FANC niet mals voor tijdverlies regering over langer openhouden kerncentrales: ‘Tijdsdruk is een risico, zeker in de nucleaire sector’

Het FANC beklemtoont dat voor een beslissing over een levensduurverlenging van een kernreactor drie groene lichten gegeven moeten worden. "Ten eerste is er een duidelijke politieke beslissing nodig, daarnaast moet de uitbater mee willen doen en ten derde moeten de nucleaire veiligheidsautoriteiten hun akkoord geven", zegt Wertelaers.

Jaren voorbereidingstijd

Een dergelijke beslissing nemen, vergt volgens haar jaren voorbereidingstijd. “De exploitant moet zijn ingenieurs veiligheidsstudies laten uitvoeren. Die moeten vervolgens resulteren in veiligheidsverbeteringen, die dan nog gerealiseerd moeten worden”, aldus Wertelaers. “De veiligheidsuitrusting van een kerncentrale moet speciaal ontworpen en geproduceerd worden en moet voldoen aan zeer strenge criteria. Dit vraagt tijd. (...) En tijdsdruk is een risico, zeker in de nucleaire sector.”

Verloren tijd

Wertelaers benadrukt dat uitbater Engie Electrabel in het verleden bij de regering aangedrongen had om een beslissing te nemen tegen eind 2020. “En omdat er toen geen beslissing kwam, heeft de uitbater beslist om zijn ingenieurs die zich moesten buigen over de voorbereidende werkzaamheden voor een LTO, van die werkzaamheden af te halen en hen te laten werken aan de voorbereidingen van een ontmanteling. Noch Engie Electrabel noch het FANC heeft in 2021 voortgewerkt op een LTO-scenario. Er is dat jaar niets meer gebeurd. En eind december komt dan plots toch die vraag van de regering. (...) Die verloren tijd kan je niet meer inhalen.”

Wertelaers zegt dat de positie van Engie Electrabel ook steeds geweest is dat de uitbater pas met voorbereidende werken voor een LTO van start gaat als hij een overeenkomst heeft met de regering. De federale regering besliste in maart om de levensduur van de reactoren Tihange 3 en Doel 4 met tien jaar te verlengen, tot 2035, om een nucleaire productiecapaciteit van 2 gigawatt te behouden. Eind juli kondigde de regering dan aan dat een eerste principeakkoord bereikt was tussen de staat en Engie Electrabel over de verlenging van de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3.

Over de vorderingen in het dossier rond Doel 4 en Tihange 3 geeft Wertelaers aan dat er midden september eerste interacties geweest zijn tussen het FANC en Engie Electrabel. “We zijn uit de startblokken, maar we zijn zeker nog niet op kruissnelheid.”

Niet haalbaar

Wat een eventuele LTO voor andere reactoren betreft, benadrukt ze dat “dezelfde voorwaarden van toepassing zijn: drie keer groen licht”. “Bovendien gaat het om oudere reactoren, met een design uit de jaren 1960-1970. Daarvoor zal een nog grotere inspanning nodig zijn om die een LTO te laten doorstaan. Dit zal jaren voorbereiding vergen. In dat dossier staan we helemaal nergens.”

Wertelaers kwam ook nog terug op een vraag van de regering naar de mogelijkheid om de sluiting van reactor Tihange 2, die gepland is op 1 februari 2023, over de winter te tillen en uit te stellen tot eind maart. “Engie Electrabel heeft dit onderzocht en omwille van veiligheids-, technische en organisatorische redenen beslist dat dit niet haalbaar is. (...) Ook het FANC is tot de conclusie gekomen dat dit scenario een drastische impact zou kunnen hebben op de nucleaire veiligheid en kan dit dus onder deze omstandigheden niet toelaten", aldus de directeur. Voor reactor Doel 3 is het standpunt van de nucleaire waakhond overigens "analoog”, klinkt het.

Extra commissie

Omdat de subcommissie over nucleaire veiligheid dinsdag niet in het voorziene tijdsbestek afgerond kon worden, werd door de voorzitter beslist om een extra commissie in te plannen, tijdens dewelke de directie van het FANC zal kunnen antwoorden op de vele vragen die dinsdag door parlementsleden nog gesteld werden.

Zo werd er onder meer nog doorgevraagd naar de reden voor de ongeplande stillegging van Doel 2 en Tihange 3 deze maand. Bij die laatste zou er sprake geweest zijn van elektromagnetische interferentie. Dat zou wijzen op een menselijke fout, waarbij iemand een gsm bij zich had in een gebied waar dat niet toegelaten is.