Politiek statement maken in F1? Eerst toestemming vragen

Dat staat in een nieuwe paragraaf die de FIA heeft toegevoegd aan de regels van de sport. Het gaat om paragraaf 12.2.1.n, weggestopt op pagina 55 in het geüpdatete, vuistdikke regelboek dat de FIA maandag op haar website publiceerde. Een coureur overtreedt straks de regels als hij zonder toestemming politieke of religieuze statements maakt die indruisen tegen het ‘principe van neutraliteit’ van de FIA.

In de praktijk betekent dit dat coureurs niet zomaar meer aandacht kunnen vragen voor maatschappelijke kwesties. Zo droeg de recentelijk gepensioneerde Sebastian Vettel afgelopen seizoen bij zo’n beetje iedere race op het land afgestemde T-shirts of helmen, waarmee hij aandacht vroeg voor zaken als lgbtq+-rechten of de strijd tegen klimaatverandering.

Ook zevenvoudig kampioen Lewis Hamilton gebruikt de formule 1 als mondiaal platform om kwesties rond discriminatie of mensenrechten aan te kaarten.

Regenboogkleuren

De afgelopen jaren worstelde de FIA geregeld met hoever het coureurs daarbij wilde laten gaan. Zo droeg Hamilton in 2020 na een overwinning een zwart T-shirt bij de podiumceremonie met daarop de tekst: ‘Arresteer de agenten die Breonna Taylor hebben gedood’. Taylor, een zwarte vrouw, was eerder dat jaar door de politie doodgeschoten in de VS.

De FIA verbood het coureurs na Hamiltons statements om T-shirts over hun raceoveralls te dragen tijdens podiumceremonies. Vettel kreeg vorig jaar een reprimande in Hongarije omdat hij weigerde een shirt in regenboogkleuren uit te doen tijdens het Hongaarse volkslied. Vettel protesteerde op die manier tegen een omstreden lgbtq+wet in het land.

Het is de vraag of dergelijke acties onder de nieuwe regels mogelijk zijn, alhoewel de regel nog veel vragen oproept. Hoe streng gaat de FIA handhaven? En wat zijn de mogelijke straffen? Ook is onduidelijk wat wel is toegestaan onder de ‘neutrale’ positie van de FIA.

Coureurs als Hamilton of coureursvakbond GPDA hebben nog niet gereageerd op het besluit.

Ben Sulayem

De FIA zei in een toelichting dat de aangepaste regels, die vanaf 1 januari gelden, zijn gespiegeld aan het beleid op dit gebied bij onder meer internationale sportkoepel IOC en wereldvoetbalbond FIFA. Onder die organisaties zijn politieke statements van sporters zo goed als verboden, zo bleek onlangs nog op het WK voetbal in Qatar.

Tegelijk zijn het de eerste updates van het regelboek onder voorzitter Mohammed Ben Sulayem, die nu een jaar de FIA leidt. Hij liet eerder al doorschemeren geen fan te zijn van uitgesproken coureurs.

In een interview in juni zei Ben Sulayem dat hij een voorkeur had voor coureurs als Niki Lauda en James Hunt, die “alleen bezig waren met racen”. Volgens hem heeft een aantal coureurs tegenwoordig de neiging overtuigingen via sport op te dringen aan anderen. Na een storm van kritiek nam Ben Sulayem die uitlatingen later terug via Twitter.