VS blijven grotendeels blind voor successen van Shiffrin

Skifenomeen Mikaela Shiffrin hoeft in Oostenrijk en Zwitserland niet uit te leggen wie zij is. Dat ligt in eigen land na veertien WK-medailles nog steeds anders.

Met goud en twee keer zilver op het WK alpijnse ski kroonde Mikaela Shiffrin (27) zich afgelopen week tot de beste skiester van het moderne tijdperk. Maar in de rubrieken van de grote Amerikaanse sportzenders was het hooguit een voetnoot. Basketbal, American football en honkbal, de populairste sporten en gedomineerd door mannen, krijgen doorgaans voorrang in het Amerikaanse sportlandschap, waar vrouwen nog altijd een blinde vlek vormen.

Shiffrin won in het Franse Méribel op de reuzenslalom haar zevende gouden WK-medaille. Op haar favoriete onderdeel, de slalom, pakte ze zaterdag zilver, nadat ze ook al zilver op de super-G had gewonnen. De totale oogst van haar loopbaan kwam daarmee op veertien WK-medailles. Qua wereldbekerzeges (85) was ze al de beste vrouwelijke skiër ooit. Ze zit de mannelijke recordhouder, de Zweed Ingemark Stenmark (86), op de hielen.

De verrichtingen van Shiffrin waren te volgen op NBC Sports, zendgemachtigde van de Olympische Spelen. Op sportkanalen als ESPN ging het ondertussen vooral over de comeback van Tiger Woods, de voorbereiding op het honkbalseizoen, de trainerscarrousel in American footballcompetitie NFL en het all-starweekend van basketbalcompetitie NBA.

Weinig zendtijd

De naam van Shiffrin ontbreekt op lijstjes van de bij het grote publiek bekendste, herkenbaarste of populairste Amerikaanse sportsterren, net als die van andere vrouwen. Tussen mannen als LeBron James, Tom Brady en Tiger Woods weet hooguit Serena Williams een plekje te vinden.

Volgens onderzoekers van de universiteiten van Purdue en Southern California is het te wijten aan een gebrek aan aandacht voor vrouwen op nieuws- en sportzenders. In de afgelopen dertig jaar is er nauwelijks progressie geboekt, concludeerden zij op basis van programma’s in de stijl van Sportweekend. In 2019, het laatste onderzochte jaar, ging een kleine 95 procent van de onderwerpen over mannen, ongeveer evenveel als eind jaren tachtig. Neemt de aandacht toe, dan is dat meestal kortstondig.

“Zo nu en dan breekt vrouwensport door het glazen plafond”, meldden de onderzoekers, “maar alleen als het om een internationale elitecompetitie gaat.” De Olympische Spelen, bijvoorbeeld. Bij de laatste zomereditie in Tokio zorgden de Amerikaanse vrouwen voor 60 procent van de medailleoogst. Ze worden gevierd, de turnsters, zwemsters en anderen, maar raken daarna weer vier jaar in de vergetelheid. (In het geval van Shiffrin hielp het niet dat ze op de laatste Spelen op haar vijf onderdelen geen medaille won en in drie daarvan de finish niet haalde.)

Ook de populaire Amerikaanse voetbalvrouwen stappen slechts een keer in de zoveel tijd, bij WK’s of Olympische Spelen, uit de schaduw van de mannen. Voor een wedstrijd in de jaarlijkse SheBelieves Cup tegen Canada moesten belangstellenden afgelopen week naar streamingdienst HBO Max. Naar de WK-finale tegen Nederland keken in 2019 ongeveer veertien miljoen Amerikanen. Staat er minder op het spel, zoals in de SheBelieves Cup, dan blijft het bij een paar honderdduizend kijkers. Toch zijn de voetbalsters een factor, bleek uit onderzoek. Zonder de viervoudige wereldkampioen blijft het aandeel voor vrouwen in de sportrubrieken steken op slechts 3,5 procent.

In lingerie

Geringe aandacht voor vrouwensport is niet uitsluitend een Amerikaans probleem. Uit een peiling van onderzoeksbureau YouGov bleek dat de belangstelling van het sportpubliek voor vrouwen wereldwijd achterblijft op die voor mannen. Respondenten noemden een gebrek aan beschikbaarheid als voornaamste reden, gevolgd door een lagere productiewaarde van uitzendingen.

In de bekendste vrouwelijke tegenhanger van de American footballcompetitie NFL, de zogeheten X League, werden de speelsters een decennium geleden nog in lingerie gehuld. Serieuze competities zijn schaars en bovenal stukken kleiner. Hetzelfde geldt voor honkbal, dat in de VS voornamelijk door mannen wordt gespeeld. De softbalwedstrijden voor vrouwen staan zelden in de schijnwerpers.

Volgens de onderzoekers van de universiteiten van Purdue en Southern California kunnen tv-zenders de vraag naar sport “in even grote mate creëren als tegemoetkomen”. Dat vrouwelijke sporters aan het kortste eind trekken heeft volgens hen gevolgen voor de “strijd voor gelijkheid in respect en betaling die meisjes en vrouwen al jarenlang voeren”. Die blijft daardoor grotendeels buiten beeld.

Een lichtpunt is de vrouwelijke basketbalcompetitie WNBA, die aan de weg timmert. Van de 16.000 uren aan live vrouwensport die ESPN tegenwoordig jaarlijks uitzendt, worden er vele besteed aan de basketbalsters. Maar dat er ook in de WNBA nog winst valt te behalen, bewees de zaak van Brittney Griner, een van de gezichtsbepalende figuren van de competitie. De sterspeelster moest voor een aanvullend salaris uitwijken naar Rusland en werd daar opgepakt vanwege het bezit van marihuana. Griner, in december vrijgelaten, werd zo onbedoeld een bekende naam bij het grote publiek.