Hoe PSG keer op keer een loopje neemt met de financiële fair play

Terug naar augustus 2017, de zomer waarin Paris Saint-Germain brutaal de gevestigde verhoudingen in het voetbal omver blaast. De Franse club stort 222 miljoen euro voor de Braziliaan Neymar, een wereldrecord. De transfer is een intentieverklaring van zijn eigenaars, een staatsfonds uit Qatar.

Tijdens het stemmengeronsel voor de WK-kandidatuur zijn ze via toenmalig Frans president Nicolas Sarkozy en UEFA-baas Michel Platini in Parijs beland. Voor wat hoort wat. De winst uit de verkoop van gas en olie wordt via vehikel QSI in een onder de schulden kreunende voetbalclub gepompt. De geldkraan gaat open. Wij doen wat we willen, is de mentaliteit.

Dat blijkt een paar weken na de transfer van Neymar. Als de UEFA lucht krijgt van de plannen van PSG om ook nog Kylian Mbappé te kopen, stuurt de Europese voetbalbond een delegatie naar Parijs. De afgevaardigden zwaaien met het vingertje. Ze wijzen recidivist PSG op de risico’s van de schending van de financiële fair play (FFP). Na bemiddeling van huidig FIFA-baas Gianni Infantino zijn ze er in 2014 met een boete van afgekomen.

De FFP schrijft voor dat clubs over een periode van drie jaar maximaal 30 miljoen euro verlies mogen maken. De maatregel is in 2011 in het leven geroepen om het speelveld gelijker te maken, om clubs break-even te laten draaien en om de schuldenlast en geldstromen afkomstig van rijke eigenaars en staten in te perken.

Mbappé komt

In 2017 slaan mensen met dossierkennis opnieuw alarm. De rekeningen bij PSG kloppen niet. De FFP stelt dat clubs in hun boekhouding transferbedragen, lonen en andere kosten verbonden aan de transactie mogen spreiden over de contractduur. In het geval van Neymar, die voor vijf jaar tekent, wordt er 44,4 miljoen per jaar ingetekend voor de transfer plus het totale loonpakket (meer dan 60 miljoen). Jaarlijks zal PSG daar 105 miljoen aan inkomsten tegenover moeten zetten. Een zware last voor een club uit de Ligue 1.

Nauwelijks zijn de UEFA-vertegenwoordigers de kantoren uit of PSG kondigt zijn tweede coup aan. De emir van Qatar lacht hen uit. Wonderkind Mbappé komt over Monaco via een huurconstructie met verplichte aankoopoptie. PSG betaalt in schijven: een eerste van 90 miljoen op 15 juli 2018, een tweede van 55 miljoen in 2019. Als Mbappé zijn contract verlengt of voor 2022 vertrekt, komt daar nog 35 miljoen bij. Gegarandeerd 180 miljoen dus.

Volgens de berekeningen van zijn financiële en marketingbreinen heeft PSG ruimte om de kosten terug te verdienen. Er zal hard gewerkt moeten worden. Door overbodige spelers te verkopen en met nieuwe sponsors moet de club bijna 1 miljard zien te compenseren in vijf jaar.

De UEFA opent een onderzoek. Ex-premier Yves Leterme, hoofd van de onderzoekscommissie, krijgt de opdracht om de financiën van PSG door te lichten. Met zijn conclusies is niet iedereen binnen de UEFA het eens, niet het minst toprechter José Narciso da Cunha Rodrigues. Hij vraagt een nieuw onderzoek en doorverwijzing naar sportrechtbank TAS, maar door een procedurefout ontsnapt PSG. De UEFA tekent geen verzet aan.

Concurrenten kijken – zonder harde bewijslast – in de richting van Nasser Al-Khelaïfi, voorzitter van PSG en baas van beIN Media Group, een tv-station uit Qatar dat miljardencontracten heeft lopen met de bonden om het voetbal uit te zenden. Hij is een man met tentakels. De charmante ex-tennisprof heeft zich van een zitje in het uitvoerend comité van de UEFA verzekerd en is sinds de Super League-saga ook voorzitter van de ECA, de organisatie van Europese clubs.

Toveren met sponsorbedragen

In zijn verdediging van het geklasseerde FFP-dossier uit 2017 voert PSG aan dat lucratieve sponsordeals met de Qatarese Nationale Bank, telecommunicatiebedrijf Ooredoo en de Qatar Tourism Authority (QTA) de aankoop van Neymar en Mbappé mogelijk hebben gemaakt. Eén springt eruit: de overeenkomst met de QTA, zijn grootste (staats)sponsor voor meer dan 100 miljoen euro.

Volgens het door de UEFA aangestelde onderzoeksbureau is het contract, waar nauwelijks zichtbaarheid aan verbonden was, amper 5 miljoen euro waard. Marketingbureau Nielsen, ingehuurd door PSG, haalt een cijfer aan dat dichter bij hun boekwaarde ligt. Uiteindelijk, zo beweert The New York Times, volgt Leterme enigszins verrassend de aanbeveling van Nielsen. Uit zijn berekeningen blijkt dat PSG over drie jaar slechts 24 miljoen verlies maakt. Binnen de lijntjes gekleurd dus, ondanks Mbappé en Neymar.

Vier jaar na de zotte zomer zijn de transfersommen van in totaal 402 miljoen euro zo goed als afgeschreven. Door het contract van Neymar aan dezelfde voorwaarden te verlengen is de openstaande waarde van 44,4 miljoen gespreid over vier jaar. Er is 33 miljoen meer om mee te spelen.

De kosten van Lionel Messi worden op minstens 70 miljoen per jaar geschat. Met nieuwe commerciële deals en de verkoop van ‘ballast’ hoopt de club 70 miljoen te vinden om daartegenover te zetten. Ze hebben de ervaring.

De UEFA kijkt toe. Gezien hun belangen, de tv-contracten en de sponsordeals kan zij het amper maken een van de elite uit te sluiten.

Plassen in het zwembad mag als je de juiste mensen kent.