De snelste man op het ijs is ook met voorsprong de luiste

In Peking, met de druk van de natie op zijn schouders, sleepte Gao Tingyu zaterdag voor China het eerste olympische schaatsgoud ooit bij de mannen binnen. De eigenzinnige sprinter won de 500 meter.

In China is hard en veel trainen de norm. En dat doet Gao Tingyu niet. “Ik ben sloom en lui, maar op het ijs hou ik van snelheid en van het geluid van de lucht die langs mijn oren suist.”

Het is de langste zin die Gao tijdens de internationale persconferentie na afloop van zijn gouden 500 meter uitspreekt. Hij is een man van weinig woorden. Gevraagd naar hoe hij zijn persoonlijkheid zou omschrijven, antwoordt hij treffend: “Ik ben een stille jongen.”

Peter Kolder onderschrijft die bondige karakterisering. De Nederlandse schaatstrainer kent de 24-jarige Gao goed. Vier jaar geleden, toen de Chinees brons pakte op de Spelen in Pyeongchang, was Kolder bondscoach in China. Ze hebben nog regelmatig contact. “Hij is een heel stille jongen. Hij mag graag wegduiken en is het liefst buiten beeld.”

Tegelijkertijd, als Gao iets zegt, dan is hij duidelijk. Veel meer dan de andere Chinese schaatsers met wie Kolder werkte, durft Gao te zeggen wat hij vindt.

En de manier waarop hij ten overstaan van het op uitnodiging aanwezige Chinese publiek zijn overwinning vierde legde nog een ander stukje van zijn persoonlijkheid bloot. Op het middenterrein schreeuwde hij het uit toen bleek dat hij met 34.32 de winnaar was, Cha Min-kyu werd tweede (34.39) en Wataru Morishige was derde (34.49). Kolder: “Tingyu kan veel uitbundiger zijn dan de andere Chinezen.”

Geheime trainingsaanpak

Ondanks die extraverte momenten is hij een tegenpool van die andere niet-Nederlandse winnaar op de langebaan bij de mannen: Nils van der Poel. De olympische kampioen op de 5 en 10 kilometer haalt de media met ferme uitspraken en geniet daarvan. Daarnaast deelde de Zweed zaterdag een document van 65 pagina’s met zijn kijk op de 5 en 10 kilometer en met een gedetailleerd overzicht van zijn trainingsprogramma van de afgelopen tweeënhalf jaar. Op datzelfde ogenblik deelde Gao in de persconferentie via de tolk mee dat zijn trainingsaanpak classified is. Geheim.

Eén detail wilde hij wel weggeven. Hij doet weinig. Maar hoe zich dat tot anderen verhoudt? “Dat zou ik niet kunnen zeggen.” Kolder weet het wel. Hij doet veel minder dan gebruikelijk. Niet alleen in vergelijking met zijn collega-schaatsers in China, maar ook ten opzichte van de concurrentie elders op de wereld. “Ik denk dat niemand zo weinig durft te doen als hij.”

Dat komt voort uit zijn liefde voor de 500 meter. Dat is voor hem de mooiste afstand. “De 1.000 meter interesseert hem niet”, zegt Kolder. En dus volstaan de korte krachtige trainingen, waar hij zijn weergaloze opening aan dankt.

Dit seizoen liet hij de snelste 100 meter ooit zien bij de wereldbekerwedstrijden in Polen: 9.32. Tijdens zijn olympische rit was hij een tiende van een seconde trager met 9.42. Dat is nog altijd een stukje sneller dan het wereldrecord op de atletiekbaan van Usain Bolt (9.58).

Zaterdag leek voor de sprintspecialist zelfs de 500 meter aan de lange kant. De laatste 100 meter waren Gao’s slagen wankel. Zijn slotronde van 24.9 was niet de snelste van het veld. Zes man maar liefst hadden een betere volle ronde. “Hij is een pure snelheidsjongen. Je zag hoe moe hij was na de 500 meter.”

Blessuregevoelig

Het is ook uit lijfsbehoud dat Gao zo zuinig met zijn krachten omspringt. Hij is heel blessuregevoelig. Na zijn opzienbarende eerste wereldbekerwedstrijd in Polen ontbrak hij een week later in Stavanger op de sprint. Volgens de Chinese teamleider was dat gepland, volgens de bondscoach was er sprake van een lichte blessure. In werkelijkheid was het zware rugpijn waardoor hij niet in actie kon komen.

Gao onttrekt zich met zijn aanpak aan de Chinese sportinfrastructuur en werkt met een privécoach, Liu Guangbin. Dat is ongebruikelijk en de samenwerking werd niet altijd gewaardeerd door de Chinese schaatsbond en het olympische comité. Toch werd het toegestaan, want Liu is zijn steun en toeverlaat. “Zonder hem was ik waarschijnlijk na de Spelen van 2018 gestopt”, vertelde Gao.

“Hij is eigenzinnig binnen het systeem”, zegt Kolder. Maar een patriot is hij ook. Gao liep vol trots als vlaggendrager bij de openingsceremonie het olympische stadion binnen. Desgevraagd liet hij weten zijn gouden medaille aan het land op te dragen en te verwachten dat zijn voorbeeld navolging krijgt. “Wij zijn in de toekomst niet meer te stoppen.” Die uitspraken werden enthousiast genoteerd door de bijna vijftig Chinese journalisten.

Kolder hoopt dat Gao zijn eigenwijze zelf blijft en zijn schaatsloopbaan vervolgt. Dat is niet vanzelfsprekend. Zhang Hong, die in 2014 de 1.000 meter bij de vrouwen won, ging nog wel vier jaar door, maar kon zich als olympisch kampioene nauwelijks nog op de sport richten. Ze werd belangrijker geacht naast de ijsbaan. Inmiddels is ze IOC-lid.

“Gao is nu ook een grootheid. Dat gaat hem veel aandacht opleveren”, verwacht Kolder. En dat is nu juist waar de sprinter niets om geeft. Hij deed geen televisiereclames zoals de Chinese schaatshoop voor de 1.000 meter, Ning Zhongyan. Hij meed in de dagen voor zijn gouden race zelfs de ijsbaan. “Dat is typisch Gao: zich verstoppen en dan exploderen.”