Vlaanderen wil 1.000 kilometer nieuwe fietspaden, maar deze 100 gemeenten doen niet mee

Een jaar geleden lanceerde minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) het zogenaamde ‘Plan Kopenhagen’, vernoemd naar het fietswalhalla in de Deense hoofdstad. Voor elke twee euro die steden en gemeenten zouden investeren in de aanleg of verbetering van een fietspad, zou de Vlaamse overheid één euro opleggen. Het grootste deel van deze subsidies komt uit de pot van Europese relancemiddelen.

De belangstelling blijkt groter dan verwacht. In totaal werd er voor 1.644 kilometer fietspad aan aanvragen ingediend. Vlaanderen pompt 157 miljoen euro in deze paden. Tel je de investeringen van de lokale besturen erbij, dan komt de totale investering op 412 miljoen euro. Ook de provincies pikken hun graantje mee: voor iedere euro die zij investeren, vooral in fietsostrades, legt Vlaanderen één euro op.

Grote verschillen

Aangezien de aanvragen het budget overtreffen, kan niet ieder bestuur de steun binnenrijven waarop het had gehoopt. Elke gemeente kreeg een budgettaire limiet. “De hoop is dat we tegen 2025, na afloop van de werken, op 1.000 kilometer aan nieuwe of gerenoveerde fietspaden uitkomen”, zegt de woordvoerder van Somers.

Het valt op dat er grote regionale verschillen zijn. Zo hebben een honderdtal gemeenten geen enkele subsidieaanvraag ingediend. Het gaat vooral om landelijke gemeenten, met clusters in West-Vlaanderen en Limburg. De subsidies die zij laten schieten, werden onder het ‘wie eerst komt, eerst maalt’-principe verdeeld over de gemeenten die wel een aanvraag indienden. Zo ontstonden er grote verschillen tussen gemeenten.

De stad Maaseik spant de kroon, met een subsidie van liefst 244 euro per inwoner. De omliggende gemeenten halen een pak minder binnen. In Kinrooi bedraagt de subsidie amper 2 euro per inwoner, in Bree 0 euro. Hetzelfde verhaal zie je bij de op één na grootste slokop, het Oost-Vlaamse Wichelen. Dat krijgt 201 euro per inwoner, terwijl buurgemeente Berlare het met 108 euro moet doen. Wetteren, Lede en Dendermonde krijgen niets.

Niet breed genoeg

Volgens Vlaams Parlementslid Stijn Bex (Groen) is het jammer dat de middelen zo geconcentreerd zitten. “Uiteraard is het positief dat er geld naar fietspaden gaat, maar je merkt dat het geld vooral wordt ingepalmd door lokale overheden die nu al voorlopers zijn qua fietsveiligheid. De gemeenten die achterop hinken, blijven opnieuw aan de kant staan. Zo groeit de kloof.” Volgens Bex gaat de helft van het budget naar 25 gemeenten.

Een bijkomend punt van kritiek van Bex is dat de nieuwe fietspaden niet moeten voldoen aan de nieuwe regels voor fietspaden die afgelopen zomer werden goedgekeurd. Voortaan moet een fietspad bijvoorbeeld 2 meter breed zijn als het in één richting loopt, en 3 meter voor beide richtingen. “Dat klopt. Al blijven die nieuwe richtlijnen natuurlijk wel aanbevolen”, aldus het kabinet-Somers.

Deze gemeenten doen niet mee

• Affligem
• Alveringem
• Arendonk
• Avelgem
• Baarle-Hertog
• Balen
• Beerse
• Bertem
• Bever
• Bierbeek
• Boom
• Borsbeek
• Brakel
• Bree
• De Haan
• Dentergem
• Drogenbos
• Erpe-Mere
• Essen
• Galmaarden
• Gingelom
• Halle
• Hamme
• Hasselt
• Hectel-Eksel
• Hemiksem
• Herent
• Herk-De-Stad
• Herne
• Herstappe
• Hoegaarden
• Hoeselt
• Houthalen-Helchteren
• Hove
• Hulshout
• Jabbeke
• Koekelare
• Kortesem
• Kraainem
• Laakdal
• Laarne
• Lanaken
• Landen
• Langemark-Poelkapelle
• Lede
• Lichtervelde
• Lille
• Linkebeek
• Machelen
• Maldegem
• Meerhout
• Melle
• Mesen
• Middelkerke
• Opwijk
• Oudenburg
• Oudsbergen
• Oud-Turnhout
• Pittem
• Puurs-Sint-Amands
• Retie
• Riemst
• Ruiselede
• Rumst
• Spiere-Helkijn
• Staden
• Steenokkerzeel
• Temse
• Tervuren
• Tessenderlo
• Tremelo
• Vleteren
• Voeren
• Wemmel
• Wetteren
• Wijnegem
• Willebroek
• Wingene
• Zedelgem
• Zelzate
• Zoutleeuw
• Zuienkerke