De sportpsycholoog is niet meer weg te denken bij Team Belgium

Tokio 2021 kreeg als bijnaam The Mental Games. Het thema domineerde de sportpagina’s, zeker na het forfait van topturnster Simone Biles, die getuigde over de mentale issues die op haar drukten. Denk ook aan de vele tranen die olympisch kampioene Nafi Thiam plengde, op het randje van mentale uitputting.

Els Snauwaert (49) keek er niet van op. De sportpsychologe uit Oostduinkerke draait al 25 jaar mee in het wereldje, met ervaring in tal van sporten, en coördineert sinds 1 mei het Team Belgium Sports Psychology Network bij het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité. Het plan, zegt ze, is om een netwerk op te zetten met alle mensen die in de praktijk samenwerken met olympische atleten op mentaal-emotioneel vlak en hen met elkaar in contact te brengen.

“Na Tokio deed het BOIC een rondvraag bij de atleten en daaruit bleek dat de sporters steeds meer belangstelling tonen voor het mentale welbevinden”, vertelt ze. “Het thema is tegenwoordig heel bespreekbaar. Ik voel me ook niet meer dé sportpsycholoog die er als een raar wezen bij loopt, maar ik ben een normaal onderdeel van het team. Naar de Paralympics ging ik al zes keer mee. Voor hen ben ik een stuk van het meubilair.”

Ieder zijn expertise

Als sportpsychologe begeleidt Snauwaert zelf atleten, zoals in het verleden triatleet Frederik Van Lierde, maar ze kan onmogelijk alle driehonderd atleten van het BOIC in haar eentje opvolgen. Dus laat ze zich bijstaan door vijf andere sportpsychologen die elk een specifiek thema voor zich nemen. Na een survey bij een veertigtal collega’s werden nog eens achttien sportpsychologen bij die vijf groepen ingedeeld, op basis van hun expertise en bereidheid om voor output te zorgen.

Snauwaert: “Het opzet is om de juiste atleet bij de juiste persoon te brengen. Wij zijn het aanspreekpunt, maar verwijzen door.” Het initiatief, dat van BOIC-sportdirecteur Olav Spahl uitging, is nog jong en dus kan dat netwerk uitbreiden. “Ja, maar nu kan het al draaien. Dat moet ook, want ik heb het zelf bedacht.”

Tijdens de stage van Team Belgium in het Turkse Belek polst Snauwaert wat er leeft bij de atleten en of ze al begeleid worden. Kwestie van een overzicht te krijgen, niet om andere sportpsychologen onder hun duiven te schieten. “We delen alle info, gaan in dialoog en betrekken alle partijen. Er is een grote openheid en vertrouwen. En niets gebeurt zonder de goedkeuring van de atleten zelf.”

Totaalbegeleiding

Welke vragen ze het meest krijgt? “Welke meerwaarde wij hun kunnen bieden”, antwoordt Snauwaert. “Hoe we hun kunnen helpen. De topics zijn echt heel divers. Vroeger was de standaardvraag zo’n beetje: ‘Waarom presteer ik minder goed in competitie dan op training?’ Maar ik weiger nog te veralgemenen. Het is allemaal van zoveel factoren afhankelijk en de hulpvragen zijn ook heel individueel. Als de band met de atleet goed is, kan alles aan bod komen. Het beeld dat ik de wereld uit wil helpen, is dat we er alleen zijn voor probleemgevallen. Die zijn er in de sport niet meer dan in de samenleving. We doen aan totaalbegeleiding. De mentale gezondheid is, net zo goed als de fysieke, belangrijk om te kunnen presteren. Die onderdelen vormen samen een puzzel die je moet leggen.”

Niet alleen bij de atleten, maar ook bij de trainers steekt Snauwaert tijdens de stage haar licht op. Van hen wil ze eveneens horen welke noden er zijn. “Ik informeer ook wat de beste kanalen zijn om hen te bereiken. Dan blijkt dus dat vooral podcasts populair zijn; door te spreken met andere olympische atleten, over hoe zij met het mentale omgaan, welke routines of technieken ze gebruiken. En het slimste is natuurlijk kijken hoe de kampioenen het doen. Succesanalyse is een veelgebruikte techniek in de sportpsychologie. Zoeken naar de ingrediënten die tot succes leiden, ook bij jezelf.”