Belgische voetbalbond meent het in strijd tegen racisme: ‘We gaan luisteren’

De Belgische voetbalbond wil komaf maken met racisme en discriminatie op onze velden. Er komt niet alleen een meldpunt, maar ook meer diversiteit in de toplaag. ‘Daders zullen er niet meer mee wegkomen’, maakt CEO Peter Bossaert zich sterk.

“Het witte systeem kijkt toe en ademt diep”, klinkt het in de trailer van FC United, een aanstaande Canvas-docu over racisme in het (Belgische) voetbal. Het lijntje illustreert perfect wat er al jaren leeft bij slachtoffers van oerwoudgeluiden of andere riooluitlatingen. “Ik heb het gevoel dat niemand gestraft wordt voor racisme in het voetbal. Er komt ook geen duidelijk signaal vanuit de voetbalbond als er iets gebeurt”, stelt Lamine (24), lid van de jeugdraad van die Belgische voetbalbond.

De KBVB neemt eindelijk haar verantwoordelijkheid op met een nieuw actieplan. “We gaan luisteren”, belooft CEO Peter Bossaert. Er komt een meldpunt voor slachtoffers of getuigen van discriminatie, waar ook homofobie of seksisme onder gerekend worden. De klachten zullen worden behandeld door een Nationale Kamer voor Discriminatie en Racisme, die vanaf 1 juli operationeel moet zijn. “Of je nu in 1A voetbalt of in vierde provenciale, elke klacht zal voorkomen zodat daders er niet meer mee wegkomen”, zegt Bossaert.

De voetbalbond wil duidelijk bewijzen dat het deze keer menens is. “In het verleden zijn genoeg goed ogende leuzen gelanceerd, zonder onze eigen organisatie echt te veranderen”, beseft Bossaert. “De Black Lives Matter-beweging heeft onze ogen geopend. Iemand met een witte achtergrond kan nooit volledig begrijpen wat het in de realiteit betekent. We kunnen wel helpen het probleem te lijf te gaan.”

Diverse bestuursraad

De KBVB, Voetbal Vlaanderen en de Waalse vleugel ACFF zaten de voorbije maanden samen met een groep van twintig vertegenwoordigers uit het voetbal, allen met diverse achtergronden. Onder meer Rode Duivel Romelu Lukaku en Red Flame Kassandra Missipo lieten zich horen. “De feedback was snoeihard”, zegt Bossaert. Die luidde: wij voelen ons niet vertegenwoordigd. Hoe zou het ook, met een toplaag die vrijwel volledig wit en mannelijk is?

In juni 2021 zal er daarom een wijziging komen in de raad van bestuur. Die gaat van twaalf naar tien leden, met daarbij twee onafhankelijken die diversiteit zullen uitstralen. “Ook in onze disciplinaire commissies en de veiligheidscommissie wordt er hard gewerkt aan het toevoegen van meer diversiteit”, zegt Bossaert.

Om het plan om te zetten in de praktijk is een nieuwe inclusiemedewerker aangeduid. De KBVB maakt alvast niet de fout van uitgeverij Meulenhoff en besteedt die vertaalslag dus niet uit aan een witte man maar aan Samia Ahrouch. Zij zal op haar beurt de vorderingen moeten rapporteren aan een klankbordgroep waarin een twintigtal diverse stemmen de toon zullen voeren.

Ahrouch wil dat “diversiteit als kracht wordt gezien, zoals bij onze Rode Duivels”. Daarom gaat in het actieplan veel aandacht naar educatie van mensen op het terrein. Van scheidsrechters tot trainers, van amateur- tot profvoetbal: iedereen met een ‘functie’ zal tegen 2024 leren hoe discriminatie te tackelen.

Als laatste moet onderzoek aan hogescholen en universiteiten de evolutie van het probleem beter in kaart brengen. Zo bleek vorig jaar al uit VUB-onderzoek, in opdracht van de KBVB, dat één op de zes scheidsrechters in het Belgische voetbal de voorbije twee seizoenen te maken had met homohaat of kwetsende spreekkoren. Er is op vele vlakken nog een hoop werk aan de winkel.

Sancties

Voor een stuk is het de keerzijde van een positief aspect van voetbal, zegt Bossaert. In geen enkele andere sport zijn alle lagen van de bevolking zo goed vertegenwoordigd op het veld. Een maatschappelijk probleem zoals racisme laat zich dan ook voelen op een voetbalveld. En ernaast. Wat doe je met een vader die langs de zijlijn van een provinciaal veldje scheldwoorden naar een speler slingert? Niet iedereen is lid van de voetbalbond en kan je voor een bondscommissie brengen.

Bossaert maakt zich sterk dat er “een arsenaal aan sancties” uitgewerkt wordt waar de Nationale Kamer voor Discriminatie en Racisme straks mee aan de slag kan. “Aangesloten leden zullen aankijken tegen zes maanden tot maximaal twee jaar schorsing. Voor anderen kunnen we naast een uitsluiting ook in contact treden met de club. De verwachting kan dan zijn om die persoon van de zijlijn te weren.” En niet onbelangrijk: één keer schuldig betekent dat iemand nooit meer in aanmerking komt voor een functie bij de bond.

De Belgische voetbalwereld lijkt hiermee een gelijkaardig pad te bewandelen als de noorderburen. De Nederlandse KNVB lanceerde zo’n jaar geleden een breed actieplan met onder meer een meldpunt, waar tot eind vorig jaar honderd meldingen van racisme binnenliepen.

Daarom hoeft het wel geen jaar te duren vooraleer België de discussie over het WK 2022 in Qatar voert. In Nederland is het onderzoekswerk van de Britse krant The Guardian een politieke kwestie geworden. Al minstens 6.500 arbeidsmigranten stierven bij de bouw van infrastructuur, onder meer door extreme hitte. Het zou ook als discriminatie bestempeld kunnen worden: het zijn enkel mensen uit lageloonlanden die het vuile werk opknappen.

Moet ons land, nummer één op de FIFA-ranking, daar wel naartoe? Bossaert wenst voorlopig niet te reageren op die vraag. “De focus ligt vandaag op het positieve verhaal dat we hier in België proberen te schrijven.”