AchtergrondPolitiek protest in NBA
Met zijn opvallende schoenen trapt Kanter presidenten Xi en Erdogan tegen de schenen
De Amerikaanse basketbalcompetitie NBA is vaak een platform voor politieke boodschappen. De Turkse speler Enes Kanter heeft zijn schoenen er vol van staan.
Na de opmerkelijke 130-108-overwinning van de Boston Celtics op titelfavoriet Los Angeles Lakers ging het weer vooral over de schoenen van Enes Kanter, de ruim twee meter lange center van de Celtics. Zijn rode schoenen, met de vlag van China, stonden vol met woorden en afbeeldingen. Een afbeelding van een knielende LeBron James was te zien, sterspeler van de Lakers, met achter hem geldzakken. Ook was een karikatuur van de Chinese president Xi Jinping te zien. Op de andere schoen van Kanter stond: “Ben je nog steeds onderzoek aan het doen en jezelf aan het inlezen?”
Zijn actie vindt zijn oorsprong in 2018. De Houston Rockets speelden destijds in China, onder andere tegen de Lakers van James. Op Twitter zette Rockets-directeur Daryl Morey de tekst: “Vecht voor vrijheid, sta achter Hongkong”. De wedstrijden gingen niet door, en spelers en staf van de LA Lakers werden vastgehouden in hun hotel.
De NBA verloor verschillende Chinese sponsoren en het Chinese CCTV stopte met het uitzenden van de Noord-Amerikaanse basketbalcompetitie. James heeft echter een contract met Nike ter waarde van een miljard dollar en zijn schoenen worden gemaakt in China. Hij reageerde: Morey was niet goed geïnformeerd over de situatie in China. Het leidde tot veel kritiek op de altijd politiek uitgesproken James.
Kanter sneerde vorige week al naar James op Twitter: “Geld boven moraal voor Koning James. Het is walgelijk hoe atleten doen alsof ze iets geven om sociale rechtvaardigheid. Ze houden echt hun mond en blijven een bal stuiteren als China dit zegt. Heb je jezelf ingelezen over de slaven die je schoenen maken of maakt dat geen deel uit van je onderzoek?”
Vriend van Gülen
Politieke uitingen in het Amerikaanse profbasketbal zijn, in tegenstelling tot in veel Europese competities, niet verboden. Sterker, NBA-baas Adam Silver moedigde eerder de spelers aan om hun platform te gebruiken. Ze doen het sinds vorig jaar nadrukkelijk om Black Lives Matter onder de aandacht te brengen.
Kanter richt zich vooral op China. Al het hele seizoen baart hij opzien met zijn protestschoenen. Tegen de Winterspelen in Peking: ‘No rights, no Games’. En ‘Free Uyghur’ tegen de behandeling van Oeigoeren. Over Nike-schoenen, gemaakt door slaven in China. En een statement dat het niet door China erkende Taiwan van het Taiwanese volk is.
Uitgesproken politiek activisme is Kanter niet vreemd. Hij ging in Turkije naar Izmit-scholen, aangesloten bij de Gülen-organisatie die door de Turkse president Erdogan wordt gezien als een terroristische beweging. Kanter heeft een persoonlijke band met oprichter Fethullah Gülen.
Kanter begon kritiek te uiten op Recep Tayyip Erdogan in 2013, na een corruptieschandaal rond mensen van de Turkse regering. De inmiddels 29-jarige topsporter noemde Erdogan op Twitter de Hitler van onze tijd. In 2018 zat zijn vader vijf dagen vast voor het deel uitmaken van een terroristische organisatie. Sindsdien kan de basketballer nauwelijks nog communiceren met familie en vrienden in Turkije, bang dat de gesprekken worden afgeluisterd. In 2017 verlengde Ankara zijn paspoort niet en kreeg hij een Turks arrestatiebevel aan zijn broek wegens lidmaatschap van een terroristische organisatie. Sinds juni van dit jaar is hij Amerikaans staatsburger.
Vorige maand noemde Kanter de Chinese president Xi Jinping een wrede dictator, waarna de Chinese regering verbood nog langer wedstrijden van de Boston Celtics uit te zenden. Ook liep hij op 30 oktober mee met een protestmars in Washington DC tegen dwangarbeid voor Oeigoeren.
James reageerde na de wedstrijd tegen de Boston Celtics op de schoenen van Kanter. “Hij probeert altijd mijn naam te gebruiken om een kans voor zichzelf te creëren”, zei de 36-jarige James. “Als je als man een probleem met iemand hebt, moet je naar diegene toestappen. Hij liep in de hal langs me en zei niets.”