Hoe de ziel verdween uit Lommel: ‘We waren een volksclub, nu zijn we een businessmodel’

Voor de hoofdingang van het Soeverein-stadion in Lommel hangen nog wat supporters rond. Hun SK heeft deze avond zowaar gewonnen, met 2-1 van Deinze in de tweede klasse. Vol zat het stadion niet, verre van, die tijden zijn voorbij. Ronny Geysen, al zijn leven lang fan van de club dicht bij de Nederlandse grens, weet wel waarom. “We waren een volksclub, een familieclub”, zegt Geysen. “Nu zijn we niet meer dan een businessmodel geworden.”

Op de perstribune in het stadion zit tegenwoordig nog maar één journalist: Sven Claes. Hij is clubwatcher namens Het Belang van Limburg. Naast hem zaten deze avond drie vertegenwoordigers van goksites en een data-analist. Claes zag dat Lommel degradatie maar net kon afwenden dit seizoen. Het versleet daarbij liefst vijf coaches, van wie er twee zelf opstapten. Of dat gebeurde omdat zij van hogerhand spelers moesten opstellen, is onduidelijk.

Sjeik Mansour

Twee jaar geleden kon niemand in Lommel vermoeden hoe de ziel in korte tijd uit een oude volksclub zou verdwijnen. Er heerste opluchting. De financieel noodlijdende club werd vanuit het niets overgenomen door de vermogende City Football Group. Daarmee werd het nietige Lommel zomaar een klein broertje van het grote Manchester City.

De City Football Group staat onder leiding van sjeik Mansour bin Zayed Al Nahyan, die sinds 2004 minister-president van de Verenigde Arabische Emiraten is. Hij is een van de rijkste mensen van Abu Dhabi. Zijn vermogen wordt geschat op 30 miljard euro. Mansours eerste aankoop was Manchester City in 2008.

Sinds de overname van groen-wit steeg de begroting van 2,5 miljoen naar ongeveer 30 miljoen euro. De macht van het geld is ook te zien voor de aftrap van Lommel SK-Deinze, de laatste competitiewedstrijd van het seizoen. Terwijl de parkeerplaats vol met dure auto’s staat, vermengen zich op de hoofdtribune clubbestuurders, zaakwaarnemers en stevig geparfumeerde spelersvrouwen, bij wie de voertaal Spaans is.

Op het veld lopen deze avond veel Zuid-Amerikanen. De selectie is veranderd in een vreemdelingenlegioen. Van de dertig spelers zijn er nog negen Belg. De rest komt uit Uruguay, Zweden, Brazilië, Slovenië, IJsland, Congo, Australië, Iran, Costa Rica, Japan, Argentinië, Finland en Nederland.

Handelshuis

Sjeik Mansour heeft bedoelingen met zo’n overname. Sinds 2013 werden wereldwijd al elf clubs aangekocht door zijn City Football Group, van New York City FC tot Melbourne City en van Mumbai City FC tot Montevideo City. In Europa is het (mede-)eigenaar van Girona FC in Spanje, Troyes AC in Frankrijk en, sinds mei 2020, dus van Lommel SK in België. Voor de overname hoefde de City Football Group alleen de openstaande schulden van 2 miljoen euro over te nemen.

Als je de spelers van Lommel ernaar vraagt, zijn ze louter positief over City Football Group. De club beschikt nu bijvoorbeeld over de nieuwste fitnessapparatuur. Ook is er een sportpsycholoog in dienst gekomen, evenals een chef-kok. En de kleedkamers zijn gemoderniseerd. “Er spreekt veel ambitie uit”, zegt Bryan Smeets, die Sparta verruilde voor Lommel. “De club heeft alleen tijd nodig.”

Het is de City Football Group niet zozeer te doen om promotie. Lommel moet talenten ontwikkelen, zodat zij later met winst kunnen worden verkocht. Daarbij gelden allerlei fiscale voordelen. Belgische clubs mogen spelers van buiten de EU al tegen een jaarsalaris van 80.000 euro onder contract nemen, een looneis die in Nederland vijf keer zo hoog ligt. Deze regelgeving heeft er mede toe geleid dat inmiddels ruim de helft van de Belgische voetbalclubs in handen is van buitenlandse eigenaren. Met tot gevolg dat het vaak een handelshuis voor voetballers is geworden.

“Als supporter is het moeilijk om je te vereenzelvigen met het elftal”, vindt Geysen. “Honderden supporters hebben al afgehaakt.” Lommel-Deinze trok vijf- tot zeshonderd bezoekers.

Vuil geld

Dat Lommel na de komst van de City Football Group vervreemdt van zijn eigen achterban is niet het enige. In feite is het bedrijf eigenaar geworden om nieuwe regels rond Financial Fair Play, die een meer gelijkwaardige voetbalsport beogen, te omzeilen. Daarbij mag een club een maximaal aantal spelers op de loonlijst en een beperkt aantal huurlingen hebben. Om het potentiële handelswaar meer te spreiden, zijn er meer clubs nodig. Vandaar de interesse voor NAC Breda.

Het geld komt vooral uit Abu Dhabi, een land waar mensenrechten worden geschonden en politieke oppositie niet wordt getolereerd. Publicaties begin april in het Duitse weekblad Der Spiegel toonden de verwevenheid tussen Manchester City en het regime in het Arabische land nog eens aan.

Manchester City ontkende jarenlang dat het directe banden had met de oliestaat, maar uit Football Leaks-documenten, zoals contracten en e-mails, blijkt het tegendeel. In 2018 bleek al dat shirtsponsor Etihad officieel voor 80 miljoen euro onder contract stond, maar in werkelijkheid betaalde het slechts 9,6 miljoen. Het verschil? Dat werd opgehoest door sjeik Mansour. Op die manier werd voldaan aan de Financial Fair Play-regels, die voorschrijven dat inkomsten en uitgaven in balans moeten zijn. Zo gebeurde er meer schimmigs, ook rond het contract met coach Roberto Mancini.

De City Football Group gruwelt van die slechte publiciteit. Clubwatcher Claes kan het weten. Hij voert een eenzame strijd bij Lommel. “Ik zie het als mijn journalistieke plicht”, benadrukt hij. Hij wijst naar rechts, waar de hoofdtribune gevuld is met drukdoende zaakwaarnemers. “Dat zijn topmakelaars die je ook ziet bij de Champions League. Dan weet je dat hier geld te rapen is.”

En die spelers? Claes snapt het niet. “Vorig seizoen hadden we er hier twee rondlopen die de Copa Libertadores hadden gewonnen. Dan speel je eerst voor volle stadions en vervolgens voor nog geen duizend man in Lommel. Er is hier niets, hé. Ja, een H&M en een Zara, maar geen discotheken of dure designerwinkels. Je moet goed je best doen om je geld uit te geven.”

Supporters van NAC vrezen dat hun club Lommel achterna gaat. “Liever in de handen van Breda Lokaal dan een van de twaalf clubs internationaal”, viel onlangs op een spandoek te lezen in het Rat Verlegh-stadion.