Opnieuw alarmbellen voor ons onderwijs: kennis van wiskunde in Vlaamse basisscholen daalt

De leerlingen scoren duidelijk minder goed voor bijvoorbeeld vermenigvuldigen of het berekenen van inhoud en oppervlakte, melden Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG) woensdag.

Een peilingsonderzoek neemt een representatieve steekproef van scholen en leerlingen en toetst in welke mate de leerlingen de eindtermen beheersen. Voor wiskunde in het basisonderwijs waren er eerder al peilingen in 2002, 2009 en 2016. In 2021 werd er voor de vierde maal een peilingsonderzoek uitgevoerd. Dat gebeurde bij 6.163 leerlingen van het zesde leerjaar uit 327 klassen in 230 scholen.

Er werden in totaal 21 toetsen afgenomen, waarvan 13 behoren tot het domein “getallenleer en bewerkingen” en 8 tot het domein ‘metend rekenen en meetkunde’.

Slechter dan in 2016

Leerlingen van het zesde leerjaar scoorden in 2021 globaal gezien slechter voor wiskunde dan in 2016. Op slechts 5 van de 21 toetsen haalde minstens 75 procent de minimumdoelen voor wiskunde. Op 6 toetsen haalde de helft of nog minder dan de helft van de leerlingen de minimumdoelen.

In vergelijking met 2016 én 2009 gaan de leerlingen er op de meeste toetsen op achteruit. Binnen het domein ‘getallenleer en bewerkingen’ gaan de leerlingen achteruit bij de toetsen ‘veelvouden en delers’, ‘cijferen’, ‘procent berekenen’, ‘verhoudingen en schaal’, ‘problemen oplossen bij getallen en bewerkingen’ en ‘functies en voorstellingswijzen’. Binnen het domein ‘metend rekenen en meetkunde’ presteren de leerlingen op alle toetsen slechter dan in 2016, met alleen ‘maten gebruiken en schatten’ als uitzondering.

Verschillen tussen leerlingen

Er zijn verschillen tussen de leerlingen. Doen het slechter voor wiskunde: leerlingen met een schoolse achterstand, leerlingen met dyslexie of dyscalculie en leerlingen die extra zorg krijgen. Doen het beter voor wiskunde: jongens, leerlingen die thuis enkel Nederlands spreken, leerlingen met een hogere sociaal-economische status en kinderen van ouders die positief staan ten opzichte van wiskunde.

“Er is een vertekening door corona”, reageert Vlaams minister Weyts. “We betalen een prijs voor de collectieve schoolsluitingen. Maar we mogen niet alles toeschrijven aan corona en we mogen hier ook geen vrede mee nemen. Deze resultaten zijn alarmerend, zeker wat wiskunde betreft. We gaan zorgen voor Vlaamse toetsen om veel meer vinger aan de pols te houden. Ik pleit ook voor een nog sterkere focus op Nederlands en wiskunde in het basisonderwijs.”

Walentina Cools, algemeen directeur van de OVSG, ontkent niet dat deze resultaten niet zijn wat ze moeten zijn. “Dit peilingsonderzoek versterkt onze eigen inzichten bij de creatie van ons nieuwe leerplan. Gelukkig biedt de ontwikkeling van nieuwe eindtermen en leerplannen een uitstekende kans om het wiskundeonderwijs in de basisschool vanaf september 2023 een nieuw elan te geven.”