Van Dessers-mania is in Limburg geen sprake: ‘Hij sloeg nooit een training over’

Als je tien keer scoort in de Conference League ben je een held. Waarom wordt er dan toch getwijfeld aan Feyenoord-spits Cyriel Dessers? Dat is altijd zo geweest, leert een wandeling door de jeugdjaren van de Belg.

Tussen glooiende grasvelden, weides vol geel raapzaad en bruine akkers liggen twee lege, vaalgroene voetbalvelden naast een populierenrij en een leegstaand woonhuis. Er staat een manshoge, langgerekte witte schuur die dienstdoet als kantine. Tegen een buitenmuur is een pisbak getimmerd, op een wit bord staat in zwarte letters De Zwaluw Vechmaal. Alleen de wind klinkt.

Het contrast met een kolkende Kuip in het rauwe Rotterdam-Zuid of een vijandige ambiance in Berlijn, Belgrado, Praag of Marseille is enorm. Toch is dit de plek waar Cyriel Dessers (27) opgroeide, de Belgische spits die uitgroeide tot boegbeeld van de geslaagde Europese campagne van Feyenoord. Woensdag is in Tirana de finale van de Conference League tegen AS Roma.

De Verschrikking

Hoe begon de bijzondere loopbaan van de publiekslieveling aan wiens kwaliteiten altijd en eeuwig wordt getwijfeld? In Vechmaal dus, een ingeslapen boerendorpje in weids Limburg, net onder Tongeren. Dessers woonde er van zijn vijfde tot zijn zestiende, trapte er eindeloos tegen een muurtje van het ouderlijk huis en voetbalde hele zaterdagen op een sportpark dat luistert naar de naam De Verschrikking, maar dat allesbehalve angstaanjagend is.

“Sjotten deed Cyriel graag”, vertelt Guy Vanlangenaker, zijn eerste trainer, wandelend over het hoger gelegen hoofdveld waar Dessers, in paars-wit tenue, twintig jaar geleden voetbalde. Vanlangenaker en Dessers konden goed met elkaar overweg ondanks het leeftijdsverschil van ruim veertig jaar. “Allebei voetbaldieren”, mompelt Vanlangenaker. Hij draagt een trainingsjack van Manchester City, een felrode pet, een trainingsbroek en voetbalschoenen, hoewel er verder niemand aanwezig is op deze middag.

Met training geven is hij net gestopt tot zijn grote spijt. “Ik ben een maand geleden wakker geworden met een spraakgebrek. Voor de rest hebben ze niets kunnen vinden. Maar dit is wat het is.”

Clubhopper

Gelukkig zijn er nog de herinneringen, onder meer aan de beste speler die ooit bij Vechmaal speelde en toch lang onopgemerkt bleef. Tot zijn twaalfde speelde Dessers in het achthonderd zielen tellende dorp. Daarna toog het doelpuntenkanonnetje naar de tien kilometer verderop gelegen topamateurclub KSK Tongeren, met een uitstap naar profclub naar Sint-Truiden, daarna toch weer terug naar Tongeren.

Dessers ging rechten studeren in Leuven. Hij sloot zich aan bij profclub OHL, maar brak niet door. Hij overwoog lager te gaan spelen en alles op zijn studie rechten te zetten, maar toen pikte Lokeren hem op. Aldaar was hij ook niet onbetwist. De reddingsboei kwam uit Nederland. Bij NAC, FC Utrecht en Heracles werd hij populair. Maar pas bij Feyenoord werd hij de publiekslieveling. Al tienmaal scoorde hij in het Conference League-toernooi, terwijl hij vaak op de bank startte.

In Vechmaal is geen sprake van Cyriel Dessers-mania, ook al woonde de familie Dessers naast het ontmoetingscentrum. “Jonge mensen trekken steeds meer weg van hier, we hebben alleen nog twee seniorenteams en geen jeugdteams”, zegt Vanlangenaker.

Hij loopt naar twee plekken aan de zijlijnen. “Hier scoorde Cyriel, hij speelde op een kwart of een half veld met verschillende jeugdteams. Hij wilde altijd de bal hebben. Van mij moest hij acties maken, want later word je dat vaak verboden. Hij maakte 90 procent van de goals. Vonden de anderen prima. Cyriel was een lieve, sociale, zachtaardige knul buiten het veld, maar erop heel gedreven. Hij kreeg ook techniektraining op een voetbalschool in Luik.”

Elke pupil bij De Zwaluw kreeg een bal. “Die van Cyriel was na een halfjaar volledig versleten, die anderen deden er zo drie jaar mee.” Hij mocht geregeld op proef komen bij profclubs in de buurt zoals KRC Genk, Standard Luik en MVV, maar nooit blijven. Van Langenaker was naast De Zwaluw-trainer lang scout voor Roda JC. “Ik heb zijn naam nooit doorgegeven. Ik weet niet zo goed waarom. Het leek mij beter voor hem om hier in de buurt te blijven.”

Het team van Dessers was de trots van de club. “We speelden meestal op het laagste van het laagste niveau”, vertelt Hendrik Swerten, de plaatselijke bakker en jeugdtrainer. “Maar de ploeg van Cyriel niet. Die verloor zelden van ploegen die op nationaal niveau speelden. Vooral door Cyriel, die schoot ze er achter elkaar in.”

Dat gaf weleens wrevel bij tegenstanders. Dessers, wiens moeder Nigeriaanse roots heeft, werd soms uitgemaakt voor ‘zwartje’. Swerten: “Hij kon daar best tegen, wist dat ze hem uit zijn spel wilden halen. Hij was slim, hé, won een regionale dicteewedstrijd, pakte Latijn erbij op de middelbare school. Hij had een prachtige lach, geloofde op een prettige manier in zichzelf. Ja, die jongen had alles. Je kon nooit kwaad op hem zijn. Hij werkte keihard, sloeg nooit een training over.”

Niet te veel klagen

Toch wordt er nog steeds aan de analysetafels getwist of Feyenoord 4 miljoen euro aan Genk moet overmaken om de huurling definitief te engageren. Dessers heeft met de twijfels leren leven. Zijn ouders hamerden immer op het positieve. Dat een stage bij een profclub op niets uitliep was niet erg, want hij had er toch weer wat geleerd, of niet? Ze reden hem overal naartoe, ook zijn zes jaar jongere broertje Emile moest dan mee. Cyriel moest wel beseffen, vonden ze, dat er tijd in hem werd gestoken, moeite gedaan. Dus niet te lang mokken als het tegenzat.

In die tijd deden ouders steeds meer moeite om hun kind zo snel mogelijk het profvoetbal in te krijgen als ze het vermoeden hadden dat er talent in huisde. Hoe anders stond de familie Dessers erin. Zijn vader Herwig gaf weleens een tip (bijvoorbeeld om extra op zijn linkerbeen te trainen) maar verder lieten zijn ouders hem altijd vrij in zijn keuzes. Ze bemoeiden zich ook niet met scheidsrechters of trainers. Als er een klacht was over Cyriels temperament op het veld zeiden ze slechts: “Laat die jongen maar.”

De spaarzame opmerkingen over zijn huidskleur beantwoordde hun zoon zelf op zijn eigen manier. Hij juichte na een doelpunt wat uitbundiger recht voor de neus van zijn verbale belagers, een andere keer sprongen zijn ploegmaatjes voor hem in de bres.

Bewust werd Cyriel lid gemaakt van een jeugdbeweging. Even weg van het presteren, even flink lol maken, kliederen met verf, padvinden, carnaval vieren, voluit lachen.

Cyriel bleef geloven in een loopbaan als prof, ondanks alle afwijzingen. Niet snel genoeg, niet sterk genoeg, niet verfijnd genoeg, was steeds het commentaar. Zijn doelpunten werden vaak afgedaan als geluk of gewijd aan fouten van tegenstanders. “Toen al maakte hij doelpunten zoals laatst tegen Marseille, toen hij een te korte terugspeelbal afstrafte”, vertelt oud-ploegmaat bij Tongeren, Lennert Vandecaetsbeek. “Hij ruikt het als een verdediger een fout gaat maken, dan is hij erbij. Dat is ook een kwaliteit.”

Op het jeugdcomplex van KSK Tongeren aan Het Kleinveldje, waar Dessers op zijn twaalfde neerstreek, vallen vooral de vele waarschuwingsborden op om alles netjes te houden. “Maak hier je voetbalschoenen terug als nieuw… Propere kleedkamer voor jou en veeeeel minder modderworstelen voor onze kuisploeg”, staat er op een bord naast een getekend bruin monster.

“Hoefden we Cyriel niet op te wijzen, hoor”, zegt Jef Byloos, sportief manager van KSK Tongeren. “Die was braaf.” Byloos snapt niet dat Belgische profclubs zo weinig vertrouwen in Dessers hadden. “Wij haalden hem al op zijn zestiende bij het eerste. Hij stond daar ook zijn mannetje.” Tongeren werkt nu samen met de jeugdopleiding van Anderlecht, vermeldt een ander bord. Byloos: “Anderlecht had zijn talent misschien wel op waarde geschat. Maar die samenwerking is pas iets van de laatste jaren.”

Waarde van geld

Dessers heeft nog steeds profijt van zijn studietijd in Leuven, waar hij als zestienjarige op kot ging. Hij genoot van het studentenleven, maakte verre reizen en veel vrienden, leerde de waarde van geld kennen. In een van zijn eerste maanden belde hij eens in paniek naar huis. Hij had een bak krabsalade gekocht en nu was zijn maandgeld al bijna op.

Hij ontwikkelde er zijn verantwoordelijkheidsgevoel, al sprak hij later ook met een mental coach. Onder druk in afgeladen stadions zie je vaak de beste Dessers. Een belangrijke strafschop vlak voor tijd zoals laatst tegen PSV? Geef de bal maar aan Dessers. Ook bij NAC, FC Utrecht en KRC Genk was hij op zijn best toen de druk het hoogst was.

Dessers is een publieksspeler pur sang, die zelfs de baas van een Feyenoord-supporter belt om vrijaf te vragen zodat die supporter naar de halve finale in Marseille kan. Dat werd allemaal gefilmd door de media-afdeling van Feyenoord. Dessers had het als jongetje al, dat sociale, zeggen oud-jeugdtrainers Vanlangenaker en Swerten. Nog steeds krijgt Swerten binnen vijf minuten bericht als hij Dessers feliciteert met een goal of overwinning.

De Zwaluw-bestuurder Patrick Bons vertelt dat de familie Dessers ook altijd present was op de zogenaamde eetdag van Cyriels eerste club. “Dan aten we spaghetti met elkaar waar iedereen voor betaalde. De opbrengst ging naar de club.”

Vechmaal loopt leeg. Jongeren trekken weg. Er is geen brasserie, geen café, geen slager, geen bakker meer. De voetbalclub dreigt te worden opgeslokt door een fusie. Bestuurslid Bons en oud-jeugdtrainer Vanlangenaker hopen dat Dessers nog eens langskomt. Maar ze zullen zich niet opdringen, dat zit niet in de Vechmaalse aard. Zelfs met elkaar op een groot scherm naar de Conference League-finale kijken zal niet gebeuren. Van Langenaker: “Trots zijn we hier vanbinnen.”

Finale Conference League: AS Roma - Feyenoord, woensdag om 21 uur op Canvas