Geen diesels meer vanaf 2031 in Antwerpen en Gent

De lage-emissiezones (LEZ) van Antwerpen en Gent worden de komende jaren fors aangescherpt. De Vlaamse regering heeft nu ook een timing vastgelegd voor de uitdoving van de klassieke verbrandingsmotoren. Vanaf 2031 zullen dieselwagens niet meer welkom zijn in de stadscentra, vanaf 2035 volgen benzinewagens. “Door hier acht jaar op voorhand duidelijkheid over te scheppen, kunnen mensen hierop anticiperen bij de aankoop van een auto”, zo luidt de argumentatie bij het besluit.

Antwerpen voerde in 2017 als eerste Vlaamse stad een lage-emissiezone in. In 2020 volgde Gent. Het toegangsverbod voor de meest schadelijke auto’s verbetert de luchtkwaliteit in de steden en stimuleert de vergroening van het wagenpark. In beide steden betalen bestuurders een boete van 150 euro als ze het centrum toch inrijden met een auto die te veel schadelijke stoffen uitstoot. In Antwerpen kan die boete oplopen tot 350 euro na meerdere overtredingen.

Hoewel steden zelf mogen kiezen of ze een LEZ invoeren, worden de criteria op Vlaams niveau vastgelegd. Op dit moment zijn enkel dieselwagens met euronorm 5 en hoger toegelaten, en benzinewagens met euronorm 2 of hoger. De Vlaamse regering besliste echter om vanaf 2026 strengere regels op te leggen. Voor dieselwagens komt de limiet dan op euronorm 6 te liggen, voor benzine op euronorm 3. Plug-inhybrides zullen voortaan onder dezelfde regels vallen.

Hoewel er aanvankelijk sprake was om brom- en motorfietsen mee aan deze regels te onderwerpen, ontspringen zij voorlopig de dans. “Een gemiste kans”, reageert Naomi Cambien van de Bond Beter Leefmilieu. “Sommige brommers stoten wel tien keer meer fijnstof uit dan wat toegelaten is voor de nieuwste wagens. En aangezien deze voertuigen een nummerplaat dragen, is het niet zo moeilijk om hen op te nemen in het systeem. Brussel doet dat ook.”

Opvallend is dat de regering de verstrenging een jaar later invoert dan voorzien. “Een bewuste keuze”, klinkt het op het kabinet van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). “Door corona en de energiecrisis moeten mensen nu veel langer wachten op een nieuwe wagen. De inflatie is ongezien. We geven bestuurders dus iets meer tijd om zich aan te passen.”

Ook met de verkiezingen van 2024 in zicht is de politieke appetijt voor een verstrenging beperkt. Onder meer Vooruit, dat zowel in Antwerpen als Gent in het bestuur zit, plaatst sinds 2020 vraagtekens bij het nut van lage-emissiezones. De meest vervuilende auto’s behoren vaak tot kwetsbare gezinnen die geen geld hebben om een nieuwe te kopen. Tegelijk is de winst voor deze gezinnen vaak wel het grootst omdat ze in wijken met veel verkeer wonen.

Om de sociale kritiek te pareren, komen er nu bijkomende sociale correcties. Zo mogen steden sociale tarieven toepassen. Ook kunnen mantelzorgers en personen met een handicap een uitzondering aanvragen. De aanpassingen zijn volgens de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen “een stap in de goede richting”.