Hooggerechtshof VS deelt klap uit aan klimaatbeleid van president Biden

Met een meerderheid van zes tegen drie stemde het Hooggerechtshof tegen de huidige wet, die het Amerikaanse milieuagentschap (EPA) zeggenschap geeft over de maximale uitstoot van energiecentrales in het hele land. Die wet was vooral bedoeld om de CO₂-uitstoot van kolencentrales, waar zo’n 20 procent van de elektriciteit in de VS vandaan komt, terug te dringen in een poging om klimaatverandering tegen te gaan.

De opperrechters vinden dat de EPA geen beperkingen mag opleggen aan energiecentrales zonder dat het Amerikaanse Congres daarmee akkoord gaat. Beslissingen van zo’n groot ‘economisch en politiek belang’ zouden volgens het Hooggerechtshof niet moeten liggen bij een uitvoerende organisatie.

De uitspraak is een flinke klap voor de ambitieuze klimaatplannen van Bidens regering. Zo werkt de president momenteel juist aan nieuwe wetten die de energiesector in 2035 geheel emissievrij moeten maken. Dat doel lijkt haast onmogelijk te behalen nu de mogelijkheden van het milieuagentschap flink zijn ingeperkt.

Meest vervuilende staten

De zaak was aangespannen door negentien staten en een aantal van Amerika’s grootste fossiele bedrijven. De aanklagers waren het niet eens met de regulering van broeikasgassen die voormalig president Barack Obama had ingesteld en vonden dat het milieuagentschap niet de gehele energiesector in een staat beperkingen kan opleggen. De staten vreesden onder meer dat ze zouden worden gedwongen om kolencentrales te sluiten.

De staten die het niet eens waren met de regulering behoren tot de meest vervuilende van de VS. Ze zijn samen goed voor 44 procent van alle uitstoot in het land en hebben de afgelopen jaren weinig gedaan om dat terug te brengen.

Doordat de staten nu minder reden hebben om zich aan de klimaatdoelstellingen van Biden te houden, wordt het voor de VS vermoedelijk een stuk moeilijker om internationale klimaatdoelen te bereiken. President Biden ondertekende op zijn eerste dag in het Witte Huis juist een decreet om zich weer te conformeren aan het klimaatakkoord van Parijs. Zijn voorganger Trump was uit het verdrag gestapt.

Ook andere landen zullen de implicaties van het besluit van de rechters met interesse volgen. De inspanningen van de VS, die verantwoordelijk zijn voor 14 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, waren voor veel andere industrielanden een aansporing om ook aan de slag te gaan met het terugbrengen van uitstoot.

‘Verwoestende’ uitspraak

Een woordvoerder van het Witte Huis noemt de uitspraak van de rechters 'verwoestend’. ‘President Biden zal niet terugdeinzen om zijn bevoegdheden te gebruiken om de volksgezondheid te beschermen en de klimaatcrisis aan te pakken.’ Michael Bloomberg, klimaatgezant van de VN, hekelt het besluit van de opperrechter. Volgens hem zal het besluit ‘Amerikaanse levens kosten en een enorme hoeveelheid vermijdbaar lijden veroorzaken’.

De uitspraak past in een patroon van de conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof die de Democratische president Biden in de weg zit. Vorige week maakten de opperrechters al een einde aan het federale recht op abortus, waardoor het waarschijnlijk in de helft van de Amerikaanse staten illegaal wordt.

Biden liet eerder op donderdag al weten dat hij toch wil proberen om het recht op abortus in de gehele Verenigde Staten te verankeren. Hij is voorstander van een uitzondering op de regels in de Amerikaanse Senaat om een wet door het parlement te krijgen die het federale recht herstelt. Het is de vraag of dat lukt, omdat de Democraten maar een flinterdunne meerderheid hebben en er binnen de partij verdeeldheid is over de vraag of een uitzondering op de regels legitiem is.