‘Kylian brengt hier zon en licht’: de roots van Mbappé in de Parijse banlieue en voetbalclub AS Bondy

Alle ogen staan dinsdag op Kylian Mbappé van PSG tegen Real - zijn club in spe? Zeker in Bondy volgen ze elke stap van Mbappé. In deze Parijse banlieue groeide hij op, in de lokale voetbalclub AS Bondy leerde hij zijn kunstjes. Een dagje in Bondy, op zoek naar de roots van Mbappé en de kinderen die in zijn zog dromen.

“Neymar, Messi, Mbappé, Zlatan en Ronaldo.” De 9-jarige Haris somt aan het oefenveld van AS Bondy zijn favoriete voetballers in de wereld op. Natuurlijk ontbreekt Mbappé niet. Zelf draagt Haris het PSG-logo op zijn shirt: “Kylian is een beetje mijn idool. We willen allemaal wat zoals hem zijn. We zijn fier op iemand die hier bij Bondy is begonnen en nu bij PSG speelt.” Haris verklapt dat ook zijn kleine broer fan van Mbappé is: “Hij probeert altijd de hakjes van Kylian te kopiëren.”

Zoals Haris zijn er tientallen kinderen bij AS Bondy. Woensdagnamiddag is ideaal voor een bezoek aan de voetbalopleiding in het Stade Léo Lagrange. De scholen in Bondy zijn dan dicht en het gonst van bedrijvigheid op de twee oefenterreinen. De U7 tot de U13 zijn aan de slag onder het oog van hun jeugdtrainers. De accommodatie van AS Bondy oogt eenvoudig, met aangrenzend een indoorsporthal. Sinds een tiental jaar heeft de club een synthetisch terrein. Aan het natuurgrasveld naast de atletiekpiste slaan de voetbalmama’s en papa’s vanop een aftandse tribune hun kinderen gade.

Toch spelen de kinderen op heilige grond. Want hier is Mbappé ook begonnen. Amper drie jaar oud vergezelde hij zijn vader Wilfrid, jeugdtrainer bij AS Bondy, naar de club. De familie woonde in de Allée des Lilas net om de hoek. Het appartementsblok geeft een blik op de bescheiden afkomst. Zoals zovele families in Bondy, een van de armste regio’s buiten Parijs, hebben de ouders van Kylian een migratie-achtergrond. Wilfrid komt uit Kameroen, moeder Fayza Lamari heeft Algerijnse roots. Ze werken hard. Hun kinderen Kylian, Ethan en adoptiebroer Jirès Kembo Ekoko komen niets tekort en krijgen een sportieve opvoeding. Ook vanuit de kant van de moeder, zelf handbalster in de hoogste klasse.

Vanaf zijn vijf jaar tot de U15 speelt Mbappé bij AS Bondy, op zijn dertiende pikt het nationale Franse opleidingscentrum INF Clairefontaine hem wel al op. Over de eerste jaren van Kylian bij AS Bondy weet Jean-François Suner alles, als ex-trainer en ex-technisch directeur van de club. We spotten Suner in de kleine tribune. Hij volgt zijn kleinzoon Gabriel, die in een felgroen shirt van AS Bondy ravot.

‘Quelque chose de spécial’

“Nu ben ik op pensioen, maar Kylian was zes jaar toen ik hem samen met zijn papa al trainde”, zegt Suner. “En op drie à vier jaar had ik hem naast het veld al zien jongleren. Il avait quelque chose de spécial. Hij was voor zijn jonge leeftijd al heel snel en technisch buitengewoon. Na één jaar zetten we hem al bij de U9. Toen hij negen was, speelde hij bij de U11. Hij lag altijd twee jaar voor. We hadden snel door dat hij het ver zou schoppen. Dat zei hij zelf als kind al (lacht): ‘Ik wil het nummer één worden.’ Dat was niet pretentieus, maar ambitieus.”

Suner rakelt een match op bij de U13. “We slaagden er niet in de match naar onze hand te zetten. Ik gooide Kylian erin en ze moesten de ballen naar hem spelen. We wonnen nog met 0-5, vijf goals van Kylian.”

Volgens Suner gaf talent zeker niet alleen de doorslag in de doorbraak van Mbappé. “Kylian had ook het juiste voetbalhoofd. Als ik hem iets geleerd heb, is het: Restez simple. Blijf eenvoudig. En je moet wérken, wérken en wérken. Zijn ouders hebben hem altijd goed omkaderd. Hij moest zijn schooldiploma halen. Zijn vader zei hem: ‘Als je bac (baccalaureaat) mislukt, doe je het jaar opnieuw’.”

Die raad houden de huidige clubtrainers aan de kinderen en ouders in AS Bondy voor: “De prioriteit is de school.” Naast Suner pikt voetbalvader Oswald Binazon in: “Frankrijk telt 65 miljoen inwoners, 700 schoppen het tot profvoetballer. Dat is geen groot percentage. Een Kylian heb je maar om de dertig jaar. Het is een beetje als de lotto winnen. We hadden Michel Platini, daarna Zinedine Zidane, en nu Mbappé.”

Na de training zwermen de kinderen snel uit. De jeugdtrainers praten wat na. Antonio Riccardi heeft als hoofd van de U13 Mbappé nog onder zijn vleugels gehad. “Maar ik ken Kylian al van zijn babytijd als goede vriend des huizes.” Riccardi heeft zijn verhaal over Mbappé al vaker gedaan voor de media. Zeker tijdens het WK 2018 met Mbappé in een glansrol ontving AS Bondy journalisten van over heel de wereld. Riccardi: “Voor onze club is Mbappé een formidabel uithangbord. We spreken over de toekomstige Ballon d’Or. Hij doet de kinderen dromen van een beroep dat eigenlijk geen werk is, maar een passie of een spel. Vandaag is voetbal de sport nummer één in onze banlieue.”

Mbappé bleef AS Bondy altijd erkentelijk. Als kersvers wereldkampioen liet hij zich in oktober 2018 huldigen door de club: “Hier heb ik mijn mooiste momenten beleefd.” En vorig jaar op 17 november bracht Mbappé een verrassingsbezoek tijdens de jeugdtrainingen. Slechts een handvol clublui wist ervan, zelfs de gemeente was niet op de hoogte. Mbappé kwam er een pas verschenen stripverhaal Je m’appelle Kylian van cartoonist Faro aan de kinderen uitdelen. U11-trainer Yarane Abdelli vertelt hoe gek het er toen aan toe ging: “De verrassing was snel voorbij. Het nieuws ging als een lopend vuurtje rond: ‘Il y a Kylian, il y a Kylian, il y a Kylian...’ In nog geen tien minuten zat het stadion vol. Zijn security moest de mensen in toom houden.”

Zelf gaf Abdelli bij AS Bondy nog training aan Ethan Mbappé, de 15-jarige broer van Kylian die nu bij de jeugd van PSG speelt. Of hij hetzelfde talent heeft? Abdelli: “We zijn zeker dat hij ver zal raken. Maar zijn broer inhalen? Ik wens het uit heel mijn hart, maar dat zal moeilijk zijn. Van Kylian is er maar één, zo zijn er geen twee.”

Vincent Kompany

Een omstander geeft een tip en wijst: “Ga eens spreken met Chris.” Chris is Christopher Belair, een goede vriend van Mbappé. Onze fotograaf merkt terloops op dat hij wat op Vincent Kompany lijkt. Belair lacht: “Je bent niet de eerste die dat zegt.” Zijn ogen lichten op als hij over Mbappé praat: “Ik ben een paar jaar ouder, maar ik ken Kylian al sinds zijn zevende, er lag hier nog geen synthetisch veld. Kylian was wat een speelvogel. Hij houdt je graag eens voor de gek, maar op het veld was hij heel serieus.”

Belair maakt een zigzaggebaar: “Kylain hier bij AS Bondy, dat was een slalom. Dribbelen en scoren. We zijn niet verrast dat hij zo ver geraakt is. Wie het tegendeel zegt, liegt. En ohlalalala, het WK in 2018, dat was nogal iets. Een speler van Bondy die als nummer tien Frankrijk de trofee doet winnen. Kylian is ons juweel.” Belair ziet Mbappé als een held voor de banlieue van Bondy: “Kylian brengt ons licht en zon.”

De stereotypes over de banlieues van Parijs zijn bekend: armoede, hoge werkloosheid, criminaliteit en drugshandel. Bondy behoort tot het Franse departement ‘quatre-vingt-treize’ - 93 oftewel Seine-Saint-Denis. In het verleden kwamen jongeren uit deze regio al vaker in opstand tegen de sociale ongelijkheid. In 2005 flakkerde het geweld tegen de Franse politie zodanig op dat Frankrijk de noodtoestand uitriep.

Bondy propageert liever een ander beeld van de stad. De slogan luidt: Bondy, la ville des possibles, stad van de mogelijkheden. Niemand die dat motto beter uitdraagt dan Mbappé. Bij een rondrit door Bondy valt niet naast de mikmak van commerciële panden en betonnen hoge woonblokken te zien. Maar net voor een druk snelwegcomplex springt aan zijkant van een flatgebouw het immense kleurige fresco des te meer in het oog. Jawel, van Mbappé in zijn trui van Les Bleus met rugnummer 10. En daaronder een beeld van de kleine Mbappé die, zoals de legende wil, zijn bal als hoofdkussen gebruikt.

De bijhorende slogan van Nike moet heel Bondy inspireren: Aime ton rêve, et il t’aimera en retour. Houd van je droom, en hij zal ook van jou houden. Maar de façade viel al ten prooi aan vandalisme. Een beledigende graffiti over de ex-burgemeester van Bondy is nog steeds niet uitgegomd.

In het hart van Bondy ligt het stadhuis. Verwacht ook hier geen architectonisch pareltje met zuilen in de stijl van Parijs. Het logge vierkante administratief gebouw dateert van eind de jaren zestig. Het is manoeuvreren om met de wagen op de al te kleine parking te raken, en dankzij een ietwat vrijpostig geparkeerde bestelwagen nog meer millimeterwerk om de plek te verlaten. Twee voorbijgangers springen te hulp met indicaties.

De ontvangst in het stadhuis is hartelijk. Boven de liften in de entreehal hangt een klein fotokader van Mbappé: de Bondy-held kust de WK-trofee. Andere aandenkens zijn niet te bewonderen. Of het moet dat kleine plakkaat zijn pal tegenover het stadion: Mbappé wijst naar de twee sterren op zijn Frans shirt van de WK-titel in 1998 en 2018, met als tekst: “98 was een groot jaar voor het Franse voetbal. Kylian is dan geboren.”

Azzedine Drif vertelt als adjunct van de burgemeester over de impact van Mbappé in Bondy: “We krijgen enorm veel aanvragen van kinderen die willen voetballen. Liefst in AS Bondy omdat Kylian daar gespeeld heeft, maar die club is beperkt in ruimte. In onze tweede club voetballen de kinderen die wat minder goed zijn. We hebben nu zelfs een kleine derde club geopend voor voetbalinitiaties voor de allerkleinsten.”

Drif gelooft in de kracht van sport om het beeld van de banlieues te verbeteren: “Ja, dat helpt. Veel kampioenen komen uit de buitenwijken van Parijs. Niet alleen Mbappé, ook Patrice Evra, Anthony Martial, Thierry Henry of uit het judo... Wij als stad moeten de kinderen middelen geven om bij hun droom te helpen.”

Maar waarom steeds focussen op het imago van de banlieues? Dat valt bij de inwoners niet altijd in de smaak. Mbappé schreef in 2020 zelf in een open brief op ‘The Players Tribune’: “In Bondy, dans le 93, is er misschien niet veel geld. Maar wij zijn dromers (...) Onze buurt is een ongelooflijke smeltkroes van culturen - Frans, Afrikaans, Aziatisch, Arabisch, elk deel van de wereld. Mensen buiten Frankrijk spreken altijd over de banlieues in een slecht daglicht, maar zij begrijpen niet hoe het echt is. Ze spreken alsof de ‘misdadigers’ hier uitgevonden zijn. Maar overal in de wereld zijn er misdadigers. De realiteit is dat ik als kind de ‘zwaarste jongens’ in mijn buurt de boodschappen zag dragen voor mijn grootmoeder. Die kant van onze cultuur zien jullie nooit.”

Ook trainer Riccardi is de vooroordelen beu: “Het grote publiek ziet alleen de slechte kanten, omdat de media daar altijd op focussen. Maar er zijn ook vooral goede kanten zoals de solidariteit en de cameraderie. En in Bondy slagen ook mensen als advocaat of arts, alleen zijn zij niet zo gemediatiseerd als Mbappé.”

Ondeugend en hyperactief

Een stop nog in het traceren van de roots van Mbappé: zijn basisschool Olympe-de-Gouges. Volgens Franse media was Mbappé geen makkelijke leerling: begaafd dat wel, maar ook ondeugend, hyperactief en soms opstandig. Zijn ouders schrijven hem voor zijn middelbaar in in de privéschool L’Assomption de Bondy. Maar studieboeken kunnen hem niet echt boeien, des te meer het voetbal.

Olympe-de-Gouges is op woensdagmiddag dicht: de lesgevers die Mbappé nog in de klas hadden, werken er niet meer. Een vriendelijke jongeman Mande Judicael opent wel de glazen deur. Hij verzorgt de naschoolse opvang. En dat treft toch wel. “Ik heb nog samen met Kylian Mbappé bij de U15 van AS Bondy gespeeld”, zegt Judicael. “Hij was twee jaar jonger, maar speelde al met de groten. Ik was verdediger, hij aanvaller. Ik heb hem vaak in duels ontmoet. Ik was fysiek al erg groot en robuust, en moeilijk te passeren. Kylian had wat schrik van mij. Op een dag komt hij naar me en zegt: ‘Ik ga geen schrik meer hebben, ik ga je dribbelen.’ Die dag heeft hij me gepoort tussen de benen. Daarna rende hij uitgelaten vierend over het terrein, zo was Kylian (lacht).”