Indonesië zou het jeugd-WK organiseren, tot er ophef ontstond over de deelname van Israël. Wat ging er mis?

Een kleine twee maanden voor aanvang heeft het WK voetbal voor mannen onder de twintig opeens geen gastland meer. Indonesië mag het toernooi niet organiseren omdat een gouverneur dwarsligt over de deelname van Israël.

Vooralsnog blijven de geplande data voor het toernooi staan. De openingswedstrijd is op 20 mei, de finale op 11 juni. Wereldvoetbalbond FIFA zegt snel een nieuw gastland aan te stellen. Aan het jeugd-WK doen 24 landen mee, waaronder Israël voor het eerst. Het moest worden gespeeld in zes Indonesische steden.

De problemen ontstonden na protesten in Indonesië tegen Israëlische deelname. Demonstranten in Jakarta riepen president Joko Widodo op Israël te weren, maar hij reageerde dat sport en politiek gescheiden moeten blijven. Indonesië en Israël hebben geen formele banden. Vanwege het conflict met de Palestijnen liggen alle relaties met Israël gevoelig in het overwegend islamitische Indonesië. De gouverneur van Bali schreef daarom een brief naar de regering, waarin hij opriep het team niet toe te laten tot het land. Die oproep was opmerkelijk. De grote meerderheid van de bevolking van het eiland is, in tegenstelling tot de rest van het land, hindoeïstisch.

Opnieuw krijgt het voetbal in Indonesië daarmee negatieve aandacht, terwijl het na de stadionramp van vorig jaar wel een opsteker kon gebruiken. Op 1 oktober kwamen 135 mensen om bij een stadionramp op Java. Supporters stroomden het veld op en de politie greep in met traangas, waarna paniek ontstond.

Geen stage

Deelname van Israëlische sporters in islamitische landen die Israël niet erkennen leidt vaker tot problemen. In 2014 mocht de Israëlische Vitesse-speler Dan Mori bijvoorbeeld niet mee op trainingskamp naar de Verenigde Arabische Emiraten. Ook andere sporters zijn geweigerd in de Emiraten of buurlanden. Inmiddels hebben de Emiraten en Israël wel officiële banden aangeknoopt en zijn sportende Israëliërs in de Emiraten geen probleem meer.

De relatie met Israël riep ook vragen op toen Qatar het WK voetbal 2022 kreeg toegewezen. Het Israëlische voetbalteam is bepaald geen hoogvlieger in het mannenvoetbal, maar had zich in theorie kunnen plaatsen voor dat WK. Qatar moest beloven het Israëlische team niet dwars te zitten bij deelname als het zich had gekwalificeerd.

Bij dat WK waren uiteindelijk zelfs Israëlische bezoekers en journalisten welkom, ook al heeft het land geen officiële banden met Qatar. De Israëliërs die er waren melden vervolgens wel dat ze werden lastiggevallen door anti-Israëlische supporters van andere landen.

Sporters uit sommige islamitische landen wordt bovendien verboden om überhaupt tegen Israëliërs uit te komen. Dat is bijvoorbeeld zichtbaar in het judo, waar enkele toppers uit Iran en Israël actief zijn. In 2019 verloor de Iraanse wereldkampioen Saeid Mollaei met opzet zijn halve finale op het WK om niet tegen de Israëliër Sagi Muki te hoeven vechten in de finale. De bezwaarde Mollaei vluchtte daarna uit Iran, de Iraanse bond werd geschorst.

Ook in andere sporten heeft Israël te maken met boycots. Feyenoord hield de Iraanse aanvaller Alireza Jahanbakhsh in 2021 uit de ploeg voor wedstrijden tegen Maccabi Haifa, uit angst voor Iraanse reactie. Saudi-Arabië lijkt tegenwoordig wat flexibeler. Een Israëlische triatleet was in oktober vorig jaar de eerste sporter uit zijn land die deel mocht nemen aan een wedstrijd in Saudi-Arabië.

Sancties

Met Indonesië leken de problemen beperkt. In 2006 weigerden de vrouwen van het Indonesische team in de Fed Cup wel te tennissen tegen Israël. Dat leverde Indonesië een boete en een schorsing op.

Mogelijk zullen dergelijke sancties nu ook door de FIFA tegen Indonesië worden genomen. Nu het land geen gastland meer is, is het sowieso maar de vraag of het deel mag nemen aan het WK onder de twintig. Er kunnen ook nog een geldboete en een schorsing van de Indonesische bond volgen. Daar zegt de FIFA later over te beslissen.

President Widodo van Indonesië zegt dat hij “teleurgesteld en verdrietig” is door het besluit van de FIFA, maar hij respecteert het verdict wel. Spelers van het team reageerden fel op de manier waarop Indonesië de organisatie is kwijtgeraakt. Spits Rabbani Tasnim Siddiq: “We hebben onze tijd, gedachten, zweet en bloed opgeofferd. Maar opeens is het niets waard vanwege jullie politieke redenen”, schreef hij op Instagram.