Het WK voetbal van 2026 wordt vooral door de VS lucratiever dan ooit

Na het omstreden WK in Qatar is het over 3,5 jaar de beurt aan Mexico, Canada en vooral Amerika om gastheer te spelen van het mondiale voetbalfestijn. In de VS, waar alles groter zal zijn dan voorheen, is het vooruitkijken alvast begonnen. Voetbal, of soccer, lijkt er definitief gearriveerd.

Bij de Noord-Amerikaanse editie zal de FIFA de broekriem gulzig laten vieren: meer deelnemers, meer speelsteden, meer wedstrijden en vooral meer inkomsten. Gerekend wordt op een winst van 11 miljard dollar, maakte de Wereldvoetbalbond vrijdag bekend. Alles voor de globale ontwikkeling van het spelletje, aldus FIFA-baas Gianni Infantino.

In 2026 zullen liefst 48 landen deelnemen aan het WK. Aanvankelijk was het plan om ze in te delen in zestien poules van drie, maar het succes van de spannende groepsfase in Qatar bracht de FIFA aan het twijfelen. Gedacht wordt nu aan twaalf groepen van vier landen, wat het totale aantal wedstrijden van 64 naar 104 zou stuwen.

Elf speelsteden in VS

Het giga-WK moet rond de vijf weken duren en zal zich grotendeels op Amerikaanse bodem afspelen. In juni selecteerde de FIFA elf speelsteden in het land. Mexico kreeg er drie, Canada twee.

De locaties in de VS, Atlanta, Boston, Dallas, Houston, Kansas City, Los Angeles, New York, Philadelphia, San Francisco en Seattle zijn verspreid over drie tijdzones. Overal wordt gespeeld in stadions die gebouwd zijn voor American football, en in sommige gevallen gedeeld worden met clubs uit voetbalcompetitie MLS.

Het kunstgras in een groot deel van de stadions moet voor het WK wijken voor natuurlijke grasmatten. In Atlanta, bijvoorbeeld, en in Seattle en Vancouver. De beslissing leidde tot verontwaardiging in het vrouwenvoetbal. In 2015 werd het wereldkampioenschap in Canada gespeeld op een kunstmatige ondergrond.

Mogelijk is het probleem al ruim voor het toernooi opgelost: ook in American footballcompetitie NFL wordt steeds meer gepleit voor afschaffing van kunstgras, na een reeks blessures bij prominente spelers.

Opvallend is het ontbreken van Chicago, de op twee na grootste stad in de VS, en hoofdstad Washington D.C. in het rijtje speelsteden. Chicago wenste de sleutels van de stad niet aan de veeleisende FIFA te overhandigen. Washington, dat een bid indiende met buurstad Baltimore, werd gepasseerd. Het is na Bonn (1974) en Tokio (2002) de derde keer dat de hoofdstad van het organiserende land ontbreekt.

Klaar voor WK

De VS zijn klaar voor een WK voetbal. In de laatste 25 jaar ontwikkelde het de sport zich in recordtempo. ‘Het zal het grootst in Noord-Amerika worden’, zei Infantino, de FIFA-baas die spreekt in hyperbolen en het WK van Qatar bestempelde als ‘het beste ooit’.

In 1994 organiseerden de VS het wereldkampioenschap voor het laatst. Voetbal was in het beste geval een nieuwsgierig makend buitenbeentje in het Amerikaanse sportlandschap, maar in het slechtste geval een lachertje, inferieur aan echte sporten zoals American football, basketbal en honkbal.

Voetbal was vooral voor meisjes en vrouwen, die dan ook meteen de beste ter wereld werden. In de populaire cartoonreeks The Simpsons werd de sport geschetst als als een saaie, trage onderneming, met stilstaande mannetjes die de bal eindeloos naar elkaar heen en weer tikken. Nog altijd hebben sommige gematigde voetbalvolgers moeite met het fenomeen gelijkspel.

Een voorwaarde voor het organiseren in 1994 was het opstarten van een landelijke voetbalcompetitie, nadat de NASL, met attracties als Pelé, Cruijff en Beckenbauer, vroegtijdig was gesneuveld.

De nieuwe competitie, de Major League Soccer (MLS), kwam moeizaam van de grond maar kreeg in 2007 een impuls door de komst van David Beckham naar LA Galaxy en groeide vooral het laatste decennium sterk: het huidige aantal van 28 clubs wordt komend seizoen uitgebreid naar dertig.

Groei

Investeerders leggen honderden miljoenen dollars neer voor een hap uit de MLS. Talenten kunnen tegenwoordig terecht bij jeugdopleidingen. Op middelbare scholen groeit het aantal spelers hard.

Voetbal, ooit vooral aantrekkelijk voor dwarsdenkers met een afkeer van American football, basketbal of honkbal, beweegt zich langzaam maar zeker richting het gezichtsveld van de gemiddelde Amerikaanse sportliefhebber. Maar de grootste, zoals Infantino beweerde, zal de sport niet snel worden. De NFL zit stevig op zijn troon.

Wel is ijshockey door voetbal in populariteit gepasseerd. Uit een peiling van onderzoeksbureau Gallup bleek dat 8 procent van de Amerikanen voetbal als favoriete sport ziet, terwijl dat percentage voorheen nooit meer dan een fractie daarvan was. Onder sportliefhebbers van jonger dan 30 jaar oud, is de sport zelfs populairder dan honkbal. ‘Het is eindelijk oké voor Amerikanen om voetbal leuk te vinden’, concludeerde tijdschrift The New Yorker. ‘Of een stap verder: het is niet meer cool om het te haten.’