De frietinflatie, of hoe het pakje frieten vooruitloopt op alle andere prijsstijgingen

Mayonaise, daarvoor betaalt de frituuruitbater vandaag drie keer meer dan vorig jaar. Frituurolie: tweeënhalf keer duurder. “Dat zijn stijgingen van 250 tot 300 procent”, zucht Bernard Lefèvre, voorzitter van Naverfri, het Nationaal Verbond van Frituristen.

Zijn sector wordt geconfronteerd met ongeziene prijsstijgingen. “Daar heeft vandaag iedereen mee te maken, alleen is bij ons letterlijk alles duurder geworden: van olie en verpakking tot afvalverwerking, lonen en energie. Ook frituursnacks zijn tot 10 procent duurder. Logisch natuurlijk, onze leveranciers rekenen ook hun extra kosten door. Een bijkomende pech is dat voor een friturist de gasrekening veel zwaarder doorweegt dan voor pakweg een elektrozaak.”

Het gevolg: voor een pakje friet betaalt u vandaag 10 tot 20 procent meer dan een jaar geleden. Oftewel: een normaal pakje friet kostte u vorig jaar ongeveer 2 tot 3 euro, vandaag is dat 2,5 tot 3,5 euro. Daarmee loopt de frituur vooruit op de algemene inflatie, die nu zo’n 12 procent bedraagt.

Emotioneel beladen

Dat malheur valt uiteraard grotendeels te verklaren door de oorlog in Oekraïne, maar Lefèvre wijt het ook aan hysterie op de markt. “Na de berichten over dreigende olietekorten is iedereen in paniek geschoten en hebben de markten overgereageerd. Omdat we de hele tijd hoorden dat de prijzen zouden blijven stijgen, heeft iedereen nog meer olie gekocht om grote buffers aan te leggen, waardoor de prijzen opnieuw de hoogte in gingen. Een vicieuze cirkel natuurlijk.”

Volgens Lefèvre zijn zijn collega’s de laatste maanden massaal aan het rekenen gegaan, want alle hogere kosten doorschuiven naar de klant gaat niet zomaar. “Frieten zijn als brood of een pintje: een prijsstijging van 20 cent is niet veel, maar wel emotioneel beladen.”

Volle puntzak

Sommigen frituristen beperken daarom hun openingsuren. Voor die vijf pakjes friet in de late avond is het de moeite niet om het frituurvet warm te houden. Anderen zijn gaan snoeien in de kosten. “Ik ken bijvoorbeeld iemand die zijn stock van vier diepvriezers naar drie heeft gebracht. In die zin is de crisis een goede zaak: we gaan wat zuiniger om met onze energie en kosten.” Minder frieten serveren, dat ligt dan weer gevoelig in de frituur, zegt hij. “Als klanten een volle puntzak gewoon zijn, is het moeilijk om plots minder te geven.”

En wat die klant doet, kan uiteindelijk twee kanten uit. Sommigen zullen met pijn in het hart afscheid nemen van hun wekelijks pakje frieten met curryworst speciaal, anderen zullen net het zondagse bezoek aan de brasserie laten en naar de frituur gaan. Lefèvre: “Uiteindelijk blijven frieten immers een zeer betaalbare maaltijd.”