Al vier etappezeges in de Tour voor Jumbo-Visma, maar ploeg mag het uitleggen voor gebruik ketonen

Met de vreugde rond de winnende Wout Van Aert kwam het einde aan een gekke dag. Zijn wielerploeg Jumbo-Visma moest zich vooral verdedigen voor het gebruik van ketonendrankjes.

“Fuck!” Uitgeput hangt Wout Van Aert (24) maandag in Albi over zijn fiets. Het leek toch een gewonnen zaak, vanaf de zijlijn, maar veel Vlamingen zijn nu eenmaal niet zo geneigd meteen hoog van de toren te blazen. Is hij er soms niet zeker van dat hij de Italiaan Elia Viviani is voorgebleven, in de laatste meters van de eindsprint, vlak na de brug over de Tarn? De woordvoerder van de ploeg heeft er meer vertrouwen in. “Ik denk dat-ie voor jou is, Wout.” Dan klinkt de speaker: “Van Aert! Jumbo!”

De aanhoudende juichkreten komen uit zijn tenen. De voormalige wereldkampioen veldrijden legt hier in zijn eerste deelname aan de Tour de France de sprintelite erop, met Caleb Ewan, Michael Matthews en Peter Sagan. Hij omarmt met hartstocht ploeggenoot Steven Kruijswijk, zijn kamergenoot, die net de finish is gepasseerd. Geestverwanten zijn het. Rustig. Serieus. Harde werkers, beiden.

Roerige dag

Het is een klinkend slot van een roerige dag voor de ploeg, die nu na tien etappes in Frankrijk al op vier zeges staat. ’s Morgens bij het vertrek uit Saint-Flour ziet de ploeg zich tot eigen verbazing genoodzaakt tekst en uitleg te geven over het gebruik van extra ketonen, een lichaamseigen stof die wordt aangesproken als de suikers in het lijf zijn opgebrand en de honger toeslaat. Het staat niet op de lijst van verboden middelen. De bevestiging van manager Richard Plugge van Jumbo-Visma in De Telegraaf dat zijn renners het krijgen, leidt toch tot vragen bij de bus, waarna even het zwijgen wordt verkozen. Alleen sportief directeur Merijn Zeeman, net voor enkele dagen vertrokken uit de Tour, is het aanspreekpunt.

Het team kruipt in de wedstrijd bepaald niet in de schulp. In de jacht op enkele vluchters verzet stoomlocomotief Tony Martin bergen werk. Maar als mede door toedoen van Ineos op 30 kilometer van Albi het peloton in waaiers uiteenvalt, raakt de onbetwiste kandidaat voor de eindsprint, Dylan Groenewegen, achterop.

De aandacht verplaatst zich meteen naar voren, waar Kruijswijk en Van Aert zich ophouden. In de plotselinge erosie missen belangrijke concurrenten voor het algemeen klassement , onder wie Thibaut Pinot, Jakob Fuglsang en Rigoberto Urán, de aansluiting met de kop, een wanhopige achtervolging in de warme wind ten spijt. Ze zouden in de rit uiteindelijk één minuut en veertig seconden op de gele trui prijsgeven, Kruijswijk springt in het algemeen klassement van de zevende naar de vierde plek.

Van Aert besluit in Albi het wiel van groenetruidrager Peter Sagan te kiezen. Dat de groep niet groot meer is, was in zijn voordeel, verklaart hij achteraf. Dan is er ruimte en hoeft hij geen rekening te houden met spurtbommen die zich volgens hem geregeld als gekken gedragen. Na zijn ritwinst in het Critérium du Dauphiné vorig maand, heeft hij ook meer vertrouwen in eigen kracht. “Het is anders sprinten als je weet dat je ze aankan.”

Perikelen

Hij heeft zijn plek gevonden bij de ploeg, nadat hij vorig jaar voortijdig zijn contract bij het Belgische Veranda’s Willem Crelan verbrak, uit onvrede over een aanstaande fusie met Roompot en enkele botsingen met manager Nick Nuyens. Mede door die perikelen was hij in het veldritseizoen geen partij voor zijn grote rivaal Mathieu van der Poel, maar sinds zijn aansluiting bij Jumbo onderscheidt hij zich met sterk rijden op de weg. “Ik ben beter dan voorheen”, stelt hij maandag vast. Hij zwaait de ploeg alle lof toe voor de strategie op deze chaotische dag. “Het hoofd koel houden in lastige situaties, dat is de kracht van dit team.”

Daar is intussen ook sportief directeur Zeeman vanuit Nederland mee bezig, als hij tracht de argwaan over de ketonen in te dammen. Na langdurig onderzoek gebruiken de renners sinds een half jaar het middel in wedstrijden. “Als het begrip wonderdrankje valt, is de reflex dat het wel niet zal kloppen. Maar het is niet meer dan een voedingssupplement. Het dient naast vetten en koolhydraten als een extra energiebron en is een klein stukje in onze hele voedingspuzzel. Als iemand er een flesje van neemt, ga je er echt niet gelijk harder door rijden. Het gaat om het hele pakket.”

Zeeman wijst erop dat het performanceteam van de ploeg nauw samenwerkt met de Nederlander Asker Jeukendrup, een vooraanstaand sportvoedingswetenschapper.

Vermoedens

Over het nut van ketonen lopen de meningen uiteen. Luc van Loon, bewegingswetenschapper en hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht verklaarde twee maanden geleden na berichten over de entree van het middel in het peloton dat de meerwaarde in prestaties allesbehalve vaststaat. Bevestigend onderzoek ontbreekt. Wel zijn er vermoedens dat het drankje het herstel na een zware inspanning bevordert. Volgens Zeeman leert de ervaring dat dit effect er niet is.

Er zijn meer ploegen die ketonen gebruiken, maar navraag bij Ineos en Sunweb leert dat niet elk team overtuigd is. Volgens een woordvoerder van Sunweb krijgen renners het niet omdat de uitwerking op lange termijn voor de gezondheid niet vaststaat. Zeeman meent dat je daarmee atleten tekort doet. “Als we daarover zouden twijfelen, zouden we het niet gebruiken. Gezondheid staat bij ons op de eerste plaats.”

In Albi maakt Kruijswijk na de finish de balans op; ketonen komen niet meer ter sprake, hij heeft wel wat anders aan zijn hoofd gehad. “Het is ongelooflijk dat we bijna de hele dag voor Dylan rijden en dat Wout het afmaakt. Het liep wat op voor de finish, dat was in zijn voordeel. Hij flikt het gewoon.”

Hij weet dan nog niet hoeveel hij op Pinot cum suis heeft gewonnen. “Het was een gevecht om voorin je positie te houden. Ik weet niet wanneer ze losten. Na een bocht hoorde ik dat er tachtig man af gingen, misschien was het toen. Is het ruim anderhalve minuut? Kijk, dat is lekker. Die pak je bergop of in een tijdrit niet zomaar terug.”