NieuwsRuimtevaart
Eerste raketlancering vanaf West-Europese bodem mislukt, raket niet in baan om aarde gebracht
In de nacht van maandag op dinsdag vond in het zuidwesten van Engeland een mislukte raketlancering van Virgin Orbit plaats. Het moest de eerste raketlancering vanaf West-Europese bodem worden.
Het moest een primeur worden van de ruimtevaart. Maandagnacht lanceerde ruimtevaartbedrijf Virgin Orbit een raket, de LauncherOne, boven de Atlantische Oceaan. De raket slaagde er echter niet in om in een baan om de aarde te komen, meldt het bedrijf zelf. Wat er precies misging, is vooralsnog onduidelijk; het team van Virgin Orbit sprak van een ‘afwijking’.
As we find out more, we're removing our previous tweet about reaching orbit. We'll share more info when we can.
— Virgin Orbit (@VirginOrbit) 9 januari 2023
Met deze missie, genaamd ‘Start me up’ naar een nummer van de Rolling Stones, zou voor he eerst vanuit West-Europa een satelliet in een baan rond de aarde worden gebracht. Eerder gebruikten ruimtevaartorganisaties een lanceerbasis buiten Europa, bijvoorbeeld Cape Canaveral in Amerika, Bajkonoer in Kazachstan of Kourou in Frans-Guyana.
Om elf uur Nederlandse tijd steeg een Boeing 747 met de naam Cosmic Girl op, met onder de vleugel een raket. Deze vloog vanaf het vliegveld van Newquay, in het zuidwesten van Engeland, naar het westen en liet kort na middernacht de LauncherOne los boven de Atlantische Oceaan, waarna de raketmotoren werden ontstoken. Rond kwart voor één werd duidelijk dat de raket niet in een baan om de aarde zou terechtkomen. De Cosmic Girl is wel veilig teruggekeerd. De LauncherOne moest negen satellieten in een baan rond de aarde brengen.
Volgens Erik Laan, deskundige van ruimtevaartconsultant Eye on Orbit, moest de lancering “een historisch moment” zijn. Volgens hem heeft het systeem van Virgin Orbit meerdere voordelen. “Hiermee kun je vliegen naar de plek waar je wilt zitten en nauwkeurig bepalen waar een satelliet terechtkomt. Daarnaast heeft de raket minder luchtweerstand als hij een paar kilometer boven de grond zit.”
Export satellieten
Dankzij een lancering in Europa hebben organisaties geen problemen met de export van hun satellieten, die normaal een grens over moeten naar een lanceerplatform. “Dat is een heel bureaucratisch gedoe. Je moet inzicht geven in hoe je satelliet werkt, terwijl je dat soms geheim wilt houden, bijvoorbeeld bij het lanceren van een defensiesatelliet. Nu breng je de lancering naar de klant toe.” Van de negen satellieten komen er dan ook zeven uit het Verenigd Koninkrijk zelf.
Toch verwacht Laan niet dat we hier een raketlancering zullen meemaken. “Ik zie deze Boeing 747 niet in de rij staan met alle vakantievluchten op Schiphol. Daarnaast wil je niet over bewoond gebied vliegen. Vanuit Engeland komt het vliegtuig gelijk boven de Atlantische Oceaan. Mocht er iets misgaan, dan belandt de raket in zee.”
Beperkte draagkracht
Het grootste nadeel aan zo’n lancering is de beperkte draagkracht. De raket kan slechts 500 kilogram aan vracht meenemen. Een grotere raket is geen optie, dan zou het vliegtuig hem niet meer kunnen tillen. Ter vergelijking: de Falcon 9-raket van SpaceX heeft een vrachtcapaciteit van 22.800 kilogram.
Vanuit het Verenigd Koninkrijk was de lancering voor enkele mensen zichtbaar. Het is nog niet bekend of de lancering ook vanaf hier kon worden waargenomen. Bewolking en lichtvervuiling konden het zicht belemmeren, voorspelde Laan vooraf. Voor geïnteresseerden was daarom ook een livestream beschikbaar gesteld.
