Dramatische evolutie: cijfers Belgische voetbalclubs kleuren steeds donkerder

Het Belgisch voetbal boekte alweer een recordverlies. Min 156 miljoen euro. Dat maakt 484 miljoen euro rode cijfers over de voorbije vijf seizoenen. Ondertussen pompten de eigenaars meer dan een half miljard euro in hun clubs. Hoe levensvatbaar is ons voetbal?

Lorin Parys, CEO van de Pro League, zei afgelopen zomer: “We willen dat het voetbal groeit. Een duurzame voetbalsector betekent dat dat ook bedrijfsmatig op een duurzame manier gebeurt.”

De communicatie van Parys was weloverwogen. Hij wist dan al goed genoeg wat er zat aan te komen. Een lawine aan rode cijfers in het Belgisch profvoetbal. De licentiecommissie plakt daar nu een concreet cijfer op. 156 miljoen euro verlies over alle clubs. En dan zitten er nog boekhoudkundige huzarenstukjes tussen - Anderlecht boekte officieel winst, terwijl de aandeelhouders enkel het faillissement konden afwenden door diep in de portefeuille te tasten. Ook Club Brugge (3,8 miljoen), Charleroi (1,7 miljoen) en KV Kortrijk (0,3 miljoen) maken winst. Maar het gros van de clubs maakte miljoenenverliezen. Antwerp boekte een boekhoudig verlies na belastingen van 31,5 miljoen euro. Ook Standard (22,3 miljoen), OHL (-15 miljoen), Lommel (10 miljoen) en Beerschot (9,6 miljoen) gaan diep in het rood.

Totaal: min 156 miljoen. Het dieptepunt van een tendens die zich al vijf jaar aftekent. In het seizoen 2016-17 boekten de Belgische ploegen nog een voorzichtige gemeenschappelijke winst van veertien miljoen. Sindsdien volgden vijftig tinten rood. 48 miljoen verlies, 87 miljoen, 53 miljoen, 140 miljoen en 156 miljoen. Samen 484 miljoen euro.

Sporteconoom Wim Lagae (KU Leuven) valt al lang niet meer achterover van de cijfers. “Het voetbal zit in een perfecte storm. Dat heeft het voor een deel zelf over zich afgeroepen. Propere Handen en de nasleep, bijvoorbeeld.” Sinds het voetbalschandaal heeft de politiek het fiscaal gunstregime ingekookt en jaagt de Bijzondere Belastingsinspectie op 70 miljoen euro. Lagae: “Andere factoren liggen buiten hun macht. De corona-epidemie of de energiecrisis hebben een enorme impact. Dat zijn verzachtende omstandigheden. Maar toch: het zijn cijfers van een bloedrode sector.”

De clubs moeten de verliezen bijpassen. De meesten doen dat door middel van kapitaalverhogingen. Geld dat de eigenaars of investeerders in de club pompen. Ook die cijfers ogen monsterlijk. Over de voorbije vijf seizoenen werd er 515 miljoen euro in de clubs geïnjecteerd.

Geldschieters houden hun ploeg boven water. Hoe ongezond is dat? Lagae: “In andere sectoren gebeuren zo’n kapitaalrondes ook. Alleen is het voetbal veel meer afhankelijk van toevalstreffers op korte termijn om winst te maken - een grote uitgaande transfer doen, bijvoorbeeld. Als dat een steunpilaar is van je verdienmodel, dan kan dat problemen opleveren. Andere sectoren kunnen hun productie opschalen om hun inkomsten op te trekken. Dat kan niet in het voetbal.”

Als het Belgisch voetbal de recordverliezen aan deze snelheid blijft opstapelen, rijdt het zichzelf naar de afgrond. Vandaar dat Lorin Parys in zijn nieuwe beleidsplan werk maakte van verstrengde financiële regels. In 2027 mag in principe geen enkele club nog een negatief eigen vermogen hebben. “Ploegen die dat nu wel hebben, moeten een verbetering van twintig procent laten zien. Anders riskeren ze een puntenaftrek”, zegt Parys.

Een bijkomende maatregel: clubs mogen maar 70% van wat binnenkomt aan gelden besteden aan de sportieve kosten. Op die manier hoopt Parys dat de clubs verstandiger omgaan met hun centen - minder paniektransfers, lagere loonkosten.

“Financiële duurzaamheid is de ‘name of the game’. Het is de enige in te slagen weg. De Pro League heeft de juiste keuze gemaakt”, vindt professor Lagae. “De clubs worden verplicht te zaaien naar de zak. Dat is echt nodig om tot een gezonder voetbal te komen. Al zal het altijd een sector blijven met hoge onzekerheid, wat aanmoedigt om risico’s te nemen.”