Artsen raden intensief sporten in week na vaccinatie af: wat is er aan de hand?

Minstens drie jonge wielrenners zijn de afgelopen weken na een wedstrijd of training in het ziekenhuis beland met hartklachten. Stuk voor stuk werden ze net daarvoor gevaccineerd tegen het coronavirus. ‘Doe het een week kalm aan na elke prik’, zeggen artsen.

Fris als een hoentje stond Yarno Van Herck (15) afgelopen zondag aan de start van de koers in Vorselaar. Een thuismatch voor de tweedejaarsnieuweling, die bij Acrog-Tormans Balen BC bezig is aan een topseizoen. Twee dagen daarvoor had hij zijn eerste Pfizer-prik in de arm gekregen, maar daar had hij geen last van. “Zelfs geen stramme arm of zo”, vertelt hij. En dus vertrok hij. Twee ronden alleen voorop, want in topvorm. “Maar ineens kreeg ik steken in mijn borstkas aan de linkerkant. Niet zomaar een pijnscheutje, dat waren echt verlammende steken. Ik kon niet anders dan me terug in het peloton te laten zakken en de koers in het wiel uit te peddelen.”

Na de wedstrijd werd het niet beter. De steken waren dan wel verdwenen, de koortsthermometer gaf 39,7 graden aan en meer dan een halfuur na aankomst tikte Yarno’s hart nog steeds 120 slagen per minuut. Het verdict in het ziekenhuis van Herentals: een ontsteking van de hartspier.

Het verhaal van Yarno Van Herck komt niet uit de lucht gevallen bij Acrog-Tormans Balen BC. In de dagen en weken daarvoor werden nog twee van hun leden getroffen. Ook nadat ze pas waren ingeënt.

“Onze ploeg telt 170 renners, waarvan zo’n 80 nieuwelingen en juniors”, vertelt voorzitter Jef Robert. “Allemaal jongeren tussen 15 en 17 die de afgelopen weken hun vaccin kregen. Het begon met Joppe Erpels (17) die daags na zijn spuit aan de start van een koers kwam. Hij voelde zich gezond en er was niemand die hem of ons had gewaarschuwd voor enig gevaar. Maar de dag na de wedstrijd werd Joppe wel opgenomen op intensieve zorg met hartproblemen. Hij komt dit jaar niet meer aan koersen toe.”

Goed twee weken later viel er opnieuw slecht nieuws bij de ploeg binnen. Deze keer was het Xander Verhagen (17) die de dag na zijn vaccin onwel was geworden op training. “Hij was er met acht dagen rust van af en ook de andere jongens zijn aan de beterhand, maar toch. Dit is ronduit zorgwekkend. Onze beloften, tussen 19 en 23 jaar, werden eerder ingeënt en daar had niemand klachten. Nu tellen we er drie op rij.”

Onderzoek loopt

Dat het opletten geblazen is na een besmetting met het coronavirus was bekend. Dat ook het vaccin tegen het virus nu problemen kan veroorzaken, sijpelt nu pas door. “Mijn telefoon staat roodgloeiend”, zegt Kris Van der Mieren, arts van de Belgische wielerbond. “In juli viel er een brief van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten binnen over de risico’s van de twee mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna. Daarin staat dat er zich in zeer zeldzame gevallen myocarditis en pericarditis (hartspierontsteking en ontsteking van het hartvlies, BCL) kan optreden in de veertien dagen na vaccinatie. En dat vaker na een tweede dosis én bij jonge, sportieve mannen. Zeldzame gevallen, zeggen zij, maar we hebben nu weet van drie. Zo zeldzaam is dat niet meer. Dan maken wij ons ongerust.”

Een rechtstreekse link tussen het vaccin en de hartproblemen aantonen is onmogelijk. Daarvoor is uitgebreid onderzoek nodig. “Dat loopt”, zegt cardioloog Guido Claessen (UZ Leuven). “In Israël bijvoorbeeld zijn 120 personen op 5 miljoen gevaccineerden geïdentificeerd die na een tweede dosis een hartontsteking kregen.”

Wellicht loopt het fout bij de immuunreactie die zo’n spuit uitlokt om antistoffen aan te maken tegen het coronavirus, zegt Van der Mieren. “En die reactie blijkt nu ook de hartspier te kunnen raken. Niet zonder risico, want een ontsteking kan hartritmestoornissen, littekenweefsels en zelfs hartfalen veroorzaken.”

Officieel advies over sporten na het coronavaccin is er voorlopig niet. Artsen willen ook geen paniek onder jonge sporters zaaien. Maar alertheid is wel aan de orde, benadrukken ze. “Bij onzekerheid moet je nu eenmaal kiezen voor het meest zekere en dat is tijd nemen”, zegt Van der Mieren. Claessen beaamt: “Een hartspierontsteking kan iedereen treffen, voor alle duidelijkheid. Alleen ga je de spier bij het sporten wel extra belasten. Minstens een week rust, indien mogelijk zelfs twee is wijselijk. Niet dat sporten dan compleet uit den boze is, maar plan toch geen competitie of gekke uitdagingen en doe het rustig aan.”

Wees hoe dan ook waakzaam voor eventuele bijwerkingen tijdens die veertien dagen, besluit Van der Mieren. “Voel je spierpijn? Ben je snel vermoeid of kortademig? Het blijft uitzonderlijk, maar wie een weerslag voelt van zijn vaccin laat intensieve inspanningen achterwege.”