Nieuws
Vredesonderzoekers zien wereld evolueren naar nieuw crisistijdperk: ‘Toxische mix van factoren’
Een gevaarlijk samenspel van milieu- en veiligheidscrisissen vormt een complex risico voor de wereldvrede en luidt een nieuw tijdperk van onvoorspelbare risico’s in, waar onze beleidsmakers niet voldoende op zijn voorbereid. Dat zeggen onderzoekers van vredesonderzoeksinstituut SIPRI. Ondertussen roept Oxfam beleidsmakers vandaag in een rapport op om maatregelen te nemen tegen extreme armoede.
In een rapport schetsen de onderzoekers van het in Stockholm gevestigde instituut een somber beeld van de toekomstige veiligheidssituatie in de wereld. Ze waarschuwen onder meer voor de explosieve mix van milieucrisissen enerzijds - zoals de klimaatverandering, de schaarste van grondstoffen en het uitsterven van soorten - en veiligheidscrisissen en andere bedreigingen, zoals de coronapandemie, anderzijds.
Als voorbeeld halen ze onder andere de situatie in Somalië aan, waar de aanhoudende droogte en andere gevolgen van de klimaatverandering, in combinatie met armoede en een zwakke regering, de mensen in de armen hebben gedreven van de islamitische terreurmilitie Al-Shabaab. En in Midden-Amerika heeft de impact van de klimaatverandering op de graanoogst, in combinatie met geweld en corruptie, voor een grotere migratiestroom naar de VS gezorgd, aldus het rapport.
Toxische mengeling
De Zweedse ex-minister van Buitenlandse Zaken en voormalig EU-commissaris voor Milieu Margot Wallström schrijft in een voorwoord dat “de mengeling toxisch, ingrijpend en verwoestend” is. Instellingen die de macht hebben om er iets aan te doen, worden bovendien veel te langzaam wakker, hekelt ze.
“Veel milieudeskundigen stellen dat we ons nu op een cruciaal punt bevinden: we kunnen de milieucrisis op zijn beloop laten of het probleem nu erkennen en er iets aan doen”, reageert SIPRI-directeur Dan Smith. “Het slechte nieuws is dat dit uiterst belangrijke moment er komt net in een periode dat de internationale politiek in een verschrikkelijke staat verkeert."
Oxfam-rapport
Ook Oxfam komt vandaag, de dag dat in Davos het Wereld Economisch Forum (WEF) begint, met een nieuw rapport. De solidariteitsorganisatie schrijft onder meer dat de prijzen van levensmiddelen overal ter wereld stijgen. Die prijsstijgingen dreigen tegen het einde van dit jaar 263 miljoen extra mensen in extreme armoede te duwen. Oxfam hekelt de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk en roept beleidsmakers op maatregelen te nemen.
Uit het rapport blijkt dat bedrijven uit de farmaceutische, energie- en voedselindustrie recordwinsten boeken. Tegelijk worden mensen overal ter wereld geconfronteerd met stijgende prijzen voor die levensmiddelen. In de armste landen spenderen mensen dubbel zo veel van hun inkomen aan voedsel, maar ook in de rijkere landen zoals België klimmen de prijzen de hoogte in. En dat zorgt voor sociale en politieke onrust.
Daarom roept Oxfam de beleidsmakers die aanwezig zijn in Davos op om maatregelen te nemen. “Na meer dan twee jaar van een pandemie die heeft geleid tot naar schatting meer dan 20 miljoen doden en zware economische gevolgen, moeten beleidsmakers in Davos kiezen: optreden als mandatarissen voor de miljardairs die hun economie plunderen, of ambitieuze actie ondernemen in het belang van de overgrote meerderheid.”
Vermogensbelasting
De organisatie stelt onder andere voor om een vermogensbelasting in te voeren om extreme rijkdom te herverdelen via sociale maatregelen. In België zou dat zo’n 20,3 miljard euro kunnen opleveren, blijkt uit een studie van de KU Leuven. Daarnaast bevelen ze ook een belasting op de overwinsten van grote bedrijven aan.
“De stijgende rijkdom en de toenemende armoede zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden”, klinkt het bij Oxfam. Terwijl de rijken rijker worden “slaan miljoenen mensen maaltijden over of kloppen ze aan bij voedselbanken, zetten de verwarming uit, kunnen ze hun rekeningen niet betalen en vragen ze zich af hoe ze in hemelsnaam moeten overleven.”
