Federale regering wil ook drie oudste kerncentrales enkele winters langer openhouden

De regeringstop heeft zich vrijdag - voor de zoveelste keer - gebogen over de energiebevoorrading van het land. Door de oorlog in Oekraïne en de technische problemen in de Franse kerncentrales dreigen er volgens netbeheerder Elia bevoorradingsproblemen in de winters 2025-2026 en 2026-2027. Daarna zouden de jongste kerncentrales Doel 4 en Tihange 3 te hulp moeten schieten.

België is al langer in onderhandeling met uitbater Engie over een levensduurverlenging van tien jaar. In principe kan de deal ingaan vanaf de winter 2026-2027. Maar de vrees is dat die operatie kantje boord wordt.

Voor de winters 2025-2026 en 2026-2027 kijkt de federale regering nu naar de oudste kerncentrales in het land: Doel 1, Doel 2 en Tihange 1. Volgens de huidige wet op de kernuitstap moeten die kerncentrales sluiten in 2025. Maar als het van de Vivaldisten afhangt zullen ze nog tot 2027 openblijven. Als een soort ‘nucleaire reserve’, luidt het in de omgeving van federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). Zij heeft het kerndossier in handen.

In het verleden heeft de federale regering nagedacht over het ‘rekken’ van een aantal Belgische kerncentrales om de stroombevoorrading te verzekeren. Om de levensduur te verlengen (tot na 2025) zou uitbater Engie de kerncentrales in zo’n scenario alleen laten draaien in de winter, wanneer de vraag piekt en hernieuwbare energiebronnen geen zekerheid bieden. In de zomer kunnen de kerncentrales dan stilliggen om nucleaire brandstof te besparen. Die piste lijkt nu hoogstens een optie B. Engie heeft al meermaals aangegeven dat het ‘rekken’ van kerncentrales goed klinkt, maar technisch moeilijk haalbaar is.

Optie A

Optie A, zo zeggen meerdere regeringsbronnen, is dat uitbater Engie nucleaire brandstof bijbestelt. Zo moet er niet worden ‘gerekt’. Minister Van der Straeten en premier Alexander De Croo (Open Vld) zullen nu de vraag stellen om deze piste te onderzoeken. Het is onduidelijk of het Franse energiebedrijf dat ziet zitten. Wellicht wel, als er voldoende (financiële) garanties van de federale regering tegenover staan. De eerste stap is dat Engie een veiligheidsdossier opstelt voor de nucleaire waakhond FANC. Die moet dan beoordelen of de oudste kerncentrales veilig langer kunnen openblijven tot 2027.

“We zullen al snel enkele maanden verder zijn vooraleer we weten hoe het zit met die oudste kerncentrales: of het kan en wat het zou kosten. Tegen dan zijn ook de onderhandelingen met Engie over de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3 verder opgeschoten”, zegt een regeringsbron. “Dan kan je een grote deal sluiten met Engie over het volledige pakket.”

Als Doel 1, Doel 2 en Tihange 1 openblijven richting 2027, betekent dit ook dat de volgende regering volledig de handen vrijhoudt om de drie kerncentrales eventueel nog (veel) langer open te houden dan gepland. Binnen de federale coalitie zijn meer en meer partijen ervoor gewonnen om de timing van de kernuitstap helemaal los te laten. Onder meer MR en cd&v denken er zo over. In de wandelgangen klinkt het al langer dat het energiedossier een cruciaal thema wordt bij de formatie van een nieuwe regering na de verkiezingen in 2024. Dan gaat de kernuitstap mogelijk voorgoed op de schop, luidt het.

Groen benadrukt dat de veiligheid net als de bevoorradingszekerheid “essentieel” is in het onderzoek naar de levensduurverlenging van bijkomende kernreactoren. Maar de partij benoemt ook dat er nog geen definitieve beslissing is genomen. En als er geen “geruststellende antwoorden” over de veiligheid komen, dan moeten voor Groen “andere pistes” in stelling worden gebracht.