Directeur Gymfed: ‘Natuurlijk vloeiden er soms traantjes’

Maandag begint de onafhankelijke ethische commissie van de Gymfed haar werkzaamheden. Ondertussen is het puinruimen bij de modelsportbond. ‘Wellicht waren er misstanden', zegt directeur Lode Grossen, ‘maar deze karaktermoord hebben we ook niet verdiend.’

In navolging van het uitbreken van de pleuris in de Nederlandse gymwereld kwamen ook in Vlaanderen van alle kanten aantijgingen als verbale en psychische terreur. Algemeen gymdirecteur Lode Grossen werd verweten dat hij zijn opvolgster Ilse Arys de kastanjes uit het vuur liet halen. Waar was Grossen?

“Ik zat op een eiland waar ik niet zo gauw weg kon", zegt hij. “Uitbollend bij de Gymfed werkte ik elke dag aan een plan voor mijn nieuwe functie als technisch directeur van de Vlaamse Zwemfederatie en toen kwam dit er nog bij. Ik had me mijn laatste maand anders voorgesteld en mijn erfenis ook: een paar maand geleden waren we nog de modelbond en kijk nu…”

Maandag was Grossen op post om te zien hoe de nationale vrouwenploeg op stage vertrok naar Marseille. “Het is goed dat ze hier eventjes weg zijn. Ze waren er alle tien. Vijf van hen zullen naar Tokio mogen en daar zal er één reserve moeten zijn. Ik weet nu dat we de gymnastes die afvallen beter moeten opvangen want meer dan dertig uur trainen en dan uit de boot vallen, dit is het hardste sportmilieu dat ik ken.”

Hard wettigt niet vermeend misbruik. Een van de zwaarste getuigenissen komt van Gaelle Mys, drievoudig olympiër.

Lode Grossen: “Ik ken niet de juiste inhoud van haar getuigenis of klacht, maar wel de achtergrond. Van bij het begin waren er conflicten met Yves Kieffer en Marjorie Heuls. Ze is ooit een week niet komen trainen. Gaelle is uiteindelijk teruggekeerd omdat ze voor de derde keer naar de Spelen wilde, maar het heeft nooit geboterd. Kiefer en Heuls waren inmiddels begonnen met een hele jonge groep talenten en wilden ook haar op hun veeleisende manier trainen.”

Yves Kieffer vond Mys te zwaar.

“Hij wilde met haar geen moeilijker oefeningen proberen, omdat ze volgens hem te veel woog. Dat kan gevaarlijk zijn voor een gymnaste. Gymnastiek is een sport tegen de zwaartekracht. Discipline en absolute heerschappij van de trainer over de atleet zijn cruciaal, anders wordt het te gevaarlijk. Gaelle is gestopt na Rio en daarna is ze bij Cirque du Soleil gaan werken. Toen ik haar daar terugzag, was ze magerder dan bij ons.”

Fatshaming in de sport bestaat niet, maar je zegt natuurlijk niet ‘je bent een dik varken’.

“Als dat is gebeurd, is het verkeerd. Voor alle duidelijkheid: dat soort opmerkingen is nooit tot bij mij geraakt. Ook niet vergeten dat onze Franse coaches er al van 2009 waren, Gaelle al langer zelfs. Ikzelf ben pas in 2013 gekomen en ik trok mij de eerste jaren relatief weinig aan van de topsportwerking. Na Rio heb ik wel ingegrepen toen ik vond dat het de verkeerde kant opging.

“Gaelle was 22 toen ze voor het eerst bij mij kwam aankloppen. Ik heb vaak bemiddeld om de scherpe kanten eraf te halen maar, eerlijk is eerlijk, ook om met een ploeg naar de Spelen van Rio te kunnen. Daar wil ik niet onnozel over doen want ik ben ook prestatiegericht.”

Dat kleineren, die mentale en psychische agressie, ooit iets van gemerkt?

“Niet toen ik in de zaal was. Natuurlijk ging het er daar wel hard aan toe en werden de dingen benoemd en vloeiden er traantjes, maar eerlijk: neen. En al helemaal niet tussen 2016 en 2020 toen ik program driver was van het topsportprogramma en elke week wel een paar keer onverwacht in de zaal kwam.

“Bij de jongeren heb ik wel dingen gezien die niet door de beugel konden. Daar zat ook een Franse coach en die heb ik ooit een brief gestuurd dat het zo niet verder kon. Zijn contract hebben we niet verlengd.”

Wat zijn jongeren?

“Eerst en tweede jaar secundair onderwijs. Die trainen ook al meer dan twintig uur per week. Dat is juist een van de problemen in de gymnastiek: een meisje van dertien jaar is al junior. Je bent senior als je zestien bent. Dat is een systeemfout van die sport. Ik heb dat intern gezegd en op een congres van de Europese bond: die leeftijd zou naar achttien moeten. Dan kijken ze mij aan: iemand uit het zwemmen die ons komt zeggen hoe wij onze sport moeten organiseren.”

Na 2016 is de psychische terreur volgens bronnen niet opgehouden, ondanks dat u er dichter op zat.

“Dat weet ik niet en dat is dan mijn woord tegen dat van anderen. We zijn met aparte conditietrainers beginnen te werken, met diëtisten naar wie werd geluisterd, een biomechanicus, drie artsen, een psycholoog als Jef Brouwers…”

Volgens die bronnen een spion van het systeem.

“Ik vind het erg als dat wordt gezegd. Brouwers heeft goed werk geleverd ten aanzien van de coaching. Hij vond ook dat ze hun stijl moesten veranderen. Ik had schrik in de aanloop naar het cruciale WK van Stuttgart vorig jaar. Welnu, door die nieuwe structuur is alles opperbest verlopen.”

Laura Waem is pas gestopt in 2017 en heeft ook klachten.

“Blijkbaar. Zij was geblesseerd na de Spelen en heeft verkozen om niet verder te doen. Ik ken haar klachten niet, maar ze was ons wel genegen want ze heeft nog in het internaat gewerkt bij jongerenstages. Als we een ex-gymnast kunnen inschakelen, doen we dat.”

Behalve Aagje Vanwalleghem.

“Die heb ik een contract gegeven toen ik een paar maanden in dienst was. Onze Franse coaches vonden dat ze te weinig ervaring had om de top te begeleiden en dan hebben we haar gevraagd naar onze regionale topsportclub in Antwerpen te gaan. Ze woonde in Gent, met een kind van anderhalf, alle begrip daarvoor, maar we hebben ook voor een auto gezorgd. Uiteindelijk werd het te veel, oké. Vandaag zou het wel hebben gewerkt. Julie Croket werkt nu in Gent met de jeugd onder David Spagnol.”

Nog een Fransman.

“Ja, ik kan het ook niet helpen dat die Franse trainers zeer goed zijn opgeleid, beter dan bij ons. Het echtpaar Landi, de nieuwe coaches van Simone Biles (de Amerikaanse meervoudige olympisch kampioene, HVDW), zijn ook Fransen. Kieffer wordt nu verweten dat hij een bullebak is, maar ik heb hem ook de laatste maanden puur didactisch zien werken aan nieuwe elementen met de jongste meisjes in het team. Hoe hij erin slaagt om de atleten vooruitgang te laten maken door hier en daar matten te plaatsen en via tussenoefeningen, knap gewoon.”

Een journalist schreef vorig weekend dat de Gymfed een getuigenis heeft tegengehouden.

“Daar ben ik van geschrokken. Ik heb het uitgezocht en het klopt. Blijkbaar heeft iemand uit de gymwereld een interview gegeven en is die door een medewerker van de Gymfed onder druk gezet om dat in te trekken. Dat kan niet en dat heb ik de bewuste persoon ook gezegd.”

Bent u nog geschrokken?

“Als een trainster zou wensen dat de moeder van een atlete dood was… Dat is dat slikken, áls het effectief is gezegd. Cindy Vandenhole heeft dat verklaard. Dat Marjorie Heuls zeker vroeger soms vilein uit te hoek kon komen, heb ik zelf ondervonden. We hebben haar duidelijk gemaakt dat het anders moet.

“Ik heb gevraagd aan Heuls wat er van aan was. Ze beweert dat ze het nooit heeft gezegd. Dat moeten de getuigenissen uitwijzen. Tot nog toe hebben wij weinig weerwerk kunnen bieden, maar voor zo’n commissie die onafhankelijk is en waarbij iedereen kan getuigen zullen alle partijen worden gehoord. Voorzitter Bart Meganck wordt bijgestaan door een andere rechter en een psychologe. Hij zal bovendien een beroep doen op een aantal andere experts die hij zelf uitnodigt. De insinuatie dat een rechter zich zal laten sturen door ons is belachelijk.”

Denkt u dat dit topsportprogramma nog te redden valt?

“Dat weet ik niet. De trainers zijn erg aangeslagen. Of ze hier straks nog zijn betwijfel ik. Als zij weggaan, vertrekken ook andere trainers en is het terug naar af.”

In hoeverre probeert u nu het aangekondigde goud van Nina Derwael te redden ten koste van anderen?

“In het begin spookt dat door je hoofd, maar als van alles naar buiten komt, is toch de eerste bekommernis: dit moet worden uitgeklaard en eventueel aangepakt, wat ook de gevolgen zijn. Uiteraard hoop ik nog steeds dat wat we hebben opgebouwd niet helemaal verloren gaat.”