Van het uithangbord tot de familievriend: deze vertrouwelingen helpen Xi nog steviger in het zadel

Li Qiang, het beschadigde uithangbord

Tot afgelopen voorjaar was Li Qiang (63) de meest veelbelovende beschermeling van Xi, en de grote favoriet om premier te worden. Hij werkte drie jaar lang als persoonlijk secretaris van Xi, in de provincie Zhejiang, en maakte sindsdien snel promotie. In 2017 werd hij partijbaas van Shanghai, doorgaans een springplank naar het Permanent Comité.

Als grote baas van het kosmopolitische Shanghai fungeerde Li Qiang als het marktgezinde uithangbord van Xi. Hij onderhield goede banden met Elon Musk van Tesla, promootte Amerikaans-Chinese relaties en voerde lang een zachter, ondernemersvriendelijk zero-covidbeleid. Afgelopen voorjaar ging dat mis: Shanghai moest in lockdown en verviel in chaos. Li Qiangs reputatie was zwaar beschadigd, en zijn promotie leek van de baan. Maar Xi redeneert anders. Beschadigde reputatie of niet, Li Qiang heeft met zijn keiharde lockdown zijn loyaliteit bewezen, en wordt dus beloond met het premierschap.

Zhao Leji, de opruimer

Een overblijver uit het vorige Permanent Comité is Zhao Leji (65), de trouwe opruimer van Xi. Tijdens Xi’s eerste termijn was Zhao hoofd van de Centrale Organisatie, de machtige CCP-personeelsdienst, die over belangrijke partijfuncties gaat. Op posten die vrijkwamen door Xi’s anti-corruptiecampagne, wist Zhao telkens naaste medewerkers van Xi te plaatsen. Zo hielp hij Xi’s macht uitbouwen.

In Xi’s tweede termijn kreeg Zhao zelf de leiding van de anti-corruptiecampagne. Hij hield grote schoonmaak in de partijrangen, maar lijkt zelf smetjes te hebben opgelopen. Hier en daar gaan geruchten over schandalen onder Zhao’s eigen beschermelingen. Dat Zhao in het Permanent Comité blijft, dankt hij allicht aan zijn loyaliteit en aan oude banden tussen de Zhao- en Xi-familie. Zijn relatief jonge leeftijd maakt het ook moeilijk hem zonder gezichtsverlies uit de CCP-top te zetten.

Wang Huning, het brein

Het brein achter drie Chinese partijleiders: dat is Wang Huning (67). De voormalige politiek wetenschapper heeft een unieke positie in de CCP: hij werkte als adviseur voor opeenvolgende partijleiders Jiang Zemin, Hu Jintao én Xi Jinping. Xi zuiverde zowat alle naaste medewerkers van zijn voorgangers, maar Wang hield hij dicht bij zich. De academicus werd door Xi in 2017 in het Permanent Comité benoemd en krijgt een tweede termijn.

Wang wordt gezien als de theoreticus van de CCP, de architect van Xi’s belangrijkste concepten, zoals de Chinese Droom, het Belt and Road Initiative en zelfs het Xi Jinping Denken. Hij vertolkt het idee dat China een autoritaire staat nodig heeft om wereldleider te worden. Zijn bekendste werk is America against America, gepubliceerd na een verblijf van zes maanden in de Verenigde Staten. Het leest als een pleidooi tegen liberalisering en voor neo-autoritarisme.

Cai Qi, de jarenlange vertrouweling

Cai Qi (66) werkt al 25 jaar nauw samen met Xi Jinping. Hij diende direct onder Xi in de provincies Fujian en Zhejiang, en maakt sinds Xi’s partijleiderschap in 2012 razendsnel promotie. In 2014 werd hij adjunct-directeur van Xi’s nieuw opgerichte Nationale Veiligheid Commissie, een topfunctie gezien Xi’s obsessie met veiligheid. In 2017 werd hij partijbaas in Beijing, wat hem in één klap in het Politbureau katapulteerde. Het toont dat Xi een enorm vertrouwen in hem stelt.

In Beijing was Cai Qi verantwoordelijk voor tal van Xi’s prestigeprojecten, zoals de Olympische Winterspelen en de bouw van satellietstad Xiongan. Zijn reputatie kreeg een knauw toen hij in 2017 met harde hand miljoenen arbeidsmigranten uit Beijing liet verwijderen, maar daar tilde Xi allicht niet zwaar aan. In het Permanent Comité wordt hij verantwoordelijk voor propaganda of economie, al heeft hij weinig ervaring op dat laatste gebied.

Ding Xuexiang, de poortwachter

Van alle hoge partijfunctionarissen is Ding Xuexiang (60) volgens analisten degene die de voorbije vijf jaar het meest tijd met Xi Jinping heeft doorgebracht. Als hoofd van het Algemeen Bureau van het Centraal Comité fungeert Ding als een persoonlijke chef-staf van Xi. Hij regelt zijn vergaderingen, zijn ontmoetingen met andere partijfunctionarissen, zijn dossiers en leeswerk en zijn binnen- en buitenlandse reizen. Hij bepaalt als een poortwachter wie en wat Xi te zien krijgt.

Opgeleid als ingenieur en opgeklommen in wetenschappelijke en technologische departementen staat Ding bekend als een gedegen technocraat. In 2007 werkte hij enkele maanden als assistent voor Xi, toen die insprong als partijbaas van Shanghai, en won hij Xi’s vertrouwen. Toen Xi in 2012 partijleider werd, liet hij Ding meteen naar Beijing overkomen. Ding is jong genoeg om Xi op te volgen, maar mist het juiste profiel en vormt dus geen bedreiging.

Li Xi, de familievriend

Met persoonlijke banden met Xi Jinpings vader die teruggaan tot de jaren tachtig wordt Li Xi (65) als een trouwe bondgenoot van Xi gezien. Hij is afkomstig uit Gansu, waar Xi’s vader in de jaren dertig zijn revolutie startte, en zette daar allerlei eerbetoon voor Xi senior op. Hij maakte carrière in Shaanxi, waar Xi Jinping tijdens de Culturele Revolutie verbleef, en startte daar de lokale Xi-verering. Daarmee cultiveerde Li Xi zorgvuldig zijn imago als Xi-loyalist.

Sinds vijf jaar is Li Xi partijsecretaris van de handelsprovincie Guangdong. Hij trok de economische banden met Hongkong aan, en werkte aanhangers van oud-partijleider Hu Jintao weg, om Xi’s macht te vergroten. Dat mag hij nu in heel China herhalen: Li Xi krijgt de leiding over de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie, de gevreesde anticorruptiewaakhond van de CCP. Hij volgt Zhao Leji op als Xi’s opruimer.