Amerikaanse basketbalster wordt speelbal van Moskou

Emma Meesseman kent Brittney Griner (31) goed. Ze zijn al jaren ploegmaats bij Jekaterinenburg en wonnen de ene prijs na de andere met de Russische club. Jekaterinenburg is zoals Real Madrid in het voetbal: kapitaalkrachtig en onweerstaanbaar voor topspeelsters. Ook in 2022 lag Jekaterinenburg op schema voor de titel in eigen land en in de EuroLeague, tot Rusland aan zijn oorlog tegen Oekraïne begon. De internationale basketbalbond FIBA sloot alle Russische clubs uit.

Het signaal voor de buitenlandse speelsters, onder wie Meesseman, om hun koffers te pakken. Sportief viel er toch niets meer te rapen en door het sluiten van het luchtruim riskeerden ze geïsoleerd te raken. Ook Griner was klaar om naar huis terug te keren. In mei begint in de States het WNBA-seizoen. Griner verdient bij Phoenix dit jaar 210.000 euro, een vijfde van wat Jekaterinenburg haar zou betalen.

Terwijl alle Amerikaanse speelsters thuis zijn, raakte Griner Rusland niet uit. In de luchthaven van Moskou werd ze in februari gearresteerd nadat tijdens een douane-inspectie patronen met cannabisolie in haar handbagage werden ontdekt. Illegale drugssmokkel, daar staat een celstraf tot tien jaar op.

Drie weken later is er nog altijd geen nieuws. Het is al van 5 februari geleden dat de Amerikaanse nog een bericht op sociale media postte. Haar vrouw Cherelle maakt zich grote zorgen. “Elke dag dat ik niets van je hoor slaat mijn hart een slag over”, schreef ze op Instagram. “Ik mis je stem. Ik mis je aanwezigheid. Je hoort bij ons. Er zijn geen woorden om deze pijn te beschrijven.”

Oneerlijk proces

Evelyn Farkas, die voor de Amerikaanse veiligheidsdiensten werkte, zei aan Yahoo Sports dat Griner als bekende gijzelaar weleens als pasmunt kan worden gebruikt in onderhandelingen met de States. “Als we haar vrij willen krijgen, dan zal Rusland zijn eisen stellen”, stelde Farkas. “Zoals bij het uitwisselen van gevangenen. Ze kunnen ons ook bedreigen of chanteren om iets gedaan te krijgen. Voor Rusland zal ze in elk geval een nuttige pion zijn.”

Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, aarzelde om commentaar op haar aanhouding te geven, om privacyredenen. “Maar wanneer een Amerikaans burger waar ook ter wereld wordt opgesloten, dan staan we altijd klaar om te helpen, ook in Rusland.”

William Partlett, een expert in Russische politiek, meent dat Griner in slechte papieren zit, zeker nu er minder diplomaten in Rusland zijn om haar dossier te bepleiten. Bovendien vreest hij voor een oneerlijk proces. “Het is aannemelijk dat de rechter en aanklager instructies van hogerhand afwachten. Ze kan een pion worden in de onderhandelingen.”

Intussen is in de VS een petitie gestart om de populaire basketbalspeelster vrij te krijgen, maar het zou weleens lang kunnen duren voor dat gebeurt. Paul Whelan, een gewezen Amerikaanse marinier, werd in 2018 tot zestien jaar veroordeeld wegens spionage. Trevor Reed, ook een ex-marinier, kreeg in 2019 een gevangenisstraf van negen jaar omdat hij in beschonken toestand een politieagent zou hebben aangevallen. Beroep haalde niets uit.

Blinken zei zondag nog dat beiden onterecht worden gevangengehouden. De familie van Reed vreest dan ook dat de klacht tegen Griner volledig verzonnen is en dat ze helemaal geen cannabis bij zich had.