NieuwsBuitenland
‘Goede buren en betrouwbare partners’: Xi toont met bezoek aan Poetin dat China Rusland niet laat vallen
Met een bezoek aan Vladimir Poetin onderstreept de Chinese leider Xi Jinping nogmaals dat hij en zijn land een sleutelrol willen spelen in de voortgang van de Oekraïense oorlog. De vraag is hoe dicht Xi bij Rusland aan wil leunen.
Dat Vladimir Poetin en Xi Jinping het aardig met elkaar kunnen vinden, is geen geheim. “Goede buren en betrouwbare partners”, omschreef Xi de relatie. Langs Russische kant kon er ook nog een compliment van af: Poetin verklaarde dat Rusland best wel een beetje jaloers is op de steile opmars van China. Maar vandaag heeft Poetin Xi vooral nodig. Nu de banden met het Westen onder het vriespunt zitten, zoekt de Russische leider economisch en geopolitiek steun in het Oosten. Met succes.
Het bezoek van Xi, dat drie dagen zal duren, is in die zin een opsteker van formaat voor Poetin. Het toont dat China niet meteen van plan is Rusland tot de orde te roepen, ook al gaat de invasie van Oekraïne lijnrecht in tegen de principes waarop China’s buitenlandbeleid gestoeld is. Terwijl het Westen Rusland op de knieën probeert te dwingen met militaire sancties, knijpt China een oogje dicht - zolang Poetin het niet al te bont maakt. De inzet van kernwapens zou voor Peking een rode lijn zijn.
Voor Xi is de oorlog een uitgelezen kans om zijn rol op het mondiale toneel te vergroten - en niet alleen omdat Rusland economisch afhankelijk wordt van China en de Chinezen daardoor toegang hebben tot goedkope grondstoffen. Xi werpt zich steeds meer op als een internationaal bemiddelaar in het conflict, iemand naar wie Poetin wel nog luistert. Vorige maand probeerde Xi met een twaalfpuntenplan Kiev en Moskou nog tot vredesgesprekken te vermurwen. Wellicht komt dat plan vandaag ter sprake op formele gesprekken tussen de Russische en Chinese delegaties.
In Oekraïne werd het plan weliswaar vrijwel meteen van tafel geveegd. Zo pleitte Xi voor een staakt-het-vuren, terwijl voor Oekraïne enkel gepraat kan worden als Rusland het grondgebied verlaat. Voor Europa bewees het plan dat China de zijde van Rusland gekozen had, door begrip te tonen voor de Russische veiligheidsbelangen in de regio.
Wapens leveren
Het Westen houdt de driedaagse topontmoeting vanzelfsprekend met argusogen in de gaten. De olifant in de kamer is één levensbelangrijke vraag: hoe dicht schurkt China aan tegen Rusland? De VS vrezen al veel langer dat China vroeg of laat wapens zal leveren aan het Russische leger. Tot nog toe was dat niet het geval. Een escalerende oorlog is immers niet in het voordeel van China, dat vreest voor de economische gevolgen van zo’n conflict.
De balanceeract van Xi bestaat erin het midden te vinden tussen steun aan de nabije buur en de relaties met het Westen daarbij niet al te zeer onder spanning te zetten. Tegelijk ziet hij in de oorlog een kans om de Amerikaanse geopolitieke macht uit te dagen. Dat het Internationaal Strafhof in Den Haag een arrestatiebevel uitvaardigde voor Poetin als oorlogsmisdadiger, deed China gauw af als een toonbeeld van twee maten en twee gewichten. Veel duidelijker kan Xi het nauwelijks maken: Poetin heeft vooralsnog de steun van China.
