Explosieve budgetoverschrijdingen in het Waals Parlement: wat is er aan de hand?

Waar draait het om?

De kosten voor twee projecten van het Waalse Parlement zijn zwaar geëxplodeerd. In september bleek al uit gelekte documenten waar Le Soir de hand op kon leggen dat het nieuwe Huis van de Parlementsleden in Namen meer dan 20 miljoen euro zou kosten, terwijl eerst 10 miljoen euro was vooropgesteld. Een nieuwe tunnel voor de parlementsleden tussen het gebouw en de parking zou minstens 2,1 miljoen euro kosten, in plaats van 700.000 euro.

Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt (PS) gaf toen de opdracht de twee projecten door te lichten en bestelde twee gedetailleerde verslagen. Die rapporten, opgesteld door het adviesbureau AT Osborne, met ondersteuning van de griffie, zijn nu klaar en worden later vandaag voorgesteld aan het Uitgebreid Bureau van het Waals Parlement, waarin zowel de meerderheids- als de oppositiefracties zetelen.

Wat staat er in de rapporten?

De rapporten bevestigen dat het kostenplaatje van de twee bouwprojecten explosief gestegen is, nog meer dan door de eerdere onthullingen geschat werd.

De kostprijs van het Huis van de Parlementsleden werd oorspronkelijk op 10 miljoen euro geraamd. Nu blijkt dat het totale budget van bij de start 20,86 miljoen euro bedroeg, waarvan 17,152 miljoen euro voor de eigenlijke werken, die uitgevoerd worden door de bouwgroep Artes. De eindfactuur van het project wordt nu op 46,112 miljoen euro geschat, of ruim vier keer meer dan eerst werd gezegd.

Wat de doorsteekplaats betreft, wordt nu uitgegaan van een factuur van 3,043 miljoen euro. In januari 2019 kreeg het bouwbedrijf Sodraep het project toegewezen voor 982.187 euro. Hier is het kostenplaatje dus maal drie gegaan.

Wie is hier verantwoordelijk voor?

De projecten stonden onder de verantwoordelijkheid van de griffier, Frédéric Janssens. In september zorgden onthullingen van Le Soir over zijn financieel wanbeheer al voor controverse in het zuiden van het land.

Janssens staat aan het hoofd van de administratie van het Waals Parlement en kon bij de bouwprojecten aanpassingen doorvoeren, nieuwe contracten sluiten of technische problemen oplossen zonder enige vorm van democratische controle.

De griffier is sinds september ook zes maanden geschorst. Hij was niet alleen voor zijn financieel beheer in opspraak gekomen, maar ook na tal van pesterijen en meldingen over intimidatie. Hij werd ervan beschuldigd een “klimaat van terreur” binnen de administratie van het parlement te creëren en in een open brief hadden personeelsleden het over een “giftige sfeer”. Zij spreken van beledigingen en vernederingen, van psychologisch en soms fysiek geweld. Op een geluidsopname was te horen hoe Janssens “Je ligt tegen de middag in het lijkenhuis” tegen een personeelslid schreeuwt.

Wat met de Waalse parlementsvoorzitter?

Als voorzitter van het Waals Parlement zetelt de socialist Jean-Claude Marcourt ook in het Bureau, dat in principe leiding heeft over Janssens. Marcourt heeft de opdracht gegeven om de projecten door te lichten, maar is zelf geen onbesproken naam.

Vijf jaar geleden was hij nog een van de overlevers van het Publifin-schandaal. In die intercommunale streken tal van politici hoge zitpenningen op, zelfs zonder naar vergaderingen te gaan. Zelf was hij nooit rechtstreeks verbonden aan die malversaties, maar Marcourt stond dicht bij André Gilles en Stéphane Moreau, die door dat schandaal wel zwaar beschadigd raakten en moesten opstappen.

Dat deze budgetoverschrijdingen konden gebeuren onder zijn voorzitterschap, brengt hem opnieuw in lastige papieren.

Wat nu?

Het arbeidsauditoraat van Namen heeft ondertussen een gerechtelijk onderzoek geopend tegen griffier Frédéric Janssens voor zijn gedrag op de werkvloer. Zes personeelsleden dienden klacht in voor “morele intimidatie”. Omdat heel wat getuigen verhoord moeten worden, verwacht men dat het onderzoek maandenlang zal duren.

Daarbovenop vraagt Ecolo-parlementslid Manu Disabato, een van de vijf leden van het Bureau van het Waals Parlement, vandaag om een tuchtprocedure tegen Janssens. In Le Soir erkent hij dat “we misschien te veel vertrouwen hebben gesteld in de diensten, met name de griffier” en vraagt hij om “een onafhankelijke audit van de uitgaven van deze projecten” van de Rekenkamer.