Waarom staan voetbalbonzen Blatter en Platini ook alweer voor de rechter?

In Zwitserland is het veelbesproken corruptieproces tegen ex-voetbalbestuurders Sepp Blatter en Michel Platini gestart. Een uitspraak wordt begin juli verwacht.

Waar draait deze zaak om?

Sepp Blatter en Michel Platini waren voorzitter van de FIFA en UEFA toen het voetbal in mei 2015 werd opgeschud door een enorm corruptieschandaal. Aan de vooravond van het FIFA-congres werden zeven bestuurders van de wereldvoetbalbond gearresteerd in het luxueuze Baur au Lac-hotel in Zürich, waar ze verbleven. Zij werden door de Amerikaanse justitie verdacht van corruptie bij het toewijzen van internationale toernooien, de verkoop van televisierechten en het sluiten van marketingdeals.

Blatter en Platini zaten daar niet bij, maar kwamen wel onder het vergrootglas te liggen. De Zwitser koos de vlucht naar voren en kondigde zijn vervroegd aftreden aan, maar voor hij vertrok had de ethische commissie van de FIFA hem en Platini al geschorst vanwege een verdachte betaling. Daarvoor staan ze nu ook voor de rechter in Bellinzona.

Hoe zit het met die betaling?

De FIFA maakte in februari 2011 een bedrag van 2 miljoen Zwitserse franken (ongeveer 1,8 miljoen euro) over naar Platini. Volgens de twee verdachten gaat het daarbij om achterstallig salaris voor zijn werk als adviseur van het FIFA-bestuur tussen 1998 en 2002. Dat zouden de twee mondeling hebben afgesproken en de uitbetaling daarvan liet negen jaar op zich wachten. Toevallig of niet was dat vlak na de toewijzing van de WK’s aan Rusland en Qatar en voor de herverkiezing van Blatter tot FIFA-voorzitter.

De Zwitserse aanklagers geloven niets van dat verhaal en eisen dat Platini het geld terugbetaalt. Zij wijzen op een contract waarin een veel lager salaris was afgesproken. De factuur die de Fransman in 2011 verstuurde voor 2 miljoen frank zou volgens hen vervalst zijn.

Wat zijn de kansen van de twee?

“Ik heb er alle vertrouwen in en heb een goed humeur”, zei Blatter bij aankomst bij de rechtbank. Ook Platini denkt dat hij na “jaren van wilde beschuldigingen” zijn naam kan zuiveren.

Als dat lukt, zou het de eerste keer in zeven jaar zijn dat hij gelijk krijgt in deze zaak. Door de ethische commissie van de FIFA werden Blatter en Platini in eerste instantie geschorst voor acht jaar. Volgens de commissie had de transactie de schijn van omkoping en corruptie.

De schorsing werd later teruggebracht tot zes jaar, maar bleef wel overeind bij het TAS. Het internationale sporttribunaal verlaagde alleen Platini’s straf tot vier jaar. Ook het Europese Hof voor de Rechten van de Mens gaf de Fransman daarna ongelijk. “Deze klacht is overduidelijk ongegrond en moet worden afgewezen.”

Nu riskeren Blatter en Platini tot vijf jaar cel voor fraude, oneerlijk bestuur, misbruik van vertrouwen en valsheid in geschrifte.

Hoe is het verder met Platini en Blatter?

Volgens de Zwitser was hun relatie er ooit een als die tussen een vader en een zoon, maar in het voetbalpolitieke geweld is daar weinig van over gebleven. In een interview met de Volkskrant in 2015, vlak na het uitbreken van het corruptieschandaal, vertelde Blatter dat Platini zijn bejaarde broer had geïntimideerd. “Vertel Sepp dat hij zich moet terugtrekken voor de verkiezing, anders gaat hij de gevangenis in”, zou hij tegen hem hebben gezegd. Tegen Le Monde zei Platini dat hij er niet over peinsde om tijdens de rechtszaak in hetzelfde hotel (vijf sterren met uitzicht op het Lago Maggiore) als Blatter te verblijven.

De 86-jarige Zwitser kwakkelt al een tijdje met zijn gezondheid. Vorig jaar kreeg hij corona en werd hij aan zijn hart geopereerd, waarna hij een week kunstmatig in coma moest worden gehouden. Daarom vinden de verhoren ook alleen in de ochtend plaats. Maar op de eerste dag liet Blatter al weten dat hij zich niet goed voelde en niet in staat was om te antwoorden. “Ik heb een klacht die steeds terugkomt en dan kan ik niet goed ademen.”

Platini (66) kon na zijn schorsing niet worden herkozen als voorzitter van de Europese bond UEFA en heeft sindsdien geen officiële functie meer in het voetbal. Vorig jaar bracht hij zelf naar buiten dat hij bestuurslid zou worden van FIFPro, maar de internationale spelersvakbond liet snel daarna weten dat daar geen sprake van was.

Zijn er al andere voetbalbestuurders veroordeeld?

Na de geruchtmakende arrestaties in 2015 zijn meerdere, vooral Latijns-Amerikaanse, voetbalbestuurders veroordeeld. Volgens de Amerikaanse justitie staat het ook vast dat FIFA-officials zijn omgekocht bij het toewijzen van de WK’s in Rusland en Qatar, maar daarvoor is nog niemand veroordeeld. Ook de Zwitserse justitie heeft dit nog in onderzoek en in Frankrijk loopt een zaak tegen Platini. Zijn zoon Laurent kreeg niet lang na de toewijzing een baan kreeg bij het Qatarese sportmerk Burrda.

De FIFA zelf leek na het schandaal even schoon schip te willen maken, maar de nieuwe voorzitter Gianni Infantino maakte aan die illusie snel een eind. In 2017 schoof hij Hans-Joachim Eckert en Cornel Borbély opzij. Zij waren voorzitters van de ethische commissie die Blatter en Platini schorsten.