NieuwsBegroting
Wallonië aan wurgkoord: 1,7 miljard euro minder financiering tegen 2039
Een nieuwe studie over de financiering van de deelstaten toont andermaal hoe groot de financiële uitdagingen de komende jaren zijn voor Wallonië. Tegen 2039 krijgt Wallonië per jaar liefst 1,7 miljard euro minder van de federale overheid.
De deelstaten van ons land krijgen ieder jaar van de federale overheid een som geld waarmee ze hun eigen bevoegdheden kunnen financieren. Denk maar aan de organisatie van onderwijs of het betalen van kindergeld. De berekening van die overdrachten wordt geregeld in de Bijzondere Financieringswet, een ingewikkeld kluwen van dotaties en compensatiemechanismen.
De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), een adviesorgaan van de Vlaamse regering en het Vlaams Parlement, neemt in een nieuwe studie de evoluties van de overdrachten onder de loep. De deelstaten zullen de komende jaren immers geleidelijk aan minder geld krijgen uit de federale pot. Uit die studie blijkt opnieuw in welke benarde situatie zuidelijk België de komende jaren terechtkomt.
Vlaanderen - het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap samen - moet het tegen 2039 met 250 miljoen per jaar minder doen. Referentie voor de cijfers is de waarde van 1 euro in 2021, om de effecten van inflatie uit te filteren. Anders gezegd: mocht die daling zich nu meteen voordoen, dan moet Vlaanderen zijn beleid voeren met 250 miljoen minder inkomsten.
Wallonië - het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschap - krijgt veel hardere klappen. Dat moet het tegen 2039 met 1,74 miljard euro minder rooien, per jaar. De horizon van 2039 is niet lukraak gekozen. De SERV onderzocht de evoluties tijdens deze en de volgende drie legislaturen in de deelstaten. Wallonië heeft dus nog drie regeerperiodes om die aanzienlijke minderinkomsten het hoofd te bieden.
Dat belooft een immens karwei te worden. Nu al zit Wallonië in bijzonder slechte papieren - de Franse Gemeenschap is zo goed als failliet. Belfius, huisbankier van het gewest, heeft zo weinig vertrouwen in de financiële toekomst van Wallonië dat het vorig jaar de kredietlijnen halveerde. Op lange termijn is de situatie onhoudbaar.
De studie toont ook aan hoe Vlaanderen en Wallonië de komende jaren financieel verder uit elkaar dreigen te drijven. De totale inkomsten via de Bijzondere Financieringswet waren in 2021 vergelijkbaar: 5.045 euro per capita in Vlaanderen, 5.033 voor Wallonië. Tegen 2039 zal Vlaanderen evenwel per persoon 234 euro meer krijgen dan Wallonië.
Ook Brussel staat voor enorme uitdagingen, blijkt uit de studie van de SERV. Verhoudingsgewijs is de daling van de inkomsten zelfs nog groter dan in Wallonië. En ook de Brusselse begroting is al jaren een zorgenkind.
De onderzoekers benadrukken daarnaast dat Vlaanderen niet op zijn lauweren kan rusten. De inkomstendaling “mag niet onderschat worden qua beleidsuitdaging”, klinkt het. Een deel van de reden dat Vlaanderen minder hard terugvalt dan andere deelstaten is dat het aanzienlijk meer geld toegestopt zal krijgen voor ouderenzorg - door de snellere groei van het aantal 80-plussers. Maar aan die vergrijzing hangen natuurlijk ook kosten vast voor de overheid.
De SERV besprak de studie ook al met de Vlaamse regering. Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) ziet vooral dat Franstalig België niet de nodige stappen heeft genomen om financieel zelfredzaam te worden. “Wallonië en Brussel kregen al een nieuwe kans en meer dan 10 jaar de tijd, maar ze hebben de opportuniteit opnieuw aan zich laten voorbijgaan. Er is opnieuw een decennium voorbijgegaan zonder vooruitgang, de Vlaming kan dit niet langer betalen. Een budgettair beleid voeren zoals in Brussel of Wallonië komt steeds met een prijs, vroeg of laat.”
