Waarom Mbappé en andere topspelers ‘gratis’ op te halen zijn

De transfervrije exodus van spelers werd vijf jaar geleden al voorspeld door toenmalig Arsenal-coach Arsène Wenger. De Fransman, geconfronteerd met een rits aan Gunners die het einde van hun contract naderden, stelde toen: “Ik denk dat je het in de toekomst meer en meer gaat zien. Waarom? Omdat de transfersommen zo hoog zijn, zelfs voor gewone spelers. Steeds meer spelers zullen hun laatste contractjaar ingaan omdat er geen clubs zijn die aan de vraagprijs willen voldoen. In de komende tien jaar zal dit gebruikelijk worden.”

Wenger heeft zijn gelijk gehaald. Wat ‘Le Professeur’ echter niet had kunnen voorspellen, is dat de wereld (en daarmee het voetbal) hard zou worden getroffen door een virus. De coronacrisis bracht zijn voorspelling in een stroomversnelling. Europese topclubs werden, na een periode waarin recordsommen werden verpulverd, plots gedwongen de hand op de knip te houden. De transferuitgaven halveerden in het voorjaar na de uitbraak.

Schuldenberg

Veel topclubs, zeker in Zuid-Europa, kampten al met torenhoge schulden. Daarbij zagen ze hun inkomsten vooral door lege tribunes teruglopen. Niet voor niets lanceerden twaalf giganten het plan voor de zogeheten Super League, een gesloten Europese topcompetitie om verzekerd te zijn van deelname, de daaraan gekoppelde jackpot en dus ook nieuwe topspelers.

Hoewel het uitgavenpatroon vooral in Engeland alweer exorbitante vormen aanneemt, kunnen en willen steeds meer eliteclubs de geldbuidel minder opentrekken dan voorheen. Naast Barcelona, dat met meer dan 1 miljard euro schuld kampt en clublegende Lionel Messi liet gaan, deed ook Bayern München met 150 miljoen minder inkomsten een jasje uit.

Dat was de laatste jaren terug te zien, toen de Duitse grootmacht nog net kon voldoen aan de torenhoge salariseisen van Kingsley Coman maar David Alaba liet gaan. Real Madrid bood netto meer dan Bayern bruto in gedachten had.

De koploper van Spanje lijkt ook de nieuwe werkgever te worden van Kylian Mbappé. De vlugge aanvaller kostte PSG in 2018 zo’n 180 miljoen euro en begeeft zich vier jaar later richting de transfervrije uitgang. Hetzelfde geldt voor wereldkampioenen Paul Pogba en Ousmane Dembélé, die Manchester United en FC Barcelona meer dan 100 miljoen kostten.

Falen van PSG

Zo sorteren spelers zelf ook voor op de verminderde financiële stootkracht van de Europese elite. Door hun contract uit te zingen, kunnen hedendaagse vedetten alsnog van topclub en -competitie wisselen. Sterker nog, in veel gevallen zijn zij dan juist spekkoper, omdat meer clubs dan in de rij staan en met gigantische salarissen en tekengelden tegen elkaar opbieden.

Op die manier dacht PSG vorig jaar een stap dichter bij de zo gewenste Champions League-beker te komen. De door een sjeik gerunde club strikte Europees kampioen Gianluigi Donnarumma, Georginio Wijnaldum, Sergio Ramos en Messi. Tevergeefs, aangezien het sterrenensemble in de achtste finale sneuvelde tegen Real Madrid.

Dat de trend voorlopig aanhoudt, blijkt wel uit de volgende worstelingen in onderhandelingen met wereldspelers die tot volgend jaar vastliggen. Liverpool komt er vooralsnog niet uit met Mohamed Salah en Sadio Mané, terwijl ook de krabbels van Marcus Rashford (Manchester United) en Robert Lewandowski (Bayern München) uitblijven.