‘Ook voetballers vinden het leuk te horen dat hun baas tevreden over hen is’: expert over de communicatie van Martínez

De positieve communicatie van onze bondscoach wekt - zeker nu de resultaten tegenvallen - steeds meer wrevel. Had Martinez het anders moeten aanpakken?

“Ik vind zijn manier van communiceren eigenlijk niet zo slecht. Voetbal is in steeds grotere mate een mentaal spelletje, waarbij het zelfvertrouwen van de spelers een heel belangrijke factor is. En dus doe je er als coach alles aan om dat op te krikken. Voetballers zijn wat dat betreft niet verschillend van andere werknemers. Ook zij vinden het leuk om te horen dat hun baas tevreden over hen is. De keuze van Martínez om naar de buitenwereld consequent de positieve zaken te blijven benadrukken is dus zeker niet fout. Zolang je natuurlijk binnenskamers wél de dingen aan durft kaarten die fout lopen.”

U hebt het over ‘de keuze’ van Martínez. Er zit dus wel degelijk een strategie achter zijn eeuwige positivisme?

“Daar ben ik heel zeker van. Elk land heeft op zo’n WK een hele communicatieafdeling mee. Alles wat zo’n bondscoach vertelt is op voorhand met zijn communicatie-adviseurs doorgenomen. Het is geen toeval dat Martínez de dag na de slechte wedstrijd tegen Canada plots met het nieuwtje kwam dat de revalidatie van Lukaku sneller loopt dan gepland. Dat positieve nieuws moest de negatieve sfeer rond de Rode Duivels counteren. Door het positieve te blijven benadrukken doet Martínez wat alle bondscoaches proberen: de druk bij de spelers weghouden.”

Zijn er nog andere manieren om dat te doen?

“Je kan als coach ook jezelf in de spotlight zetten, een kunst die de Nederlandse bondscoach Louis van Gaal tot in de perfectie beheerst.”

Door aan de rand van het trainingsveld zijn vrouw uit te nodigen voor ‘een wippie’ op zijn hotelkamer bijvoorbeeld?

(lacht) “Dat is daar het perfecte voorbeeld van. Wanneer Van Gaal dat doet, weet hij perfect dat er cameraploegen achter zijn rug staan en dat dat zinnetje opgepikt zal worden. Met als gevolg dat het in de kranten en de voetbaltalkshows over dat wippie gaat en niet over de mindere prestaties van zijn ploeg.”

Welke communicatie-aanpak je als bondscoach ook kiest, kritiek komt er tijdens zo’n WK bijna altijd. Waarom is het zo moeilijk om goed te doen?

“Door de gigantische druk die bij zo’n wereldkampioenschap komt kijken. De belangen zijn enorm. Het WK is het allerhoogste dat je in het voetbal kan bereiken. De ogen van de hele wereld zijn op je gericht. En in die omstandigheden moet je als coach niet alleen je spelersgroep maar ook de fans en vooral de pers tevreden zien te houden. En dat terwijl ook die journalisten tijdens zo’n WK onder grote druk staan.”

Hoezo?

“Plots zien zij de interesse in voetbal toenemen, terwijl de informatie die ze tijdens zo’n WK krijgen heel beperkt is. Ze mogen een paar minuten meekijken tijdens een training en krijgen dan tijdens een gezamenlijke persconferentie allemaal hetzelfde handjevol spelers te spreken. Daar moeten ze het mee doen. Dan is het moeilijk om je te onderscheiden. En dus doen sommige journalisten er alles aan om zo’n bondscoach of een speler op de kast te krijgen in de hoop op toch één spitante quote.

“Het resultaat is helaas meestal net het tegenovergestelde. Coaches én spelers zijn doodsbang om iets verkeerd te zeggen en leveren daardoor vaak heel krampachtige, nietszeggende interviews af. De hele mensenrechten-kwestie in Qatar is daar nog het beste voorbeeld van. In aanloop naar het WK waren er heel wat spelers van Oranje die daar een uitgesproken mening over hadden. Maar nu ze effectief op het WK zijn, met de spots op zich gericht, willen ze daar niks meer over kwijt.”