Krijgt Martínez de sputterende motor aan de praat tegen Kroatië?: ‘De Rode Duivels zullen het alleszins niet op de counter kunnen doen’

Met het mes op de keel spelen de Rode Duivels hun laatste groepswedstrijd tegen Kroatië. De twee ploegen hebben op het eerste gezicht veel gemeen - kleine voetbalnatie, gepiekt op het WK 2018 en erg afhankelijk van die ene draaischijf. Wie drijft straks boven: Kevin De Bruyne of toch Luka Modrić?

‘Mathematisch kan het nog.’ Het zinnetje leek door deze generatie voetballers voorgoed naar de lappenmand verwezen, maar kijk nu: met nog één wedstrijd te spelen in de poulefase tegen Kroatië, duikt het plots weer op. Een beetje bizar, want de Rode Duivels hebben hun lot nog steeds volledig in eigen handen. Als België wint dan stoot het sowieso door naar de achtste finales, niks mathematisch.

Het is vooral tekenend voor het geloof. Met de fletse wedstrijden tegen Canada en Marokko lijkt een puntje al veel, en in het geval van een gelijkspel komt er dus wat rekenwerk aan te pas. Dan moet Canada met vier of meer goals verschil winnen van Marokko - of met drie goals als België op de slotspeeldag twee goals meer maakt dan Marokko.

Winnen lijkt dus de boodschap. Dat wordt geen sinecure tegen Kroatië. “Na hun eerste wedstrijd dacht ik nog: van die ploeg moeten we geen schrik hebben”, zegt Vital Borkelmans, die assistent-coach van de Rode Duivels was in de periode Wilmots. “Maar ze zijn aan het groeien in dit toernooi. Tegen Canada waren ze fysiek heel sterk als collectief, er sprak een hele grote frisheid uit die prestatie.”

Negatieve spiraal

Frisheid. Energie. Spelvreugde. Het beest heeft de voorbije dagen veel namen gekregen, maar dat er iets ontbreekt bij België mag intussen duidelijk zijn. Zowel op als naast het veld is de ploeg in een negatieve spiraal beland, met een verhaal in de Franse sportkrant L’Equipe als dieptepunt. Die schreef dat Jan Vertonghen na de verliespartij tegen Marokko neus aan neus stond met Eden Hazard en Kevin De Bruyne in de kleedkamer, en dat Romelu Lukaku alle partijen moest scheiden.

Fake news, aldus bondscoach Roberto Martínez. Ook Borkelmans weet uit ervaring dat het nodige klik- en giswerk binnen zo’n grote sportieve staf nooit veraf is. “Maar ook al weten we niet of die verhalen waar zijn, leuk is het niet.” Dat leek ook Timothy Castagne op de persconferentie te bevestigen: “We zijn misschien net te veel bezig geweest met de negatieve zaken.” De Duivels moeten “gewoon fun hebben”.

De vormcurve op het veld opkrikken, heeft echter met meer dan enkel spelplezier te maken. Daar zit een lichtpuntje, meent data-analist Floris Goes (SciSports): “Tegen Marokko stond België tactisch al beter dan tegen Canada. De laatste drie verdedigers stond aanvallender gepositioneerd, de backs hadden meer diepte.”

Volgens hem zijn er opvallende gelijkenissen tussen de wedstrijden die Kroatië en België al afhaspelden. Tegen Marokko hadden beide ploegen telkens veldoverwicht zonder veel kansen, tegen Canada bleek balbezit moeilijker en ook duels in de lucht gingen vaak verloren. “Het verschil is dat Kroatië meer vooruit wist te verdedigen, en veel minder kansen weggaf terwijl het zelf wél scherp was voorin tegen Canada.” Die stapjes weten de Rode Duivels vooralsnog niet te zetten.

Eigenlijk hebben beide ploegen best veel gemeen. België heeft zogezegd een oude ploeg, maar de gemiddelde leeftijd van de Kroatische selectie is net dezelfde: 28 jaar. Voor twee kleine voetbalnaties was het WK 2018 ook de piek van een uitzonderlijk getalenteerde generatie - Kroatië behaalde zilver, België brons - waarna een transitiemoment volgde. Dat leidde na het WK tot enkele ‘beschamende’ resultaten, en tweespalt in de ploeg. Klinkt ook herkenbaar.

“Ze zijn vier jaar ouder, net als wij. Maar wij hebben wel enkele spelers geïntegreerd met veel energie”, zei coach Zlatko Dalic eerder over de Rode Duivels. Mede door het inpassen van die jongere spelers, herstelde hij het vertrouwen. Net dat is iets wat Roberto Martínez vooralsnog weigert te doen. Enkel Onana was de voorbije wedstrijden een nieuw gezicht, en die is tegen Kroatië geschorst.

Dat neemt niet weg dat de twee sleutelspelers van Kroatië van de oudere garde zijn: Luka Modrić (37) in een vrije rol, Marcelo Brozović (30) als controleur. Zij zorgen voor de distributie van de bal, en slagen daar veel beter in dan het Belgische middenveld. “De creatieve spelers werden amper gevonden”, zegt Goes. Vooral de rol van De Bruyne viel op, dankzij een - voor hem - ongeziene onnauwkeurigheid in de passing.

De Bruyne vs Modrić

“We zullen het alleszins niet op de counter kunnen doen, zoals tegen Brazilië of Japan”, denkt Borkelmans. “De Belgen zullen zelf het spel moeten maken en hoog genoeg spelen, rond de zestien van de tegenstander. Dan beschikken we over spelers die kansen kunnen creëren, zeker als Lukaku er weer bij is.” Die laatste blijft een groot vraagteken: kan hij starten of niet?

“Sowieso moet je de ploeg wel rond De Bruyne laten werken, hij is de speler die met één pass een hele verdediging kan openrijten”, zegt Borkelmans. Het omgekeerde geldt ook: “Geef je Modrić de ruimte om over de middellijn het spel te maken, dan zal hij ons pijn doen.” Welke draaischijf het beste tot zijn recht komt, zou wel eens allesbepalend kunnen zijn in deze confrontatie.

In die zin is de gelijkenis met Kroatië misschien wel hoopvol: het speelde mak tegen Marokko, kwam achter tegen Canada, de kwaliteiten van de ploeg dreven pas boven als het mes op de keel stond. Nu staat het op de keel van de Belgen. Wie weet is dat wel het ontbrekende element.