Bondscoach van België worden, dat doe je niet voor de poen

Voor een marktconform miljoenensalaris hoeft de nieuwe bondscoach van de Rode Duivels het straks niet te doen. Hoe komt het dat bij de KBVB geen gigantische budgetten beschikbaar zijn voor de opvolger van Roberto Martínez?

Enkel zij die er in de zomer van 2016 bij waren in het kasteel van Bever weten hoe het exact is gegaan. Kasteelheer Bart Verhaeghe, een van de drie speurders voor een opvolger van Marc Wilmots, wond er in de finale gesprekken geen doekjes om. “We hebben geen geld, of toch heel weinig. Als u bondscoach der Belgen wilt worden, dan is het omdat u deze job graag wilt. In geval van goede resultaten zult u een nieuwe overeenkomst verdienen. Is het niet bij ons, dan wel bij een club.”

Na het ontslag van Wilmots had de Koninklijke Belgische Voetbalbond zoals vandaag een vacature uitgeschreven. Driehonderd kandidaten hadden hun cv ingestuurd. Onder hen enkele tieners met ervaring op computerspel FIFA, maar ook Luciano Spalletti (nu bij Napoli), Morten Olsen (ex-Denemarken), Luiz Felipe Scolari (ex-Portugal), Marcelo Bielsa (ex-Marseille, ex-Leeds) en Cesare Prandelli (oud-bondscoach Italië).

Vijf anderen verschenen in de loop van juli 2016 in de krant: László Bölöni (kampioenenmaker van Standard), Luis Fernández (ooit Europabeker-winnaar met PSG), Alain Perrin (ooit kampioen met Lyon), Rudi Garcia (de man achter de kampioenenploeg van Lille met Eden Hazard, nu coach van Cristiano Ronaldo bij Al-Nassr) en Marcello Lippi (wereldkampioen met Italië in 2006).

Louis van Gaal vond dat hij zelf gevraagd moest worden. De Fransman Claude Puel en Dick Advocaat haalden de shortlist van vijf, maar overleefden de finale selectie niet. Na informele gesprekken kregen drie kandidaten een uitnodiging voor een finaal interview: Rudi Garcia, de Duitser Ralf Rangnick en Roberto Martínez. Ze kregen ook huiswerk mee: een tactische analyse van de EK-nederlagen tegen Italië en Wales.

Eén man maakte met zijn ontleding en zijn discours net iets meer indruk dan de andere twee. Na het interview met Martínez sloeg de deur toe. Er hing liefde in de lucht. “We zagen bij elkaar de klik: dit is het”, zei toenmalig technisch directeur Chris Van Puyvelde daarover.

Enkele dagen later was Martínez de nieuwe bondscoach voor een basissalaris van ongeveer 1 miljoen euro per jaar, met hoge bonussen.

Niets zoals clubvoetbal

In 2016 had de KBVB iets minder manoeuvreerruimte dan vandaag. Het eigen vermogen, een van de graadmeters voor de financiële gezondheid, bedroeg toen 35 miljoen euro. Volgens de laatste jaarrekening, afgesloten op 31 december 2021, bedraagt die nu 50 miljoen.

Ondanks de (commerciële) successen van de gouden generatie, betere sponsor- en televisiedeals en hoger prijzengeld uit toernooien kan de bond zich qua inkomsten niet meten met het clubvoetbal. Hij moet werken met de budgetten van een (sub)topper in de Jupiler Pro League, zonder dat hij kan rekenen op transferinkomsten.

Met een omzet van 72 miljoen euro in 2021 kan België, met zijn kleinere markt, ook moeilijk concurreren met de internationale top. In hetzelfde jaar boekte de Engelse FA een recordomzet van 500 miljoen. De Duitse bond leed 30 miljoen verlies, maar haalde wel 391 miljoen binnen. De Spaanse bond zit ook boven 360 miljoen. De Franse bond haalt jaarlijks ruim 250 miljoen op, de Italiaanse 200 miljoen. De KNVB, de Nederlandse bond, kondigde in juni 2022 een omzet van 119 miljoen aan. Ook de Portugese bond klokt tegenwoordig op ruim 100 miljoen per jaar af. Cijfers waar ze in Tubeke enkel van kunnen dromen.

De afgelopen tien jaar schommelden de totale loonkosten van de bond (meer dan 120 werknemers) tussen 12 en 28 miljoen euro. In EK of WK-jaren ligt die altijd een pak hoger, wegens premies voor spelers en staf. In een normaal boekjaar, zonder groot toernooi, keert de KBVB ongeveer 16 miljoen uit aan salarissen. Een bedrag dat Tottenham jaarlijks betaalt aan een topcoach als Antonio Conte en slechts een fractie van wat Diego Simeone opstrijkt bij Atlético Madrid. Zelfs Club Brugge-coach Scott Parker verdiende bij een promovendus in de Premier League een kleine 5 miljoen per jaar.

Enthousiasme gezocht

Vanaf vrijdag gaat de bond intensief op zoek naar een ambitieuze bondscoach. In een interview met LN24 gisterochtend verklapte Pierre Locht, een van de drie headhunters: “We hebben de nodige middelen vrijgemaakt om een heel goede kandidaat aan te trekken.” Het is de vraag of die 1 miljoen euro van zeven jaar geleden vandaag zal volstaan. Het is een som die toptrainers in de Jupiler Pro League ook kunnen verdienen bij hun club.

Bij de KBVB hopen ze een van de komende weken een frisse coach te ontmoeten die met evenveel enthousiasme als Martínez in een weinig lucratief project wil stappen. Het hielp in 2016 dat geld een bijzaak was voor Martínez; hij had net 12 miljoen euro ontslagpremie meegekregen van Everton. Hij zegde ook toe om zich 24 op 7 in te zetten voor het Belgische voetbal. Belofte die hij hield.

Hij kreeg het verbeterde contract dat Verhaeghe tijdens zijn sollicitatie had vermeld: tussen 2,3 en 3 miljoen euro in de combinatie trainer en technisch directeur. Sinds maandag is hij bondscoach van Portugal voor 4 miljoen per jaar. Mooi opstapje naar een voetballand met meer uitstraling.

Martínez liet destijds pas een paar dagen voor de deadline contact zoeken met de bond, omdat hij dacht dat de KBVB voor een grotere naam zou gaan. Tot de officiële aankondiging op 3 augustus belandde zijn kandidatuur nooit op straat. Met wie verrast Verhaeghe straks?