Ergste droogte in 40 jaar in Hoorn van Afrika: miljoenen mensen hebben acuut hulp nodig

Naar verwachting ligt dat aantal tegen het einde van het jaar op 20 miljoen mensen. “In die landen hebben de mensen met ramp na ramp te maken”, vertelt een woordvoerder van het Rode Kruis. “Die begon allereerst met droogte, doordat er al vier seizoenen lang nauwelijks regen is gevallen. En naar verwachting blijft het nog langer zo droog.”

Daarbovenop heeft de lokale bevolking te maken met nog meer problemen. “De afgelopen jaren hebben sprinkhanenplagen het beetje oogst dat er nog wel was vernietigd”, vertelt Derk Segaar, hoofd Internationale Hulp van het Nederlandse Rode Kruis, vanuit Ethiopië. “Daarnaast heerst er lokaal politieke onrust en hebben mensen in Kenia, Somalië en Ethiopië net zoals wij last van stijgende voedselprijzen vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook zij zijn afhankelijk van graan dat uit Oekraïne en Rusland moet komen.”

De lokale bevolking moet het nu zien te redden onder extreme omstandigheden. “Er is veel wanhoop, over het feit dat deze situatie al zo lang gaande is en dat veel factoren verergeren”, zegt Segaar. “Ook zijn er zorgen omdat lokale voedselvoorraden vorig jaar door de sprinkhanenplaag zijn verwoest en er weinig nieuw voedsel is geproduceerd.”

Geheel verdord landschap

Als de droogte aanhoudt, wordt deze nog erger dan de droogte in de regio in 2011, waardoor volgens de Verenigde Naties toen in Somalië alleen al meer dan 260.000 mensen overleden. In de Somali-regio, waar 10 miljoen mensen wonen, zijn naar schatting momenteel 600.000 kinderen en hun moeders al zwaar ondervoed. “En dat gaat alleen maar erger worden”, aldus Segaar.

“Om aan te geven hoe groot de effecten zijn: een waterreservoir buiten het Ethiopische stadje Jijiga staat sinds vorig jaar al helemaal droog”, schetst hij. “Het is de eerste keer sinds de aanleg ervan in de jaren zeventig dat dit is gebeurd. Je ziet mensen er nog steeds naartoe gaan, om er diep te graven in een poging het waterniveau te bereiken. Het ligt in een geheel verdord landschap. Een van mijn collega's zei: ‘dit is de apocalyps’. En dat vond ik een passende omschrijving.”

Langetermijndenken door klimaatverandering

Het Rode Kruis werkt momenteel al hard om zoveel mogelijk mensen in de landen te helpen. “We zetten onder meer mobiele klinieken in en zorgen voor financiële hulp”, vertelt de woordvoerder. “Met dat geld kunnen mensen eten en schoon drinkwater kopen, zodat ze niet alleen afhankelijk zijn van hun eigen oogst.”

Toch is deze hulp niet genoeg, benadrukt ze. “Er is nog veel meer nodig. We hebben 37 miljoen euro nodig om onze hulp te kunnen opschalen en meer mensen te bereiken. Daarmee kunnen we bijvoorbeeld ook meer medische hulp inzetten voor mensen die uitgehongerd zijn. De behoefte aan hulp wordt steeds groter.”

Ook werkt het Rode Kruis aan oplossingen voor de toekomst. “Op de lange termijn werken we eraan om mensen weerbaarder te maken tegen klimaatgerelateerde rampen als droogte, omdat we weten dat het weer de komende jaren extremer wordt door de klimaatverandering”, aldus Segaar.

“Hoe zorg je ervoor dat je water goed opspaart en kan inzetten in tijden van droogte? Welke gewassen zijn het beste bestand tegen droog weer? Als voorbereiding op de toekomst werken we aan vergroening en het bouwen van dammen om water beter op te kunnen vangen, wanneer het in korte tijd veel regent. We zien dat de eerste projecten al effect hebben, dit moeten we doorzetten.”