Jongeren compenseren (voorlopig) terugval op de huizenmarkt: ‘Ze bijten door de zure appel heen’

Zelfs in crisistijden heeft de Belg nog steeds een baksteen in zijn maag. In de voorbije drie maanden werden slechts 1,4 procent minder woningen verkocht dan in diezelfde periode vorig jaar, blijkt uit de nieuwste Notarisbarometer van de van de Federatie van het Notariaat (Fednot).

Die daling komt vooral door een erg rustige maand juli, terwijl er in augustus en september zelfs meer woningen verkocht werden dan in diezelfde periode vorig jaar. “Dat de terugval zo beperkt is, is toch een verrassing”, zegt notaris Bart Van Opstal. Volgens hem viel de achteruitgang mee omdat een groep net actiever geworden is: kopers onder de dertig jaar. Die trend werd al duidelijk in de eerste helft van het jaar. “Jongeren kiezen er duidelijk voor om door de zure appel heen te bijten en nog een woning te kopen.”

Op de huurmarkt worden jongeren geconfronteerd met stijgingen van 10 procent, omdat de huurprijzen geïndexeerd worden. “Dus lijken veel jongeren te denken: als die huurprijzen toch alleen maar stijgen, kunnen we met dat budget evengoed iets kopen en de huidige rente vastleggen. De komende maanden zullen die rentes alleen verder stijgen.” Het deel jongeren op de koopmarkt is in Vlaanderen tegenover vorig jaar met 4 procent gestegen. Was vorig jaar 28,4 procent van de kopers jonger dan 30, bedraagt dat dit jaar 32,2 procent.

De ouderen waren dit jaar dan weer minder actief. “Dat zijn echt andere profielen”, zegt Van Opstal. “Het gaat bijvoorbeeld om mensen die een appartement kopen om dat te verhuren ter aanvulling van hun inkomen of pensioen. Zij zagen de inflatie stijgen en voelden zich duidelijk onzekerder om iets te kopen in de huidige economische context.”

Het valt dan ook op dat de appartementen, die meer een markt van investeerders zijn, minder hard in prijs gestegen zijn dan huizen. Een gemiddeld appartement in België kost nu 259.966 euro. Dat is 3,4 procent meer dan in 2021, tenminste als je zonder inflatie rekent. Houd je wel rekening met de inflatie (8,8 procent), dan zijn appartementen dus 5,4 procent goedkoper geworden dan een jaar geleden. Ook de bouwgronden zijn duidelijk minder in trek geworden. “Voor bouwgronden gaan mensen grote kredieten aan”, zegt Van Opstal. “Nu niemand nog aannemers vindt die vaste prijzen geven, neemt de vraag naar bouwgronden af.”

Bij de huizen is de situatie anders. Voor een gemiddeld huis in België betaalt u nu 317.426 euro, wat – inflatie meegerekend – amper 1,4 procent minder is dan een jaar geleden. Met dank dus aan de jongere kopers, die de minder actieve groep ouderen dus in evenwicht houdt.

De vraag is of die beweging zich de komende maanden zal doorzetten, of als de onheilspellende berichten over de komende winter ook jongeren tegenhoudt om toch voor die nieuwe woning te gaan. Zeker ook omdat hogere rentevoeten de leencapaciteit aantasten. “Wat we nu zagen, lijkt me een tijdelijk fenomeen”, zegt Van Opstal. “Als de rentevoeten blijven stijgen, zullen kandidaat-kopers met hetzelfde bedrag een kleinere woning moeten kiezen. Dan gaan heel wat mensen die nieuwe woning wellicht nog even uitstellen.”