Transgender zwemsters niet meer toegelaten in vrouwencompetitie

Door nieuwe regels van de internationale zwembond FINA is het voor transgender vrouwen onmogelijk geworden om op hoog niveau bij de vrouwen mee te doen aan internationale zwemcompetities. De FINA hanteert voortaan een strikte grens voor de deelname van transgender sporters: alleen jongens die voor hun twaalfde levensjaar de transitie naar meisje hebben afgerond, zijn welkom in het bad bij de snelste zwemsters ter wereld. In de praktijk komt dit neer op een verbod van de deelname van transgenders bij de vrouwen, omdat de transitie zelden voor die leeftijd is afgerond.

De internationale sportwereld worstelt met de aanwezigheid van transgender atletes in de vrouwensport. Tegenstanders zijn bang dat wedstrijden oneerlijk worden, voorstanders vinden uitsluiting van de groep seksisme en discriminatie.

Kleine aantallen

Hoe groot is het probleem eigenlijk? Wereldwijd gaat het om enkele gevallen van transgender sporters die het willen opnemen tegen de beste sportvrouwen. Omdat het om kleine aantallen gaat, bedenkt de FINA een maatregel voor een niet-bestaand probleem, vindt Sandra Meeuwsen, filosoof en directeur van het Erasmus Centre for Sport Integrity & Transition. “Er is helemaal geen toestroom van tientallen transgender vrouwen die de sport overnemen waardoor je competitievervalsing krijgt. Maar ik vrees wel dat andere sporten zullen volgen na dit besluit.”

Meeuwsen ziet sportorganisaties worstelen met het onderwerp. “Op deze manier zijn ze er makkelijk vanaf. Dan hoeven ze geen onderzoeken meer te doen op het gebied van testosteron of spiermassa. Maar de ene puber is de ander niet op zijn twaalfde.”

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) eiste voorheen een geslachtsveranderende operatie voor transgender atletes om deel te nemen bij de vrouwen. Dat veranderde in 2015 tot het nemen van testosteronverlagende medicijnen. Eind vorig jaar kwam er nog meer vrijheid. Het IOC legt geen strikte beperkingen meer op en vindt dat bonden zelf beleid moeten maken. Het uitgangspunt is nu dat iedereen welkom is tenzij er bewijs is dat er sprake is van een oneerlijk voordeel.

Eerdere versoepelingen leidden er al toe dat de Nieuw-Zeelandse gewichthefster Laurel Hubbard als eerste openlijke transgender sporter op de Spelen van Tokio in actie kwam. Ze won geen medaille.

Open categorie

De zwemwereld raakte dit jaar in rep en roer toen Lia Thomas, die enkele jaren terug nog bij de jongens zwom, op de universiteitskampioenschappen met overmacht won bij de vrouwen. De kwestie speelt ook in het wielrennen, waar Emily Bridges, die in 2018 nog juniorenrecords brak bij de mannen, door de internationale wielerunie UCI werd uitgesloten van deelname aan wedstrijden bij de vrouwen.

Als het aan wereldbond FINA ligt, komt er in de toekomst een open categorie voor transgender zwemmers om ervoor te zorgen dat zij toch aan internationale competities mee kunnen doen. “Ik vraag me af of dat ervan komt”, zegt filosoof Meeuwsen, die denkt dat er niet genoeg sporters zijn die in die categorie passen. “Misschien is het beter om te kijken of de scheiding tussen mannen- en vrouwensport nog wel past in deze genderfluïde tijd.”