Hanne Desmet, van laatbloeier naar de eerste bronzen Belgische op de Winterspelen: ‘Op haar 15de zag je nog geen toptalent in haar’

Ze was al 16 toen ze met haar schaatsende broer van Mechelen naar Hasselt verhuisde. Hanne Desmet (25) zei toen: ‘Dit wil ik ook.’ En ze dééd het. Brons op de 1.000 meter shorttrack. Ondanks haar leeftijd en een portefeuille die vaker leeg dan gevuld was. Portret van de eerste Belgische medaillewinnares op de Winterspelen: ‘Ze werkt hard. Ze is flexibel. Maar vooral: ze heeft een speciaal talent.’

“Dit is bijzonder. Héél bijzonder.”

Het gekraak van de telefoonlijn in Peking kan de fierheid in de stem van Pieter Gysel niet maskeren. De coach van Hanne Desmet weet hoeveel opofferingen zijn poulain heeft gedaan. Hoe onwaarschijnlijk het pad van Desmet is richting de op twee na hoogste olympische trede.

En zeggen dat er lang eerder een Nina Derwael in Hanne Desmet heeft gescholen van een schaatster. Ze turnde. Zonder haar broer was ze zelfs nooit met shorttrack begonnen. Stijn Desmet, ook actief op de Winterspelen, had de schaatsmicrobe te pakken gekregen via familie die in Canada woonde.

Speciaal

De ijsbaan in Leest, nabij Mechelen, was op woensdagnamiddag en in het weekend de natuurlijke habitat van de familie Desmet. Dollen op het ijs. Discoschaatsen. Plezier maken. Pas toen haar moeder, Gaby Deckmyn (51), te weten kwam dat er een shorttrackclub was in Wilrijk, maakten broer en zus van hun hobby ook een sport.

Stijn was toen 10. Hanne 12. Het talent van Stijn was meteen duidelijk. Voor hem verhuisde het gezin naar Hasselt, waar hij beter kon trainen. “Hanne kreeg op dat moment geen financiële ondersteuning van Topsport Vlaanderen. Dat was normaal. Op haar 15de zag je nog geen toptalent in haar. Maar toen ze 16 was, had ze een knop omgedraaid. ‘Ik wil doen wat Stijn doet.’ En ze is daar keihard voor beginnen werken.”

“Ze is dan pas écht beginnen trainen”, zegt coach Pieter Gysel. “Was ze er nog later ingestapt, dan had ze nooit kans kunnen maken op de Olympische Spelen. Zelfs nu is het al onwaarschijnlijk dat ze daarin geslaagd is. Dat heeft ze te danken aan ontelbaar veel uren op de schaatsbaan. Hard werk. Flexibiliteit. Maar, daar moeten we eerlijk in zijn, ze heeft vooral een speciaal talent.”

De weg naar de top bleef wel lang. En bezaaid met andere obstakels. Zeldzaam zijn de schaatsers die van hun hobby hun beroep kunnen maken. En al zeker in België, waar wintersport een rariteit is, en de ondersteuning voor de atleten in de kleinere sporten een zeldzaamheid. Financieel is het niet altijd evident geweest, zegt Gaby Deckmyn. Haar man was overleden toen de kinderen nog klein waren. “Ik was een alleenstaande moeder met twee kinderen die heel de wereld rondreisden.”

Onderdak en eten

Maar ze deed het lukken. Omdat ze zag hoe gepassioneerd haar beide kinderen waren. En hoe hun onderlinge band alleen maar sterker werd door wat ze hadden meegemaakt. Het verlies van hun vader. Het bloed, zweet en tranen dat ze samen achterlieten op het ijs. “Ze zijn wel rap volwassen geworden”, zegt Deckmyn. “Dat moest. En je ziet dat nu nog in alles. Stijn en Hanne zijn allebei plantrekkers. Ze hebben zich in bochten moeten wringen om te kunnen meedoen aan toernooien. Hun sport te combineren met hun studies.”

Coach Gysel: “Financieel is het een aantal jaren heel moeilijk geweest. Stijn en Hanne kregen wel wat hulp van Sport Vlaanderen en het BOIC. Maar er is méér dan enkel sport. Je hebt onderdak nodig. Je moet eten. Het was soms puzzelen.”

Die zorgen waren pas vier jaar geleden van de baan, toen Hanne Desmet een topsportcontract van Sport Vlaanderen kreeg. Samen met haar broer en haar trainer verhuisde ze nog eens, dit keer naar het buitenland, om haar grote droom na te jagen. Een medaille pakken op de Olympische Spelen. Eerst naar de Verenigde Staten. Nu woont ze in Friesland. In Heerenveen, een stad waar ze niet van houdt, maar waar schaatsen erfgoed is. “Eenzaam is ze nooit geweest”, zegt Deckmyn. “Hanne is enorm zelfstandig. En ze heeft ook altijd haar broer bij haar gehad. Haar band met Stijn is ongelooflijk."

Oranje vrienden

In Friesland kan Desmet dagelijks kan trainen met de wereldtop. Met de hulp van de coach. Pieter Gysel is niet enkel trainer van de Belgische schaatsploeg, hij heeft ook een assisterende rol bij de Nederlandse schaatsbond. Hij bracht de toppers van beide landen samen. “De Nederlanders en de Belgen zijn samen eigenlijk één groot team”, zegt hij. “De rijders trainen alle dagen samen. Ze gaan samen op oefenkamp. Iedereen wordt spreekwoordelijk op dezelfde hoop gegooid.”

Een niet te onderschatten factor in de ontwikkeling van Desmet. Nederland is voor het schaatsen wat Brazilië is voor het voetbal. Absolute wereldtop. Gysel: “Het professionalisme van de Nederlandse dames is een belangrijke sleutel geweest voor Hannes groeiproces.”

En in de tussentijd leverde het Desmet ook enkele boezemvrienden op. Suzanne Schulting, de beste shorttrackster van de laatste jaren, was zo mogelijk nog blijer met het brons voor de Belgische dan voor haar eigen gouden medaille. Omdat ook zij weet van hoe ver Hanne Desmet is gekomen.

“Ik herinner me zo nog de eerste keren dat Hanne tegen Suzanne gereden heeft”, zegt Gaby Deckmyn. “Suzanne was zo veel beter. Maar kijk nu. Zo veel scheelt het niet meer, toch?”