Nieuwe coronavariant op komst: wat is centaurus, en moeten we ons zorgen maken?

1. Een nieuwe subvariant van omikron

De nieuwe subvariant, die officieel nog geen naam heeft maar informeel BA.2.75 of centaurus genoemd wordt, is een mutatie van de BA.2-variant die begin dit jaar korte tijd dominant was in onder meer Europa.

Het gaat dus opnieuw om een versie van de omikronvariant, die sinds het begin van het jaar het wereldwijde coronalandschap domineert. Sinds de opkomst van omikron zijn er - behalve de subvarianten - geen nieuwe varianten van het coronavirus meer opgedoken.

2. Voor het eerst ontdekt in India

De nieuwe subvariant is voor het eerst opgedoken in India en rukt daar snel op. Ze concurreert er met de BA.5-subvariant die momenteel de wereld overspoelt, en die bij ons mede verantwoordelijk is voor de huidige zomergolf. Begin juli was centaurus in India al goed voor bijna een kwart van de onderzochte positieve coronatests. De nieuwe subvariant komt het meest voor in de regio Mumbai.

Intussen heeft de nieuwe subvariant zich ook al verspreid naar tien andere landen, waaronder Australië, Japan, Canada en de VS. In het Verenigd Koninkrijk werden al vijf besmettingen ontdekt, in Duitsland twee.

In België is BA.2.75 nog niet waargenomen, maar volgens wetenschappers is dat slechts een kwestie van tijd. Viroloog Steven Van Gucht sluit niet uit dat centaurus “spoedig” bij ons zal opduiken, zo zegt hij aan La Dernière Heure.

3. Mogelijk besmettelijker dan eerdere varianten

Aanwijzingen dat de nieuwe subvariant ernstiger ziek maakt, zijn er niet. Wel lijkt het erop dat hij weer wat beter kan ontsnappen aan antistoffen.

Hoewel er nog veel onduidelijkheid is over de nieuwe subvariant, baart het experts zorgen dat centaurus veel mutaties heeft ondergaan. Zo heeft BA.2.75 acht extra mutaties op de spike-eiwitten in vergelijking met BA.2. Die spike-eiwitten spelen een centrale rol bij het binnendringen van het virus in cellen, waardoor deze subvariant vele malen besmettelijker zou kunnen zijn dan zijn voorgangers.

Dat zou kunnen betekenen dat wie onlangs corona had, opnieuw besmet kan worden.

4. Reden tot ongerustheid?

Verschillende wetenschappers luiden de alarmbel nu deze nieuwe variant in opmars is terwijl het grootste deel van de wereld de coronamaatregelen heeft laten varen.

“Ik hoop maar dat het vals alarm is”, zei de Oostenrijkse celbioloog Ulrich Elling in een technische bespreking op Twitter. “Maar de mutaties die we hier zien, bevallen me niets.”

Ook Tom Peacock van het Imperial College of London meent dat BA.2.75 goed in de gaten gehouden moet worden. “Geen van deze mutaties is individueel zorgwekkend, maar als ze allemaal samen op hetzelfde moment verschijnen is dat een andere zaak”, klinkt het.

Sciensano-viroloog Steven Van Gucht relativeert. “Dit is een normale evolutie”, zegt hij aan La Dernière Heure. “Wat we in dit stadium kunnen zeggen, is dat deze variant mutaties heeft op belangrijke locaties, waardoor een zekere immuunontwijking veroorzaakt zal worden, zoals in het verleden het geval was met andere varianten.”

Volgens Van Gucht is het lang niet zeker dat de nieuwe variant bij ons dominant zal worden. Daarvoor moet hij zich snel onder de bevolking kunnen verspreiden, en daarover is voorlopig weinig geweten. Parallellen trekken met India heeft volgens hem geen zin, omdat de vaccinatie- en epidemiologische situatie er anders is dan de onze. “Het feit dat deze subvariant daar vaste voet aan de grond krijgt, betekent niet noodzakelijk dat hij hier over een paar weken dominant zal zijn.”

De belangrijkste vraag is of we nog goed beschermd zijn tegen complicaties en ernstige ziekte. “In het algemeen hebben we een vrij goede bescherming tegen ziekenhuisopname, behalve voor een klein deel van de bevolking. We moeten de situatie dus goed opvolgen”, besluit Van Gucht.