Defensieve stabiliteit blijft Belgiës grootste werkpunt met oog op WK

De Italianen waren van de bus gestapt in trainingspak. Voor hun halve finale tegen Spanje waren zij nog in kostuum.

Anderhalf uur voor de wedstrijd raakte de opstelling bekend. Youri Tielemans zou spelen, zo bleek. De publieke lynchpartij van Tielemans na de nederlaag tegen Frankrijk was heel streng. Hij lag donderdagavond weliswaar direct aan de basis van de gelijkmaker van Kylian Mbappé, maar bij de 2-3 van Theo Hernandez werd evengoed de hele Belgische defensie voor schut gezet: Jan Vertonghen stond te hoog, in zijn rug zwom Jason Denayer in een veel te grote ruimte en Toby Alderweireld ontzette ongelukkig.

Tielemans is 24 en na de wereldbeker in Qatar wordt hij, indien Kevin De Bruyne zou afzwaaien, de nieuwe vlaggendrager van de nationale ploeg. Tielemans kende een mislukt EK. Voor Roberto Martínez is het nog steeds gissen naar het waarom. “Legde hij zichzelf te veel druk op?”

Zowel in de EK-kwartfinale tegen Italië als in de Nations League tegen Frankrijk en Italië was Tielemans de eerste die Martínez naar de kant haalde.

Leren verdedigen

Een veel acuter agendapunt van de nationale ploeg is de defensieve stabiliteit. In juli en gistermiddag kon Italië tweemaal scoren tegen Thibaut Courtois, in september scoorde Estland twee keer en deze week trof Frankrijk zelfs drie keer raak.

Wat vóór de zomer nog een kwaliteit was, namelijk verdedigen in kleine ruimtes, is nu een gevaar geworden. Eerst heette het dat de ploeg last had met omschakelingsmomenten van de tegenstander, maar donderdag ontbrak ook de rust aan de bal. En gistermiddag hield Timothy Castagne zich bij het doelpunt van Nicolò Barella niet aan zijn taak op stilstaande fases, en maakte hij een strafschopfout op Federico Chiesa.

België moet weer leren verdedigen.

In diverse analyses na de interland tegen Frankrijk kreeg de bondscoach het verwijt dat hij star vasthoudt aan zijn veldbezetting met drie centrale verdedigers, twee middenvelders en twee wingbacks. Het is maar de vraag welke flexibiliteit Martínez dan wel moet tonen? Een viermansdefensie zoals gisteren? België heeft geen linksachter noch een rechtsachter. Onder Marc Wilmots speelde Alderweireld rechtsachter en stond Vertonghen linksachter. Wilmots had geen alternatieven. Vijf jaar later zijn die er nog steeds niet.

De doorstroming van centrale verdedigers (Zinho Vanheusden, Arthur Theate, Hannes Delcroix) is kwantitatief rijker, maar het zal moeten blijken of dat ook kwalitatief geldt.

De defensieve lacunes, en daar dreigt ook de rol van defensieve middenvelder onder te vallen indien Axel Witsel de komende maanden zijn niveau niet kan opkrikken, zullen in de toekomst niet zozeer opgelost moeten worden door een injectie aan individueel talent, maar dienen een collectief antwoord te krijgen. En dát is dan weer de verantwoordelijkheid van de coach.

Er stond alvast geen geslagen ploeg aan de aftrap van de troostfinale in de Nations League. Martínez kan de Rode Duivels nog steeds begeesteren. De voorbije 48 uur is steeds luider de vergelijking getrokken met Wilmots. Maar Martínez won op het WK van Brazilië en op het EK van Portugal. Wilmots won op het WK van de VS en op het EK van Hongarije. Martínez verloor op het WK van Frankrijk en op het EK van Italië. Wilmots verloor op het EK van Wales.

Oude Belg

Martínez wil geen risico’s nemen. Hij staat wat dat betreft diametraal tegenover Luis Enrique van Spanje. Wie weet is een behoudsgezinde aanpak in het internationale voetbal van vandaag geen troef. Roberto Mancini heeft Italië laten voetballen tegen zijn DNA en is daarvoor deze zomer beloond. Op nationaal niveau durft een trainer als Philippe Clement wel out of the box te denken, zowel in zijn keuzes van spelers als qua tactische manoeuvres. Hij wordt daarvoor geloofd. Martínez heeft iets van een Oude Belg.

Het zou daarom goed zijn mocht de bondscoach bijgestaan worden op ‘de weg naar Qatar’. In zijn staf is de intellectuele bijdrage in het voetbaldiscours van Thierry Henry naar verluidt alvast beperkt. Maar ook op bondsniveau mist Martínez elk sportief klankbord. CEO Peter Bossaert steunt Martínez naar best vermogen, maar hij is een leek in voetbaltheorie. De pas verkozen ondervoorzitter Michael Verschueren krijgt niet de technische bewegingsruimte die is vrijgekomen na het opstappen van eerst Bart Verhaeghe en daarna Mehdi Bayat.

Het maakt dat vanuit de federatie de voorbije dagen en weken geen communicatieve ondersteuning kwam voor Martínez om de kritiek op de bondscoach te counteren. Martínez voert een eenzame strijd.

De troostfinale bevestigde de realiteit dat de Rode Duivels zich in een periode vol twijfels bevinden. Daarbij wordt het geringste foutje afgestraft en kan de ploeg de offensieve momenten niet grijpen. Drie keer werd het doelhout getroffen, terwijl de reusachtige Gianluigi Donnarumma Alderweireld tot tweemaal toe van een doelpunt hield.

Het publiek is zijn geloof in de nationale nog wat meer kwijt. Dat is volstrekt te begrijpen. Maar het WK is nog twaalf maanden weg. Het eerste interlanddoelpunt van Charles De Ketelaere geeft de burger alvast moed.