De beste in cijfers zijn volstaat niet om de grootste te zijn. Een GOAT impliceert een totaalpakket

Hans Vandeweghe is sportjournalist bij De Morgen.

Tot twee keer toe, in dezelfde maand, in dezelfde sport, hebben we afscheid genomen van de beste aller tijden, van een GOAT. Dat acroniem staat voor greatest of all time. Of Serena Williams de beste speelster aller tijden was en volgens de Amerikanen ook overall (mannen- en vrouwentennis gecombineerd) én de beste atlete over alle sporten heen, daar kan serieus over worden gediscussieerd.

Williams was niet de meest technische speelster, ook niet de meest positieve, en soms fysiek zelfs een aanfluiting voor haar sport. Maar niemand kan ontkennen dat ze als rolmodel boven alles en iedereen uitstak, ook al was dat achterstandsbuurtimago van ‘the girl out of Compton’ zorgvuldig geboetseerd. Haar impact op haar sport was immens en bovendien speelde niemand langer tennis dan zij en won niemand meer wedstrijden en grote toernooien dan zij.

Roger Federer is minder een betwiste GOAT dan Serena Williams, ook al hebben twee spelers – tijdgenoten dan nog – meer grand slams gewonnen. Een vergelijking van getallen zegt veel maar niet alles. Sport, en zeker de absolute topsport, is vaak zoveel meer dan statistiek. Federer is minder succesvol geweest dan Rafael Nadal en Novak Djokovic op de courts. Ernaast heeft hij meer dan het dubbele verdiend. Ook dat gegeven kan onmogelijk het enige criterium zijn, want dan moet Floyd Mayweather de beste topsporter aller tijden zijn.

Het onmeetbare is waar we naar zoeken bij de GOAT: de impact die een atleet heeft gehad op zijn of haar sport. Als je een poll zou houden onder oudere, nog levende tennissers (m/v) en onder generatiegenoten van Federer én onder zijn vrouwelijke collega’s, dan komt Federer er altijd uit als grote voorbeeld. Hij is/was inzake impact en succes gecombineerd de Michael Jordan van het tennis.

Jordan was ook alleen inzake verdiensten de meest succesvolle basketbalspeler aller tijden. Tien basketbalspelers hebben meer titels gewonnen dan hij, waaronder acht – de deze zomer overleden Bill Russell met elf ringen op kop – van de Boston Celtics-dynastie in de jaren zestig. Twijfelt iemand aan Jordan als grootste speler/sporter aller tijden? Misschien fans van een concurrent, of jonkies voor wie de geschiedenis begint met TikTok en Instagram, maar ze dwalen.

Zal iemand Steph Curry, als hij er nog twee wint, op gelijke hoogte zetten van ‘His Royal Airness’? Of nog erger, hem uitroepen tot GOAT van het basketbal? Neen. Een GOAT impliceert een totaalpakket. De beste in cijfers zijn volstaat niet om de grootste te zijn. De grootste excelleert. Of zoals NBA-baas David Stern ooit sprak toen hij Jordan weer eens een prijs overhandigde: “You are the standard by which excellence is measured.”

Wie is de Vitruvius van zijn sport, dat is de inzet van deze discussie. Op de keper beschouwd lijkt die vraag absurd. Omdat, zo wil de boutade, generaties niet te vergelijken zijn. Natuurlijk zijn die te vergelijken. In elke sport die niet leed onder systematisch bedrog (doping in wielrennen en atletiek, technologie in zwemmen) verbeteren de prestaties lineair en worden atleten steeds sterker.

Het lijdt geen twijfel dat de Jordan van 1998 het een kwarteeuw later bijzonder zwaar zou hebben in het veel fysiekere basketbal, ook al zijn de huidige verdedigingsregels in zijn voordeel. Maar als Jordan 25 jaar later was geboren en dus anders was getraind, dan stond hij met datzelfde lijf en diezelfde mentale hardheid ongetwijfeld weer helemaal boven aan zijn voedselketen. Hetzelfde geldt voor Federer.

Het concept GOAT komt juist van iemand die ook niet de meest perfecte stats in zijn sport kan voorleggen. Precies dertig jaar geleden bracht Lonnie Ali, vrouw van Muhammad Ali, de intellectuele eigendomsrechten op haar man onder in de nv GOAT. Ali was de zelfverklaarde grootste bokser aller tijden, maar ook een beetje de Federer van zijn sport: niet de beste qua stats want aan het eind enkele pijnlijke afgangen gekend, maar wel door zijn collega’s beschouwd als de grootste ooit.

Volgende week speelt Federer zijn laatste wedstrijd. In de O2 Arena langs de Theems. In Londen dus, waar hij zijn recordaantal van acht Wimbledon-titels haalde. Het is te hopen dat de tegenstand hem wat laat genieten want voorlopig staat bij zijn laatst gespeelde set een 0-6-verlies, ook op Wimbledon. De Jordan van het tennis verdient een afscheid als de echte Jordan: terwijl zijn team de wedstrijd in Philadelphia kansloos verloor, was zijn laatste act een perfecte vrijworp. De hele hal, die hem jarenlang had gehaat, veerde als één man recht en gaf hem een staande ovatie.