Draagt de koning van de Tour nu een geel of groen shirt?

Wout van Aert heeft vanaf dag één in Kopenhagen de Ronde van Frankrijk kleur gegeven. Hij heeft de groene trui al stevig om de schouders en had de bergtrui kunnen pakken. Vandaar de vraag: ligt het geel binnen zijn mogelijkheden?

De beste renner van de Ronde van Frankrijk 2022 staat 23ste in het algemeen klassement. Maar wie weet, als hij een exceptionele prestatie levert in de veertig kilometer lange tijdrit, eindigt hij zondag in Parijs wel als nummer 21. Op liefst anderhalf uur van de hoogstwaarschijnlijke, formele winnaar van deze Tour de France: Jonas Vingegaard, zijn ploeggenoot van Jumbo-Visma.

De eindklassering van Wout van Aert, want over hem gaat het, staat in geen verhouding tot zijn prestaties deze Tour vanaf zijn allereerste meters door de straten van Kopenhagen. Zijn opmerkelijk goede optreden in vrijwel elke van de voorbije negentien ritten wordt zondag in Parijs beloond met de groene puntentrui. Maar wie de 27-jarige Kempenzoon zag huishouden in de bergen, over heuvels, op het vlakke, op de kasseien en in de openingstijdrit vraagt zich af of er niet veel meer in het vat zit dan de winst in het sprintersklassement.

Niemand had Van Aert donderdag verteld dat hij in de zware bergrit naar de Hautacam ook de bolletjestrui had kunnen bemachtigen. “Dan had ik op de Aubisque even een extra sprintje getrokken”, zei Van Aert. “Ik was alleen maar bezig met het ondersteunen van Vingegaard.”

Alleen de allergrootste renner ooit lukte het één keer om in de Tour de France de tegenstrijdige combinatie groen (voor de beste man op het vlakke) en bollen (idem in de bergen) te maken. Toen, in 1969, won Eddy Merckx ook het eindklassement. Als hem zo’n vergelijking met De Kannibaal wordt voorgehouden, gaat Van Aert een beetje verlegen en afwerend mompelen en komt een onbestendig ‘och mwah’ uit zijn mond.

Exploot op Ventoux

Van Aert kan kennelijk de groene trui en de bergtrui winnen. En de gele? Sinds de vorige Tour wordt die vraag al gesteld. Hij won toen de zwaarste bergrit en de laatste twee etappes, net als nu de zaterdagse tijdrit en de zondagse koningssprint op de Champs-Elysées.

Vooral de winst in de elfde etappe vorig jaar, die hij beschouwt als zijn mooiste, zette de wielerfans aan het denken. Van Aert ging met zijn 78 kilogram als eerste de Ventoux op. Ook als daarop geen afdaling van 22 kilometer had gevolgd, had de wonderboy de bergrit gewonnen.

Dat hij niets van zijn veelzijdigheid heeft verloren, bleek meteen in het begin van deze Tour. Hij werd tweede in de openingstijdrit omdat hij wat pech had met het tijdstip van regenen. Daarop volgden nog twee tweede plaatsen totdat Van Aert, gehuld in de gele trui, alsnog toesloeg en rit vier won, net als etappe acht.

De vooraf ruimschoots gevreesde vijfde etappe, in het peloton gemunt als de ‘Roubaix-rit’ over elf kasseienstroken, had Van Aert ook kunnen winnen, maar de plicht riep. Hij had maanden voor de Tour bedongen dat hij mocht proberen voor het groen te gaan, maar dan moest hij zich wel voegen naar de prioriteit van Jumbo-Visma en dat was het winnen van de Tour.

In de voor de ploeg rampzalig verlopen etappe trad Van Aert op als regisserende hulpverlener, nota bene nadat hij zelf flink was gevallen en daarna bijna op een auto was geklapt. Vingegaard dreigde forse vertraging op te lopen door pech en paniek, maar vond het wiel van Van Aert, die niet alleen de schade voor zijn nieuwe kopman beperkte maar tot zijn stomme verbazing zijn eigen gele leiderstrui behield.

Zo ging het de afgelopen weken voor Jumbo-Visma op en af, slecht en goed, en steeds was Van Aert daarbij in positieve zin betrokken. In de elfde etappe vormde hij de ideale springplank voor Vingegaard, die daardoor zijn duel met Tadej Pogacar op de Col du Granon kon winnen. De Deen stond zijn gele trui niet meer af.

Ook toen vier etappes later weer alles misging bij Jumbo-Visma was het Van Aert die de meubels redde. Hij verleende assistentie bij ernstig vallende ploeggenoten en pikte desondanks nog bijna de ritzege.

Pogacar slopen

En toen kwam daar de sleuteletappe naar Hautacam. Precies zoals hij in rit elf had gedaan, ging Van Aert er vanaf de officiële start vandoor en werd pas op 5,7 kilometer van de streep bijgehaald door Vingegaard in gevecht met Pogacar. Cruciaal was dat Van Aert van 5,2 tot 3,6 kilometer van de finish alles gaf om Vingegaard door de wind omhoog te loodsen, waardoor Pogacar moest lossen. De bijna drie en een halve minuut voorsprong op de Sloveen waarmee Vingegaard de tijdrit ingaat is voor een groot deel op het conto van Van Aert te schrijven.

Het was de zoveelste keer dat ploegleider Grischa Niermann moest erkennen dat Van Aert ook deze rit had kunnen winnen. Daarop laat de Duitser dan vaak volgen: “Maar we hadden een plan…”

Dat plan draaide steeds weer om een Deense, wat verlegen en breekbaar ogende jongeman wiens uitstraling bleekjes afsteekt tegen de flamboyante, in bon mots grossierende, masculiene Van Aert. Commercieel is de laatste ook een beter uithangbord voor hoofdsponsor Jumbo, dat aankondigde dit jaar zijn 27ste supermarkt in België te zullen openen.

Voor het eerst sinds 1980 wint een Nederlandse ploeg, naar alle waarschijnlijkheid, de Tour de France. Maar in tegenstelling tot 42 jaar geleden is ’s lands stemming niet bepaald euforisch nu een Deen aan het langste eind trekt. Een Belg in geel, groen en bollen had de supermarktketen wellicht veel meer kunnen bekoren.

Volgend jaar dan wellicht? Stop met dromen, is de boodschap van coach Marc Lamberts. Top tien is haalbaar voor zijn pupil. “Maar”, zegt Lamberts, “de Tour winnen kan hij niet.”

Reden: het hooggebergte. Het is een kwestie van het vermogen dat een renner op de trappers moet kunnen zetten. Van Aert moet hogere wattages leveren om omhoog te komen dan ‘pluimgewicht’ Vingegaard met zijn 60 kilogram. En dat verschil (0,6 watt per kilo) is voor Van Aert volgens zijn coach onoverbrugbaar groot.