Introvert, bescheiden en sociaal onhandig: hoe Marc Overmars zo uit de bocht kon vliegen

Marc Overmars (48) stond in de voetbalwereld decennialang bekend als introvert, boerenslim, bescheiden en sociaal onhandig. Hoe kon de Ajax-directeur zo uit de bocht vliegen met grensoverschrijdend gedrag, resulterend in een roemloos vertrek?

De relatief zeldzame keren dat Marc Overmars zich in het publieke domein begaf, verscheen hij vrijwel altijd met een kartonnen koffiebekertje in de hand. Dat had niet alleen iets koddigs, het straalde ook een vorm van bescheidenheid uit. Een soort soberheid die feilloos paste bij het imago van de voormalige aanvaller. Onder Ajax-supporters kreeg het koffiebekertje al snel een cultstatus. Het leek een subtiele gimmick: stug interviews afgeven met een halfleeg, alledaags bekertje automatenkoffie in de hand.

Dat de directeur voetbalzaken van de landskampioen meer aparte fratsen en gewoonten had, was in de voetbalwereld algemeen bekend. Vermaard werd stilaan de anekdote dat Overmars, na te gast te zijn geweest bij een ochtendprogramma van het toenmalige FOX Sports, richting de tafel schuifelde waar de televisiekok ‘live’ allerlei eten had bereid.

Het programma was net afgelopen. Stoïcijns schepte Overmars de volledige maaltijd in bakjes, stapelde ze op, zei iedereen gedag en vertrok met het halve buffet onder zijn arm naar huis.

Ook die anekdote paste feilloos bij zijn imago, dat van ‘Marc Netto’ vooral, de bijnaam die hij al lang geleden verwierf. De hyperzuinige oud-voetballer die weliswaar tientallen miljoenen had verdiend met zijn zakelijke imperium, maar die geen cent te veel wenste uit te geven. Ja, wel aan zijn uitgebreide verzamelingen: emaillen reclameborden (vele honderden) en oldtimers (tientallen).

Maar hoe is zijn diepe, pijnlijke val van nu te verklaren? Hoe bestaat het dat een volwassen man van 48 jaar, directeur bij de grootste voetbalclub van Nederland, zich zo vergaloppeert met allerlei ranzige appjes aan vrouwen? Hoe valt dat te rijmen met zijn imago van boerenslimme, schuwe jongen uit Epe die ogenschijnlijk altijd zo ‘gewoon’ was gebleven?

De mensen die een professionele relatie hadden met Overmars, buiten de dagelijkse werkvloer van Ajax, reageerden in de afgelopen 48 uur consequent stomverbaasd. Zaakwaarnemers, (oud-)voetballers, trainers en kennissen uit de mediawereld leerden de Ajax-directeur in de loop der jaren kennen als een atypische, introverte, maar ook bescheiden figuur.

Als voetballer werd Overmars weliswaar steenrijk en wereldberoemd, hij leek volledig wars van glamour of adoratie. Het liefst trok hij zich terug, ook toen al, buiten het zicht van de camera’s. Als jonge ster kreeg hij bakken vol met fanmail van tienermeisjes, maar Overmars was niet bepaald het type dat met twee blonde vrouwen aan zijn zijde over boulevards paradeerde of zich begaf in dure loungeclubs met kaviaar en designerkleding.

Miss Nederland

Hij liet het al snel bij één blonde vrouw: voormalig Miss Nederland Chantal van Woensel, met wie hij midden jaren 90 al verkering kreeg en in 2013 trouwde. Zijn leven lang bleef hij de Veluwe trouw, in de directe omgeving van zijn geboortedorp Emst en thuisbasis Epe.

Interviews gaf Overmars zelden, en vrijwel altijd met zichtbare tegenzin. Daarin was hij verre van onbezonnen, eerder uiterst voorzichtig. Elk woordje werd gewogen, omkleed met bijzinnen (‘Weet je wel, snap je, niet precies zo opschrijven hoor’) waardoor er vaak alleen wat algemeenheden overbleven. Principieel en eigenzinnig was hij soms ook. Toen hij als 31-jarige moest stoppen vanwege knieproblemen, leverde hij bij FC Barcelona vrijwillig zijn doorlopende miljoenencontract in.

Overmars had vroeger onder ploeggenoten al de status van einzelgänger die je prima in de maling kon nemen. Zijn zuinigheid, zwijgzaamheid; er werd geregeld de draak mee gestoken in de kleedkamer. Overmars kon er goed tegen, ging altijd onbewogen zijn eigen weg als voetballer bij Go Ahead Eagles, Willem II, Ajax, Arsenal en FC Barcelona.

Als directeur van Ajax was hij vanaf zijn entree in 2012 net zo lastig te peilen, maar daarin schuilde ook een deel van zijn kracht. Aan amicale gesprekjes deed Overmars niet of nauwelijks. Aan documenteren of notuleren evenmin, maar in onderhandelingen was hij haast onbewogen, keihard soms ook. ‘Boerenslim’, zogenoemd.

Overmars was zelden onvriendelijk, maar een warme werkrelatie opbouwen bleek lastig. Moeilijke gesprekken over een contract dat niet werd verlengd of een werknemer die diende te vertrekken? Overmars liet het vrijwel altijd over aan collega’s die empathisch sterker waren, onder wie oud-ploeggenoot en algemeen directeur Edwin van der Sar.

Wanneer vrienden of goede kennissen sneuvelden bij Ajax, zoals teammanager David Endt of oud-teamgenoot Dennis Bergkamp overkwam, regeerde bovenal het totale ongemak bij Overmars. Het liefst verstopte hij zich ergens stilletjes onder een tafel, zo voelden de mensen die erbij waren. De beslissing durfde Overmars wel te nemen, maar erover praten? Liever niet.

Toch sluimerde er op de burelen van Ajax ook nog iets heel anders. Ook het personeel, mannelijk en vrouwelijk, leerde Overmars kennen als een typisch gevalletje ‘rare vogel’. Waar Van der Sar vaak attent en geïnteresseerd was, over vakanties of over een familie-uitbreiding, waren alledaagse gesprekjes met Overmars even zeldzaam als moeizaam.

Net als vroeger in de kleedkamer was de directeur van Ajax graag op zichzelf. Overmars genoot status als oud-voetballer en de succesvolle architect van wat ‘het nieuwe Ajax’ werd genoemd, maar schreed allerminst als zonnekoning over de burelen. Eerder als een wat sociaal onbeholpen figuur, die liever appte dan dat hij een gesprek aanknoopte bij de koffieautomaat. Handtastelijk was hij niet, wel geregeld dwingend of dubbelzinnig. Terloops dropte Overmars dan opeens een ‘foute’ opmerking, zonder dat helder werd waar de grap begon en waar-ie ophield.

Ongemakkelijk

Dat leidde jaren geleden al tot ongemakkelijke situaties, in het bijzonder met vrouwen. Verschillende vrouwen die bij Ajax werken of werkten, en die we spraken voor dit verhaal, scheppen een vergelijkbaar beeld. Overmars stuurde ze out of the blue berichtjes, thuis of op de werkvloer. Soms relatief onschuldig, soms dubbelzinnig, soms amicaal, soms uitgesproken expliciet.

Wat ze gemeen hadden: vaak ontbrak een duidelijke aanleiding. Ook als de vrouwen niet of slechts heel summier reageerden, volgden er al snel méér berichtjes. Het leidde geregeld tot een eenzijdig appjes-bombardement, met amper of helemaal geen interactie. Als Overmars een opening meende te herkennen, werd de toon al snel platter en meer seksueel van aard, tot de inmiddels bekende dickpics of expliciete internetfilmpjes aan toe.

Het was volgens betrokkenen niet zo dat de directeur specifieke, favoriete slachtoffers uitkoos. Hij spreidde zijn kansen bij meerdere vrouwen, of ze nu op kantoor werkten, bij de media-afdeling of binnen het departement van de Ajax-voetbalsters.

Onderling was dat in veel gevallen algemeen bekend. Sommige vrouwen op kantoor wisten niet wat ze ermee aan moesten en voelden zich geïntimideerd. Enkele keren werd er melding van gemaakt bij leidinggevenden. Andere vrouwen lachten er juist schamper om, noemden hem ‘geilneef’ of ‘vieze oom’, en lieten elkaar de appjes lezen. Ook vrouwen buiten Ajax kregen soms berichtjes. Ook bij hen leefde het gevoel dat er amper aanleiding voor was. Dat Overmars slechts ‘gokte’ in de hoop dat er gehapt werd.

De mensen die we spraken voor dit stuk, geven uiteenlopende verklaringen voor het gedrag van de Ajax-directeur, steeds vanuit hun eigen perspectief. Overmars’ vermaarde sociale onbekwaamheid is daarin een vaak terugkerend element. In zijn appjes schuilde ook een soort dwangmatigheid, wereldvreemdheid en onbedwingbare drang naar aandacht. Aandacht die hem als voetballer vaak kwam aanwaaien, maar waarnaar hij na die carrière zelf op zoek moest.

Het ontbreken van een sociale antenne werd ook op heel andere vlakken zichtbaar, constateren mensen die met hem werkten. Overmars bleef vrijwel volledig buiten beeld bij het drama rond Abdelhak Nouri in 2017, die door een hartstilstand blijvend gehandicapt raakte. Niet alleen zakelijk ontstond er verwijdering tussen de familie van Nouri en Ajax, ook op empathisch, menselijk en sociaal vlak groeide er een kloof. Kort na een Nouri-special in televisieprogramma De wereld draait door stuurde Overmars plots een goedbedoeld appje naar de vader van Nouri.

Afgelopen zomer was er nog een rel rond Overmars toen hij zich als ambassadeur van een dubieus cryptobedrijf (Xpose Protocol) presenteerde. Duizenden jongeren verloren veel geld met de cryptomunt, een zaak die volgens kenners alle schijn heeft van een megazwendel. Eveneens onvergelijkbaar met de appjes die hem begin deze week zijn baan kostten, maar wel met één gemene deler: Overmars’ onvermogen om een moreel kompas te voeren dat past bij zijn verantwoordelijkheid als Ajax-directeur.

Klungelig

Zijn roemloze aftocht laat vrijwel niemand van zijn bekenden onberoerd. De mensen die niets wisten van zijn gedrag richting vrouwen, hadden ook een zwak voor zijn klungelige voorkomen. In het beroemde koffiebekertje herkennen ze ook een zekere hang naar houvast, Overmars had het nodig om zichzelf voor de camera’s een houding te geven.

De betrokken vrouwen die we spraken zijn - begrijpelijkerwijs - veel harder. Zij schetsen het beeld van een man die zich stilaan onaantastbaar begon te wanen. Die vaak genoeg is gewaarschuwd voor de gevaren van zijn gedrag, direct of indirect, maar die stug door bleef gaan, en daarmee een complete club en zijn eigen privéleven op het spel zette.

Voor dit artikel sprak de auteur met diverse uiteenlopende (werk-)relaties van Marc Overmars, mannen en vrouwen, zowel op de werkvloer van Ajax als daarbuiten.