Axel Merckx na de klappen die zijn familie incasseerde: ‘Weldra weer fietsen met mijn vader’

Morgen is het exact twintig jaar geleden dat Axel Merckx de achtste rit van de Giro op zijn naam schreef, in Prato. Dezer dagen zit hij nog steeds op de fiets, maar dan in Canada. ‘Ik klaag niet over de coronacrisis. Iedereen in de familie is oké.’

Canada ging vrijwel meteen op slot bij de uitbraak van het virus. De voorbije dagen zijn in de provincie British Columbia nog amper nieuwe besmettingen vastgesteld, zegt Axel Merckx (47). “Maar het blijft opletten. We leunen dicht tegen de Amerikaanse grens aan. Als die weer opengaat, wordt het gevaarlijk. Sinds maandag zijn we overgestapt op fase 2 van de exitstrategie en werden de maatregelen wat versoepeld. Fase 3 is voorzien voor juli, augustus. Met zijn allen hopen we stilaan toch te kunnen aanknopen met de normaliteit.”

Met zijn allen, dat betekent: Jodi, dochters Axana (19) en Athina (14) en uzelf?

Axel Merckx: “Axana is achtergebleven in de States, waar ze internetschool volgt aan de universiteit van Arizona. Internationaal reizen is toegestaan in uitzonderlijke gevallen, maar toen Covid-19 daar in alle hevigheid losbarstte vonden we het te risicovol om haar op een vliegtuig te laten stappen. Ze trekt prima haar plan.

“Ook Athina volgt school via internet. Thuis. Eigenlijk verandert er niet veel voor haar. Door haar medische problemen leefde ze al een beetje in afzondering. Ook zij doet het goed. Geleidelijk aan vindt ze haar draai en begint ze opnieuw wat te sporten.”

Dat blijkt op Instagram: boksen, fitnessen, voetballen, tot zelfs dansen met papa toe.

“Ja, een mens moet iets doen om zichzelf gelukkig te houden. Ik heb nog nooit zo veel in de tuin gewerkt. Die ziet er goed uit. Ik probeer actief te blijven, een gezonde geest in een gezond lichaam te kweken. Maar die dance moves dus… Ze blééf maar aandringen. (grijnst) Er is nog veel werk aan bij mij.

“Haar chemokuur in Vancouver (78 behandelingen, 3 weken op 4, 2 jaar lang, JDK) verloopt redelijk goed. Ze krijgt weer wat beweging in die geteisterde knie en zo groeit automatisch de zin in sporten, revalideren, wederopbouwen. Ze voetbalt en fietst graag, dus hebben we dat al een paar keer gecombineerd. Zo geraakt ze haar energie kwijt.”

Haar chemokuur verloopt ‘redelijk goed’. Het gaat dus de juiste kant op?

“De laatste MRI-scan in april was hoopgevend. Er zijn geen nieuwe tumoren vastgesteld. En de andere, die zich aan het vormen waren, zijn na amper enkele maanden chemo al 10 procent kleiner geworden. Hopelijk zet die trend zich nu door en is het over een jaar à anderhalf jaar allemaal voorbij.”

Een leven zonder koers, zonder voetbal, zonder sport. Loopt u de muren niet op?

“Sportfanaten als ik hebben het niet makkelijk nu. Ik kijk graag voetbal, wielrennen, formule 1… Plots is er de totale leegte. Dat is toch aanpassen. Het is een van de lessen van Covid-19: je beseft pas wat je mist als het er niet meer is. Laat ons van harte hopen dat we vanaf 1 augustus weer aan koersen toekomen, dat kort nadien het voetbal op gang komt en we toch nog veel sport te zien krijgen. We zullen er dan des te meer van genieten.”

Eind maart zag u het wat dat betreft nog somber in. ‘De gezondheid primeert, sport is dit jaar ondergeschikt. Laten we volgend jaar met een blanco pagina herbeginnen’, zei u toen. Kijkt u er nu anders tegenaan?

“De voorwaarde is dat het op een gezonde, verantwoorde manier kan gebeuren. Net daar knelt het schoentje. Een heropflakkering van het virus zal er waarschijnlijk wel komen. Maar zelfs zonder vraag ik me af: zullen we plots weer met zijn allen de hele wereld kunnen rondreizen zonder elkaar in gevaar te brengen? En zo niet: hoe los je dat dan op met renners uit Amerika die in Europa moeten koersen? Helaas zijn volksgezondheid en economie in dezen niet compatibel. Het wordt op een bepaald moment kiezen: houden we alles langer dicht en doen we de economie pijn, of keren we terug naar het normale bedrijfs- en sociale leven met het risico op extra mensenlevens?”

Hoe verteert uw eigen jongerenteam Hagens Berman-Axeon deze crisis?

“Zoals alle andere WorldTour- en Proteams. Ook al draaien we op een veel kleiner budget (1,1 miljoen euro, JDK), het probleem blijft gelijk: sponsors betalen zonder dat we hun publicitaire return kunnen bieden. We prijzen ons gelukkig dat ze dat tot dusver grotendeels zijn blijven doen. Maar als we binnenkort gesprekken moeten voeren met het oog op 2021, zou dat weleens problematisch kunnen worden.”

U zet ook mee de schouders onder het WK wielrennen in Portland, Oregon (VS). Wat is uw rol precies?

“Ik help onder meer het parcours uitstippelen. Ze willen het attractief maken, maar het mag geen slagveld worden. Een WK-circuit moet elk type renner kans bieden op de regenboogtrui. De organisatoren moeten nog de nodige fondsen bij elkaar sprokkelen. We rekenen ook op de steun van de lokale autoriteiten. Ten vroegste voor 2025, maar we mikken eerder op 2026. We werken er hard aan. Tegen het einde van het jaar hadden we ons dossier graag klaar gehad, maar door de coronacrisis wordt dat mogelijk iets later.”

Ook de zwemcarrière van dochter Axana staat on hold. En dat terwijl ze zo goed op dreef was en olympische ambities koesterde.

“Ze heeft er keihard voor gewerkt. Maar het is voor elke atleet inbinden. Ach, Axana is nog jong. Nuchter bekeken is het voor haar misschien niet eens zo slecht dat de Spelen zijn verplaatst naar 2021. Dan kan ze nog een jaar groeien en sterker worden. Hopelijk mag ze dan in Tokio de Belgische kleuren verdedigen. Dat zou fantastisch zijn.”

De hele familie, glimmend van trots op de grandstands, niet het minst oma Claudine en opa Eddy. Houden jullie contact met hen?

“Dagelijks. Facetime houdt ons ‘geestelijk’ bij elkaar. Ook voor hen zijn het geen optimale omstandigheden. Ze zitten in een risicovolle leeftijdsgroep en moeten dus opletten.”

Uw vader heeft moeilijke maanden achter de rug, nadat hij in oktober onwel werd en viel met de fiets. Maar hij zit meer in met Athina dan met zijn eigen gezondheidstoestand.

“Eigen aan grootvaders, hé. Hij is er een uit de duizend. Als iemand van de familie iets overkomt, uit mijn kroost of die van mijn zus Sabrina, leeft hij heel fel mee. In zo’n geval wil je zelf verantwoordelijkheid en initiatief nemen, maar als je zo ver weg woont is dat ingewikkeld. De hoopgevende laatste resultaten van Athina zullen hem in elk geval hebben opgemonterd.

“Het gaat ook effectief beter met hem. Hij mag opnieuw wat sporten. Ik kijk ernaar uit om weldra weer samen op het gemak een paar uur te gaan fietsen. Hoe rijk zijn palmares ook mag zijn, hoe vaak hij de Tour ook heeft gewonnen, ik zie hem in de eerste plaats als mijn vader. Iemand die me altijd door dik en dun heeft gesteund.”

Heeft alles wat jullie de voorbije maanden is overkomen die familieband nog hechter gemaakt?

“Hoeveel hechter kan hij nog worden? Laat ons zeggen dat het één zaak duidelijk stelt: die band gaat nooit kapot.”