Na olympisch goud jaagt Swings in 2023 op wereldtitel: ‘Ik ben nieuwe weg ingeslagen’

Zijn erelijst is stilaan niet meer te overzien en toch werd Bart Swings nog nooit verkozen tot Sportman van het Jaar. Goed mogelijk dat zelfs zijn olympische titel niet volstaat. De snelschaatser maakt er zich niet druk in, want vandaag begint alweer het EK allround.

Rupsje Nooitgenoeg, dat is de troetelnaam die Bart Swings (31) van zijn Nederlandse collega’s kreeg toen hij in februari uit Peking terugkeerde met olympisch goud om de hals. Toepasselijk, want Swings is net zo’n grote veelvraat als dat groene insect uit het kinderboek. Niets laat hij liggen. Goud op het EK snelschaatsen in januari. Brons op het WK allround in maart. Op naar het inlineskaten: vier keer goud en brons op de Wereldspelen in juli; drie keer goud en zilver op het EK in september.

Zijn chef-d’oeuvre diende Swings op tijdens de Winterspelen. In Pyeongchang spurtte hij vier jaar terug nog naar olympisch zilver op de massastart. Hoera, klonk het op alle banken, want België wachtte al twintig jaar op een wintermedaille. Ook Swings was tevreden. Maar dan begon het te knagen. Er had meer ingezeten, besefte hij. In Peking, zo beloofde hij, zou het wel raak zijn. Daar zou hij zijn gouden droom realiseren in de meest onvoorspelbare van alle schaatsdisciplines. En hij flikte het.

Op de National Speed Skating Oval schreef Swings sportgeschiedenis. Hij schonk België zijn eerste individuele olympisch goud ooit op de Winterspelen. Het eerste wintergoud ook in 74 jaar. Nooit voelde hij zich gelukkiger dan daar.

“De ontlading aan de finish was al groot. Tijdens het uitrijden begon het een beetje te dagen wat ik net had gedaan, maar de uren, dagen en weken erna is het me pas echt overvallen. Ik zat op een wolkje, nu nog eigenlijk. Dat zag je ook aan de resultaten die ik vervolgens in de finale van de wereldbeker en op het WK allround schaatste.”

Zelfvertrouwen

Swings gaf in Peking een masterclass in het bereiken van zijn doelen. Hij sprak ruim op voorhand en met veel aplomb zijn ambities uit. De rol van underdog had Swings al lang van zich afgeschud.

“Als je in staat bent om elke massastart te winnen, dan mag en moet je van goud spreken, vind ik. Zeker na dat zilver in Pyeongchang was winnen het enige dat nog telde voor mij. Vier jaar lang heb ik er alles voor gedaan. Met die gedachte ben ik ook de competitie ingegaan. Ik weet uit ervaring hoe frusterend een massastart kan zijn, maar in Peking wilde ik niet op veilig spelen. Ik ging ervoor en het is me gelukt. Daar ben ik best wel trots op, want ik had mezelf toch veel druk opgelegd door aan te kondigen dat ik in 2018 een olympische medaille zou winnen en in 2022 dan goud.”

Een superjaar, zo vat Swings 2022 samen. Maar of hij daar vandaag voor beloond wordt met een huldiging als Sportman van het Jaar? Hij gniffelt. “Er zijn intussen al wat sportprijzen uitgereikt en ik denk dat het duidelijk is: Remco Evenepoel is favoriet. Dat zou ook verdiend zijn als je zijn jaar bekijkt. Wereldkampioen, rondewinnaar, Luik-Bastenaken-Luik… Daar heb ik niets dan respect voor. Ik vind het een hele eer om samen met hem en Wout van Aert nog in de running te zijn.”

De enige trofee die Swings tijdens zijn rijkgevulde carrière al mocht ophalen, was het Vlaams Sportjuweel in 2014. “Het zou cool zijn om eens verkozen te worden tot beste sportman. Veel meer had ik dit jaar niet kunnen doen. Maar zoals ik al zei: Evenepoel is ook een groot talent en ik zou geen enkele wrok voelen als hij het referendum wint. Ik snap dat veel mensen op hem stemmen.”

Ook scoren op 5.000 meter

Swings wil er niet te lang bij stilstaan, want vandaag begint in het Noorse Hamar het EK allround. Swings wil zich tonen als olympisch kampioen, maar waar hij in 2023 echt zijn zinnen op heeft gezet, dat is het WK afstanden begin maart in Heerenveen. “Ik won nog nooit een wereldtitel dus maak ik daar nu mijn doel van. Op de massastart, ja, maar ik wil me ook ontwikkelen op de andere afstanden zoals de 5.000 meter. Dat is een belangrijke waardemeter voor mij.”

De snelschaatser zag het verschil met de concurrentie op de individuele afstanden de voorbije jaren toenemen. Maar Swings heeft zijn trainingen veranderd, zegt hij, na het lezen van Nils van der Poels gids How to skate a 10K and also half a 10K. Daarin legt de olympische kampioen op de 10.000 en 5.000 meter uit hoe hij traint. “Hij was toch dé man op de lange afstanden. Ik had altijd al een haat-liefdeverhouding met de 5.000 meter. Tijdens het seizoen reed ik die nooit slecht, maar op de Spelen kwam het er nooit uit. Terwijl ik weet dat ik kans maak op het olympische podium als ik mijn beste 5.000 rijd.”

Op het EK in Hamar hoopt Swings al een eerste effect te zien van zijn nieuwe aanpak. Op lange termijn denkt hij aan de Winterspelen van 2026. “Zonder te zeggen dat ik zeker tot dan blijf schaatsen, want in drie jaar kan er veel gebeuren. Maar ik ben wel een nieuwe weg ingeslagen en daar voel ik me nu goed bij.”

Slechts één valse noot merkte Swings in 2022 op: zijn universitaire studies. Hij wilde zijn master burgerlijk ingenieur vorig jaar afronden, maar daar besliste zijn olympisch goud anders over. “Ik was van plan om er na Peking onmiddelijk in te vliegen, maar er is zoveel op me afgekomen dat ik mijn thesis over artificiële intelligentie later moest opstarten. Ik ben er nu volop mee bezig.”