Qatar huurde voormalig CIA-spion in voor WK voetbal

Qatar liet voetbalbestuurders van de FIFA jarenlang schaduwen door een voormalig CIA-agent om het WK van 2022 veilig te stellen. Dat blijkt uit een onderzoek van persbureau AP.

De Amerikaan Kevin Chalker is jaren door de overheid van Qatar ingehuurd om concurrenten voor het WK van 2022 en daarna critici van het evenement bij wereldbond FIFA in de gaten te houden. Chalker werkte eerder vijf jaar bij de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en begon daarna eigen bedrijven. Hij is een van de oud-CIA-agenten die nu voor overheden werken in landen die omstreden zijn vanwege de mensenrechtensituatie, met name in de Golfregio.

Het Amerikaanse persbureau AP onthulde de werkzaamheden van Chalker voor Qatar, waar hij kantoor houdt, na onderzoek op basis van mails, interne bedrijfsdocumenten, contracten en gesprekken met voormalig medewerkers.

Qatar kreeg het komende WK in 2010 toegewezen door de FIFA. Amerika was toen de grootste concurrent en Chalker werd ingehuurd om FIFA-functionarissen bij stadioninspecties in de gaten te houden, wat hij deed via een nepfotojournalist. Dit werk besteedde hij uit aan een Londens onderzoeksbedrijf van voormalige geheim agenten. Ook werd gezocht naar logbestanden van de telefoon van tenminste één FIFA-official.

Na de omstreden toewijzing in 2010 richtte de inzet van Chalker zich ook op ‘kritische stemmen’ binnen de FIFA. In een document over dit project Merciless (genadeloos) wordt gesproken over ‘succesvolle penetratie-operaties’.

Vervolging van Valcke

Dat Jérôme Valcke door de Zwitserse justitie is aangeklaagd wegens corruptie is in dit licht dan ook saillant. De hoogste baas van de FIFA-organisatie tussen 2007 en 2015, hij was toen secretaris-generaal, wordt vervolgd omdat hij een luxevilla op Sardinië op naam van Qatar in gebruik had.

In 2013 werd hij nog gezien als een potentiële bedreiging voor het WK in Qatar. Hij zou daarom door Chalker zijn bespioneerd en gehackt. Dit blijkt uit documenten in een rechtszaak die in Amerika is aangespannen door Elliott Broidy tegen Chalker. Broidy, een voormalig fondsenwerver van Donald Trump, klaagt Chalker aan omdat die in opdracht van Qatar een wijdverbreide hack- en spionagecampagne zou hebben opgezet.

Valcke heeft tegenover AP laten weten dat hij vanuit Qatar nooit directe bedreigingen of druk heeft gevoeld. Hij ontkent ook de aanklacht van corruptie. Uit de documenten blijkt dat Chalker de Qatarezen het gebruik van cyberintelligence en de inzet van ‘specialisten op het gebied van dataverzameling’ beloofde, evenals topmedewerkers met een achtergrond in ‘zeer gevoelige Amerikaanse inlichtingen- en militaire operaties’.

De prijs voor het project Merciless was 387 miljoen dollar (345 miljoen euro) voor negen jaar. AP kon niet achterhalen of dit ook is betaald.

Het inzetten van Chalker laat zien hoeveel belang Qatar hecht aan het WK. Het toernooi is al sinds 2010 omstreden omdat er steekpenningen aan FIFA-bestuurders betaald zouden zijn. Ook is er nog steeds veel kritiek op de leef- en werkomstandigheden van de arbeidsmigranten die de stadions moeten bouwen, wat al duizenden levens heeft gekost.