het grondwater hoopt zich op, en zal uiteindelijk het laagste punt zoeken. Naar zee dus."

Draaisma is verrast over de mate van radioactiviteit van het water dat ligt opgeslagen in de honderden vaten bij de kerncentrale. 100 millisievert per uur, wat betekent dat je, tegen zo'n vat geleund, in twaalf minuten de maximale dosis straling voor een heel jaar oploopt. "Het probleem was wel eerder benoemd, maar nu pas is bekend hoezeer het water besmet is." Voor de bevolking van Japan zal het lek vooralsnog weinig gevaar betekenen, verwacht Draaisma. "Er zal, denk ik, niets uit de omgeving van Fukushima worden geconsumeerd." Het zijn vooral de medewerkers die helpen schoonmaken en bij het uiteindelijke ontmantelen van de centrale die gevaar lopen. "Maar ik neem aan dat er goed gemeten wordt."

Weinig informatie
Beheerder Tepco laat zeer weinig los over de staat van de centrale en de installaties die gebruikt werden om kernenergie op te wekken. Wel is duidelijk dat er steeds meer verontreinigd grondwater bijkomt. Het water stroomt uit de omliggende heuvels met 400.000 liter per per dag naar de vier kernreactorgebouwen. De fundamenten van die gebouwen zijn lek, waardoor het vermengd wordt met het radioactieve water dat gebruikt wordt om de reactoren te koelen.

Wat dit zoveelste lek in Fukushima vooral laat zien, is het dilemma hoe vervolgens om te gaan met dat vervuilde water, zegt Draaisma. "Bedrijven als kerncentrales en ziekenhuizen hebben vergunningen om water dat licht radioactief is te lozen op zee. Omdat de daarin aanwezige straling niet of nauwelijks verschilt met wat in de natuur zelf al voorkomt. Tepco kreeg na de ramp in maart 2011, ik noem het altijd 3/11, die vergunning niet." Het verontreinigde grondwater kan worden opgepompt en gereinigd, maar er komt per dag veel meer besmet water bij dan de daarvoor gebouwde installatie kan schoonmaken. Bovendien bevat het 'gereinigde' water nog altijd veel radioactiviteit - ter vergelijking: acht keer zoveel als is toegestaan voor drinkwater.

Beheerder Tepco slaat het radioactieve koelwater op in stalen opslagvaten van elf meter hoor, die dus soms gaan lekken. Draaisma: "Vanuit stralingshygiënisch oogpunt is het niet handig om het water in vaten op te slaan. Het staat daar maar te stralen, in de omgeving, in de lucht. Uiteraard wil je het niet in het grondwater hebben, dat hoort niet, maar zolang het daar zit, kan niemand er bij."